Çavuşoğlu'ndan İsrail açıklaması: Normalleşme başladı ancak angajmanımız Filistin davası pahasına olamaz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğu, İsrail güçlerinin dün gece Kudüs'te Mescid-i Aksa'ya baskını ve Filistinlilere yönelik saldırısına ilişkin, "İsrail'le normalleşme başladı ancak bizim angajmanımız kesinlikle Filistin davası pahasına olamaz" dedi.

Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları şöyle:

“Müttefiklerin savunma alanında ve ülkemize yönelik yaptırımlarının ve kısıtlamalarının bütünüyle kaldırılması gerektiğini de bir kere daha hatırlattık. Bunlar kaldırılmadan yeni bir taahhüdü kabul etmeyeceğimizi de net bir şekilde vurguladık.

Toplantı vesilesiyle dün ve bugün pek çok ikili görüşmeler gerçekleştirdik. Dün görüşmelerimize, İttifak’ın yeni üyesi Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ile başladık. Finlandiya’nın NATO’ya katılımına dair iç onay sürecimizi geçtiğimiz hafta tamamlamıştık. Haavisto’yu üyelik için tebrik ettik.

Ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldik. ABD NATO Kurucu Anlaşması uyarınca, üyelik belgelerini saklayan yani depozitör ülke. Finlandiya’nın NATO’ya katılım belgesini dün elden teslim ettik. Normalde Washington’a gönderiliyor. Blinken ile ayrıca F-16 sürecini, İsveç’in de NATO’ya üyelik süreci için neler yapması gerektiğini ve diğer bölgesel gelişmeleri de ele alma imkânımız oldu. Ardından diğer aday ülke İsveç’in Dışişleri Bakanı Tobias Billström ile bir araya geldik. Deprem sonrasında imar çalışmalarında destek için özellikle Avrupa Birliği (AB) ile birlikte İsveç’in düzenledikleri Uluslararası Konferans için teşekkür ettik bir kez daha. İsveç’in NATO üyeliğiyle ilgili süreçte atılması gereken adımları da ele aldık. Bazı adımları elbette attı ama bunlar yetersiz. Önümüzdeki süreçte ilave adımları atmaları gerekiyor.

"İsveç ve Finlandiya’nın katılacağı bir sonraki toplantıya Türkiye’de ev sahipliği yapacağız"

Ayrıca terörle mücadelede sonuç odaklı iş birliğinin şart olduğunu hatırlattık. Daimi ortak mekanizmasının toplantısı Brüksel’de gerçekleşmişti. Vilnius Zirvesi’nden önce dördüncü toplantıya Türkiye olarak ev sahipliği yapacağız. Finlandiya da katılmaya devam edecek. Daimi ortak mekanizma, sadece üyelik süreciyle ilgili değil, Finlandiya üye oldu, diyelim ki iki ülke üye oldu, şu anda İsveç’in üyeliği söz konusu değil ama sonuçta bu sadece üyelik sürecinde değil, üye olduktan sonra da devam edecek bir mekanizma. Taahhütlerin yerine getirilmesi üyelikten sonra da bu mekanizma sayesinde takip edilecek. İsveç ve Finlandiya’nın katılacağı bir sonraki toplantıya Türkiye’de ev sahipliği yapacağız.

Japonya Dışişleri Bakanı ile de görüştük. Depremden sonra Türkiye’ye verdikleri destek için özellikle teşekkür ettik. Özellikle Japon halkına teşekkürlerimizi ilettik. Çünkü büyükelçiliklerimizin açtığı hesaplara en çok maddi katkı Japon halkından geldi. İkincisi Kazakistan. Kendilerine bir kez daha çok teşekkür ediyoruz.

Ayaküstü birçok mevkidaşımızla da görüşme imkânımız oldu. Bunlardan bir tanesi de Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba. Kendisini Türkiye’ye davet ettik. Biliyorsunuz, yarından itibaren Lavrov’u, yarın akşam ve cuma günü Lavrov’u Ankara’da ağırlayacağız. Biz her zaman, iki ülke arasındaki dengeyi çok iyi şekilde koruduk. Kendisini ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyacağımızı da söyledik.”

"İsrail’in bu tür saldırıları sonlandırması lazım, hemen sonlandırması lazım"

Çavuşoğlu, açıklamasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Dün akşam saatlerinde İsrail kolluk güçlerinin Mescid-i Aksa’da ibadet eden Filistinlilere yönelik saldırısı ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“İsrail bu kutsal Ramazan ayında Haremi Şerif’in kutsiyetini ihlal etti. Aynı şekilde, tarihi statükosunu bozacak bir adım attı. Bunu kabullenmek mümkün değil. Şiddetli bir şekilde lanetliyoruz. Son zamanlarda Avrupa’da başlayan bu ırkçılık, İslam düşmanlığı özellikle İsrail’de de artarak devam ediyor. Özellikle Ramazan ayında böyle provokasyonların olmaması konusunda kendilerini uyarmıştık. Hatta Dışişleri Bakanı Eli Cohen Ankara’ya geldiğinde görüşmemizde bunu özellikle hatırlattık.

İsrail’in bu tür saldırıları sonlandırması lazım, hemen sonlandırması lazım. Koalisyonun içine baktığımızda, ırkçı, aşırı siyasi partiler de var. Daha önce Mescid-i Aksa’da ilk başlarda provokasyonlar da olmuştu. Bir Bakan var, güvenlikten sorumlu, sözde güvenlikten sorumlu, ama her türlü provokasyonu ve güvenliği bozacak adımlar atıyor. Bu Ortadoğu’da ve Filistin-İsrail konusunda gerginliğin artmasına da sebep oldu. İsrail’in dün Mescid-i Aksa’da Haremi Şerif’i ihlal eden attığı bu adımı kabul etmek mümkün değil. Umarım bir daha tekrarlanmaz. Çünkü bu tür saldırılar gerçekten iyice haddini aşmıştır. Bakanlığımız, bu sabah bir açıklama yaptı. Ama bunun takipçisi olmaya devam edeceğiz. İsrail ile normalleşme süreci oldu, daha doğrusu diyalog tekrar başladı. Ama bizim İsrail ile angajmanımız kesinlikle Filistin davası pahasına olamaz. İlkelerimizden, inancımızdan hiçbir şekilde taviz veremeyiz.”

"Bizim de onlara cevabımız gayet açık, net"

İsveç’in NATO’ya üyelik sürecine ilişkin Çavuşoğlu, “Biz herhangi bir baskı görmüyoruz. Müttefikler de İsveç’in Finlandiya’dan sonra üye olması gerektiğini, ümit ettiklerini söylüyorlar. İkili görüşmelerimizde de müttefiklerimiz bize söylüyorlar. Bizim de onlara cevabımız gayet açık, net. Türkiye, NATO’nun açık kapı politikasını her zaman desteklemiştir. Başından beri Finlandiya ile izafi olarak sorunumuzun olmadığını, daha az sorunumuz olduğunu söylemiştik. Finlandiya, üçlü muhtıra sonrasında da adımları atmıştır. Dolayısıyla, Türkiye’nin Finlandiya’nın NATO üyeliğini desteklemesi, protokolü onaylaması, NATO’nun açık kapı politikasını desteklediğinin göstergesidir. İsveç’in terörle mücadelede somut adımlar atması gerekiyor. İadesini istediğimiz kişilerle ilgili soruşturmaların devam ettiğini İsveç Dışişleri Bakanı da dün bir kere daha söyledi. Diğer taraftan özellikle PKK, PYD, YPG’nin İsveç’te faaliyetleri devam ediyor” dedi.

"Dışişleri Bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için Rusya’dan davet bekliyoruz"

Çavuşoğlu, 3-4 Nisan’da Moskova’da yapılan Türkiye, Suriye, Rusya ve İran toplantısına dair ise şu açıklamayı yaptı:

“Dışişleri Bakanları toplantısının hazırlıklarını yapmak üzere bakan yardımcıları düzeyinde bir toplantı gerçekleştirildi. Bakan yardımcımız Burak Akçapar toplantıya katıldı. Kendisiyle sürekli temas hâlindeydik. En sonunda bir açıklama oldu, burada, istişarelere devam edilmesi konusunda mutabık kaldıklarını da vurguladılar. Sonuçta bu toplantının amacı, Dışişleri Bakanları toplantısının hazırlıklarını yapmak. Önümüzdeki süreçte Dışişleri Bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için Rusya’dan davet bekliyoruz, tekrar Moskova’da olacağı öngörülüyor.”

Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry’nin Türkiye’yi ziyaretine ilişkin Çavuşoğlu, “Arkadaşlarımız üzerinde çalışıyorlar. Sameh Shoukry’i ülkemizde tekrar ağırlamaktan memnuniyet duyacağız” dedi.

"Bir büyükelçinin 'Taraf tutuyor’ görüntüsü vermemesi lazım"

Çavuşoğlu, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry L. Flake’in CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu ziyareti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tepkisiyle ilgili soru üzerine şu yanıtı verdi:

“Seçim atmosferine girildikten sonra birçok ülke, diğer seçim atmosferinde olan, seçim kampanyasının başladığı dönemde ziyaretleri gerçekleştirmezler. Niye? ‘Taraf tutuyoruz’ görüntüsü vermemek için. Biz de buna azami bir şekilde Türkiye olarak dikkat ediyoruz. Bizi ziyaret etmek isteyenler de aynı şekilde. Mesela Biden, Cumhurbaşkanımızı G-20 Toplantısı’nda Amerika’ya davet etti. Sayın Cumhurbaşkanımız da ‘Seçim öncesi gelmem doğru olmayabilir, seçimden sonra size gelirim’ dedi. Neticede biz bu kadar hassasiyet de gösteriyoruz, bir büyükelçinin de seçim atmosferinde bir adayla görüşmesi doğru değil. ‘Taraf tutuyor’ görüntüsü vermemesi lazım bir büyükelçinin, hangi ülkenin büyükelçisi olursa olsun. Dün bu düşüncelerimi Blinken’a da söyledim.”