Cumhuriyet Halk Partisi, farklı alanlarda hizmet veren esnafın sorunlarıyla ilgili çözüm önerilerine ilişkin 81 ilde ortak basın açıklaması yaptı.
CHP İstanbul İl Başkanı Dr. Canan Kaftancıoğlu İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü önünde esnaf için 17 maddelik çözüm önerisini açıkladı.
"Salgın döneminde 700 bin esnaf dükkanını kapatırken iktidar, sosyal devlet olarak esnafa karşılıksız olarak tek kuruş yardımda bulunmadı" diyen Kaftancıoğlu, "Son 8 ayda Ankara, İstanbul ve İzmir'de, sadece 3 yerde 35 bine yakın esnaf dükkanını kapattı, kepenk indirdi. Sadece 3 ilde 35 bin..." diye konuştu.
Kaftancıoğlu'nun açıklamaları şöyle:
"Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Covid-19 pandemisi nedeniyle olağanüstü bir dönem yaşanıyor. Bu zor günlerde merkezine insanı koyan yönetimlere ve dayanışmaya olan ihtiyaç her zamankinden daha fazla ortaya çıkmış durumda. Vatandaşın bir yandan salgınla diğer yandan yokluk ve yoksullukla imtihan edildiği bu zor günlerde sosyal adaletin ve sosyal devletin önemi herkes tarafından çok daha iyi anlaşıldı.
Tüm vatandaşlarımız bu süreçten olumsuz etkilenirken en ciddi sıkıntıyı yaşayan kesimlerin başında ise esnaflarımız geliyor. Salgın döneminde 700 bin esnaf dükkanını kapatırken iktidar, sosyal devlet olarak esnafa karşılıksız olarak tek kuruş yardımda bulunmadı. Son 8 ayda Ankara, İstanbul ve İzmir'de, sadece 3 yerde 35 bine yakın esnaf dükkanını kapattı, kepenk indirdi. Sadece 3 ilde 35 bin...
TÜİK’in verilerine göre 2 milyon 616 bin esnafımız varken, bu yıl hem pandeminin hem de yaşanan ekonomik krizin etkisi ile 335 bin esnafımız kepenk kapatmak zorunda kaldı.
Geçtiğimiz Haziran ayında 7 bin 222 işyeri kapanırken, bu rakam son 5 yılın bütün Haziran aylarındaki en yüksek veri olarak kayıtlara geçmiş durumda.
Bu süreçte dükkânını kapatan esnafın her türlü vergi, stopaj, sigorta, kira ve faturalarının devlet tarafından karşılanması taleplerimiz, borç içinde yüzen esnafın krediye rahat ulaşabilmesi için sicil affı çıkarılması önerimiz iktidar tarafından gündeme dahi alınmadı."
"Ülkenin dört bir yanından her gün yüzlerce esnafın kepenk kapattığı, siftah yapmadan günü bitirdiği haberlerinin yanı sıra bir de borçlarını ödeyemediği, ailesini geçindiremediği için intihar eden esnaflar ya da tezgâhına el konulduğu için kendini yakan güvencesiz seyyar satıcı haberleri geliyor.
Bu süreçte küçük ve orta boy işletmelerin bankalara olan kredi borçları Eylül itibariyle 842,7 milyar lira olarak gerçekleşti. Vatandaşın borcu Eylül ayı verilerine göre 4,4 milyar lira daha artarak 803 milyar liraya çıktı.
İktidarın, salgına karşı alınan önlemler nedeniyle işini kaybeden, işini kaybetmediği halde geliri azalan, zorunlu izne çıkarılan vatandaşlara temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için bankalardan borçlanmayı adres göstermesi vatandaşların bankalara olan borcunun yılın ilk 9 ayında yüzde 36 oranında artmasına yol açtı."
"İcra dairelerinde bekleyen dosya sayısı son bir yılda 1 milyon 671 bin adet artarak şu an itibariyle 23 milyona yaklaştı.
İktidar bugüne kadar esnafın bir tek derdine çare üretmemiştir. Esnafa sadece faizle kredi verilmiş, verilen kredilerin üzerine faiz eklenerek 3 ay süreyle ertelenmiştir. Tüm bu olumsuz tablo yetmezmiş gibi açlık ve yoksullukla karşı karşıya kalan, gıda paketlerine muhtaç hale gelen esnafa IBAN numarası gönderip para istenmiştir.
Her gün işe gitmek zorunda olan milyonlara "evde kalın" deyip iban verdiler. İşsizlere borç teklif ettiler. 5 tane maskeyi ücretsiz dağıtamadılar. Turizm için sınavları erkene çekip sonra da tatile gidenleri hedef gösterdiler. Son günlerde ise tümüyle halkı suçlu ilan ettiler.
Çok ciddi bir yönetim boşluğu yaşıyoruz. İktidar yönetemiyor. Türkiye yönetilemiyor, savruluyor."
"Bugün devlet okullarında 20-25 bin kantin var. Özel okul, üniversite, yurt ve hastanelerde bu sayı 40-50 bin civarında. Toplamda bu işletmelerin 300-400 bin arası çalışanları var. Okul servislerinde bir servis görevlisi bir de şoför çalışıyor; yani sektörde 400 bini aşkın kişi istihdam ediliyor.
6 aydır servisçi esnafı iş yapamıyor. Uzaktan eğitimin etkisiyle zor günler geçiriyor. Kırtasiye sektöründe en az 20 bin kitap ve kırtasiyeci esnafı var. Bugün doğru düzgün iş yapamıyor, zor bir dönemden geçiyor.
Esnafla beraber esnaf sayılan ama dükkânı olmayan pazarcılar, 500 bin kâğıt toplayıcısı, 30 bin simitçi,10 bin çiçekçi, 6 milyon kişi sokaklardan, 1 milyon gündelikçi ise temizlikten geçimini sağlarken, bu emekçiler de yine iktidar tarafından görmezden geliniyor.
Bu kara günde esnafımız çaresiz ve yalnız değildir. Esnafımızın her türlü derdi ve sorunu için Cumhuriyet Halk Partisi vardır. Genel Başkanımızın 6 Ekim Salı günü grup toplantısında dile getirdiği “Esnafımız için 17 Talep” başlıklı önerimizi kez daha seslendiriyoruz;"
1- Acilen bir Esnaf Bakanlığı kurulmalıdır.
2- Esnafımız için sicil affı çıkarılmalıdır.
3- Esnafımızın kullandığı krediler, faizsiz ve ödeme gücüne göre taksitlendirilmelidir.
4- Kiralarda stopaj kaldırılmalıdır.
5- Zincir mağazalar ve AVM’ler için düzenleme yapılmalıdır. AVM’ler haftanın bir günü kapanmalıdır.
6- Esnafın sosyal güvenlik primleri, işyerlerinin kapalı olduğu dönemde Hazine tarafından karşılanmalıdır.
7- Esnafa salgın sürecinde haksız-insafsız cezalar yazılmamalıdır.
8- Devlet esnafa olan borçlarını ödemelidir.
9- Hijyen koşullarının sağlanması şartıyla kahvehanelerde oyunlara izin verilmelidir.
10- Küçük esnafımızın yanında çalışanların, kısa çalışma ödeneği ile ilgili yaşadığı sorunlar giderilmelidir.
11- Kamu kurumları, işyerleri kapalı olduğu sürece kiracısı olan esnafımızdan kira almamalıdır.
12- Ertelenen vergi ve sigorta primleri için salgın sonrasında yeniden yapılandırma olanağı getirilmelidir.
13- Esnafımıza yönelik icra işlemleri durdurulmalıdır.
14- Okul kantinlerinden bir yıl süreyle kira alınmamalıdır.
15- Servis işletmecilerinden alınan teminat mektupları iptal edilmelidir.
16- Altı milyon sokak esnafımız kayıt içine alınmalı ve güvenceye kavuşturulmalıdır.
17- Pandemi boyunca zarara uğrayan esnafa kira desteği sağlanmalıdır.