Çiçek: Yeni anayasayı yapmazsak siyaset güven kaybeder
Anayasa yapılamaması halinde siyasetin ciddi güven kaybedeceğini belirten TBMM Başkanı Cemil Çiçek, bugünkü Meclis'in Anayasa yapacak yetkisi de meşruiyeti de olduğunu, kurucu meclis olması gerektiğini söyleyenlerin çağ dışı kaldığını ifade etti. Çiçek "Yeni anayasa yapılmazsa, siyaset güven kaybeder" dedi.
Cemil Çiçek, CNNTürk’te Eğrisi Doğrusu programında Meclis'in gündemindeki konulara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kamuoyunda çözüm sürecine ilişkin Meclis'te kurulacak araştırma komisyonuyla ilgili söylemlerin, kavramların ve komisyonların karıştığını ifade eden Çiçek, komisyonların nasıl kurulacağı hakkında bilgi verdi.
Her konuda araştırma komisyon kurulabileceğini belirten Çiçek, terörle ilgili komisyonun da bunlardan biri olduğunu söyledi. Komisyona CHP ve MHP'nin üye vermeyecek olmasının komisyonun çalışmasına engel olmadığını ifade eden Çiçek, AKP ve BDP üyelerinin çoğunluğu sağlayacağını, geçmişte de bu tür örnekler olduğunu belirtti.
Çiçek, "Mühim olan, hiçbir partiyi dışlamadan kontenjanını ayırırsınız, katılır katılmaz" dedi.
Komisyon çalışmalarına tüm grubu bulunan partilerin katılmasının arzu edileceğini dile getiren Çiçek, CHP ve MHP nezdinde girişimde bulunması için "ışık" görmesi gerektiğini söyledi. Çiçek, "Yoksa ziyaretten imtina etmem, talepte bulunmaktan imtina etmem. Partinin biri cepheden bu işe karşı. 'Karşıyım' dedikten sonra, ziyaret edilmiş olmasının getireceği bir şey yok. Nafile turlar, ziyaretler yapmamak lazım" diye konuştu.
CHP'nin ise farklı gerekçeleri olduğunu ifade eden Çiçek, "Bir ışık olabilirse bunu yaparız. Zaten kendilerine düşen üyelikler duracak. Diğerleri katılmayınca başkalarına dağıtmıyoruz. Belki işler doğru gider, 'katılacağım' der, kendilerini tatmin eden bir süreç başlar. Bilemiyoruz, kendi takdirleri" dedi.
Çiçek, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkındaki dokunulmazlık dosyasının TBMM Başkanlığı'na gönderildiğinin hatırlatılması üzerine, parlamentonun genel temayülünün dönem sonuna bırakılması olduğuna dikkati çekti.
Çiçek, çok partili hayata geçilmesinden bu yana binlerce dosya içinden 42 milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırıldığını kaydetti.
Cemil Çiçek, Bahçeli hakkındaki fezlekeyle ilgili, "Zaman birçok şeyin çaresidir. Akşamdan sabaha Türkiye'de çok şey değişiyor. Zaman birçok şeyi çözer" dedi.
Yeni anayasa çalışmaları
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun çalışmaları konusunda zamanın tek başına sorunu çözmeye yetmeyeceğinin altını çizen Çiçek, "Mesele, çalışmaların iyiye gittiğine hem komisyon üyelerinin hem benim hem kamuoyunun inanması lazım. Daha yoğun çalışarak bu beklentiyi bir ölçüde karşılamamız gerekiyor" diye konuştu.
Türkiye'de ilk kez böyle bir yöntemle anayasa yapıldığına dikkati çeken Çiçek, şunları söyledi:
"Çala kalem, gece hemen oturup yazılacak şey değil. Bu işi de ilânihaye uzattığınız takdirde başka sıkıntı getirir. Uzlaşma olmadığı takdirde verimli çalışma yapılamıyorsa siz, 'mayıs da geçti, ne oldu, kaç maddede anlaştınız', 'haziran da geçti ne oldu' sorularını soracaksınız. Bu iş pehlivan tefrikasına döner. Ayların, günlerin, saatlerin geçmesi sorunu çözmeye yetmez. Daha çok çalışarak ve herkesin pozitif katkı vererek, çalışmaları sürdürmesi lazım."
Cemil Çiçek, 5-6 ay önce Anayasa Uzlaşma Komisyonu'ndaki partilerin herhangi bir anayasa hükmüyle ilgili ne düşündüğünün bilinmediğini ifade ederek, geçen hafta önerilerin sunulmasıyla hangi partinin hangi konuda ne düşündüğünün artık bilindiğini söyledi. Bunun çok önemli bir gelişme olduğunu vurgulayan Çiçek, "Geçen hafta sunulan metinlerden kimin neye yakın, kimin neye uzak, kimin görüşünün birbirine paralel olduğunu görme imkânı yeni ortaya çıktı" dedi.
Çiçek, belli partilerin birbirine yakın olduğunun söylenemeyeceğini belirterek, maddelere göre değişkenlik gösterebildiğini ifade etti. AKP, CHP ve MHP'nin başlangıç ve genel ilkeler önerilerinde Türk milleti ve Türk ulusu kavramına yer verdiğini anlatan Çiçek, başka maddelerde farklı partilerin birbirine yakın durduğunu kaydetti.
TBMM Başkanı Çiçek, tüm partilerin şu ana kadar 31 madde üzerinde uzlaştığını anımsatarak, tekliflerin ortalama 125 madde üzerinden kabul edilmesi halinde, devletin idare sistemiyle ilgili bölüm hariç tutulursa, partilerin 70 kadar madde üzerinde süratle mutabakat sağlaması gerektiğini söyledi.
2014 uyarısı
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi Mustafa Şentop'un, uzlaşmaya varılan maddelerin ayrılarak, uzlaşmaya varılmayan maddelerin referanduma sunulması görüşünün, kendi katıldığı toplantılarda konuşulmadığını belirten Çiçek, çalışmaların 4 siyasi partinin kabul ettiği usul çerçevesinde sürdürüldüğünü kaydetti. Çiçek, bunun dışındaki yol ve yöntemin, tüm partilerin uzlaşısıyla benimsenmesi gerektiğine işaret etti.
Anayasa'daki kısmi değişikliklerin bütünlüğü bozduğuna dikkati çeken Çiçek, Anayasa Mahkemesi'nin 367 kararının, bunun tipik örneği olduğunu ifade etti. Çiçek, "Halk seçsin diye teklif getirildi, sonra teklifi getirenler bu işten vazgeçti. Geldik 2014'e. 2014'te nasıl anayasal sorunlar yumağıyla karşılaşacağımızı belli süreden beri söylemeye çalışıyorum. Vehim kabul edilmezse, 2014 Ağustosu'ndan sonra Türkiye, çok farklı bir anayasal tartışmanın içine girer" değerlendirmesinde bulundu.
Anayasa vesilesiyle Türkiye'nin en temel sorunlarının tartışıldığına işaret eden Çiçek, bu konular nedeniyle geçmişte demokrasinin askıya alındığını, iç çatışmalar yaşandığını, siyasetin yapılamaz duruma geldiğini anlattı.
Çiçek, konular ne kadar soğukkanlı, sağduyuyla değerlendirilirse, yeni kapıları aralama imkânı olacağını dile getirdi.
Katıldığı toplantılarda, yeni anayasa için bayram havasına ihtiyaç olduğunu söylediğini anımsatan Çiçek, "Bu olmadı. Göreve başladığımız günden beri kara kış atmosferinde, ikliminde siyaset gidiyor" diye konuştu.
‘Tepki anayasası yapmamalıyız’
Değişmez maddelerde siyasi partiler arasında neredeyse ihtilaf olmadığını belirten Çiçek, temel hak ve özgürlüklerde en önemli konunun sınırlamanın boyutları olduğunu söyledi.
Çiçek, komisyondaki tüm partilerin çalışma, girişim, teşebbüs, sözleşme özgürlüğü konusunda farklı öneriler getirdiğini, ancak müzakerelerle mutabakata varıldığını, aynı durumun sağlık hakkı için de geçerli olduğunu kaydetti.
Türkiye'de uzlaşma kültürü olmadığını vurgulayan Çiçek, "Türkiye'nin kanun alt yapısı var, kısmen hukuk alt yapısı var, demokrasimizin kültür ve ahlak alt yapısı yok" dedi.
Din ve vicdan özgürlüğü de dahil temel hak ve özgürlükleri sınırlamada evrensel kabul görmüş kriterlerin getirilebileceğini belirten Çiçek, Anayasa'da ayrıntıya girilmesinin hata olacağını söyledi. Çiçek, yaşanan olağanüstü dönemler nedeniyle kuralların anayasaya konulmak istendiğini dile getirerek, "Burada biraz da yargıya güvensizlik var. Bu maddelerin yorumu yargıya kalacak. Kurumlar arasında da güven noktasında bakınca olumsuz görüntüler, yazıma tesir eder. Bu da farkında olmadan bizi tepki anayasasına götürür. Bir kısım sıkıntılar olabilir ama tepki anayasası yapmamamız lazım" diye konuştu.
Anayasa yapılamaması halinde siyasetin ciddi güven kaybedeceğini belirten Çiçek, bugünkü Meclis'in Anayasa yapacak yetkisi de meşruiyeti de olduğunu, kurucu meclis olması gerektiğini söyleyenlerin çağ dışı kaldığını ifade etti.