Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen "Ermeni Soykırımı'nı tanıyan yasa tasarısı"na tepki gösterdi. Çavuşoğlu, "Barış Pınarı Harekatı'yla büyük oyunu bozduk. Projeleri hüsrana uğrayanlar raflardaki köhne tasarılara sarıldılar. Bizden bu yolla intikam alacaklarını sananlar yanılıyorlar.Tarihi siyasete alet edenlerin bu utanç verici kararı; hükümetimizin ve halkımızın gözünde yok hükmündedir!" dedi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan Temsilciler Meclisi'nin kararına ilişkin yapılan açıklamada da şu ifadelere yer verildi:
"ABD Temsilciler Meclisi’nce bugün kabul edilen "Ermeni Soykırımı konusunda ABD’nin Tutumunu Teyit" başlıklı, Temsilciler Meclisi’nin hissiyatını yansıtan H.Res.296 sayılı kararı reddediyoruz.
İç politika saikleriyle alınmış olan bu kararın tarihi ve hukuki dayanağı bulunmamaktadır. Barış Pınarı Harekatımızı engelleyemeyerek hüsrana uğrayanlar ülkemizden bu yolla intikam alacaklarını sanıyorlarsa yanılmaktadırlar.
Zira bu kararın Türk Hükümeti ve Halkı nezdinde hiçbir geçerliliği ve hükmü bulunmamaktadır. Esasen bu kararın yasal bağlayıcılığı da yoktur. ABD’deki Ermeni lobisi ve Türkiye aleyhtarı çevreleri memnun etmeye yönelik siyasi bir adım olmanın ötesinde bir anlam da taşımamaktadır.
Tarihin meclislerin siyasi hissiyatına göre şekillendirilmeye çalışılmasından daha vahim bir yanılgı olamaz. Karar, 1948 tarihli Soykırımın Önlenmesi Sözleşmesi hükümleriyle bağdaşmayacak şekilde soykırım isnadında bulunması hasebiyle ABD hukukuna ve uluslararası hukuka da aykırıdır.
Uluslararası hukukta 1915 olaylarını "soykırım" olarak tanımlayan bir karar bulunmamaktadır. Aksine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu konunun meşru bir tartışma konusu olduğunu hükme bağlamıştır.
Söz konusu dönemde vuku bulan gelişmeler siyasetin değil tarih biliminin alanıdır. Türkiye’nin "Ortak Tarih Komisyonu" kurulması yönünde 2005 yılında yapmış olduğu önerinin Ermenistan tarafından reddedildiği hatırlanmalıdır.
Uluslararası ve bölgesel güvenlik bakımından fevkalade hassas bir dönemde alınan, Türkiye ve ABD ilişkilerini zora sokmaya yönelik bu kararın ABD’nin ulusal çıkarlarına verdiği ve vereceği zararların takdiri Amerikalı siyasetçi ve yöneticiler ile ABD halkınındır. Öte yandan, ABD Yönetimi’nin 1915 olayları konusundaki tutumunda bir değişiklik olmaması da not edilmiştir.
Şüphesiz bu karar ABD Temsilciler Meclisi’nin saygınlığına gölge düşürdüğü gibi, Türkiye kamuoyundaki ABD algısına da olumsuz yansıyacaktır.
Türkiye ve ABD arasındaki müttefiklik bağının ve dostane ilişkilerin devamına destek veren Amerikalı dostlarımızın bu vahim hatayı sorgulayacaklarına ve sorumlularının ABD halkının vicdanında yargılanacağına inanıyoruz."
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, karara dair "ABD Kongresi'nin Ermeni soykırımını tanıma yönündeki tarihi kararını selamlıyorum. 296 sayılı karar, milyonlarca soykırım mağdurunun soyundan gelenleri teselli eden; hakikate ve tarihsel adalete hizmet etme yolunda atılmış cesur bir adımdır" açıklamasını yaptı.
ABD Kongresi'nin alt meclisi Temsilciler Meclisi'nde, "Ermeni Soykırımı'nı resmi olarak tanıyan" yasa tasarısı kabul edildi. Tasarı 405 kabul, 11 ret ve 3 çekimser oyla kabul edildi.
Demokrat Partili Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu Başkanı Adam Schiff’in sunduğu tasarıda, "Temsilciler Meclisi’nin Ermeni soykırımını resmen tanımayı ve anmayı ABD politikası olarak gördüğü" ifade ediliyor.