Çin BM ile İran yaptırımlarını görüşüyor

T24- Susan Rice; ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin'in İran'ın nükleer programıyla ilgili karar taslağının hazırlanması konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı.

İran'ın nükleer konulardaki baş müzakerecisi Said Celili de yaptırımlarla ilgili olarak Çinli üst düzey yetkililerle temaslarda bulunuyor.

Celili'nin Çin ziyareti, ABD'nin Birleşmiş Milletler'in İran'a bir dizi yeni ekonomik yaptırım getirilmesi yönünde bastırdığı bir dönemde yapılıyor.

İran'la yoğun ekonomik ilişkileri olan Çin, yeni yaptırımlar uygulanmasına sıcak bakmıyordu ancak Pekin'in bu konudaki muhalefetini yumuşattığı yorumları yapılıyor.

Çin, İran'ın nükleer programıyla ilgili sorunların barışçıl yollarla çözülmesini istediğini söylüyor.

BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerinden biri olan Çin'in, ABD, Fransa, İngiltere ve Rusya gibi olası yeni yaptırımlar kararını veto etme hakkı bulunuyor.

ABD Başkanı Barack Obama, birkaç hafta içinde yeni yaptırımların uygulanmasını umduğunu belirtti.

Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang da Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nun bu ay içinde Washington'da nükleer güvenlikle ilgili yapılacak zirveye katılacağını açıkladı.

Susan Rice'ın açıklamaları hakkında doğrudan bir yorum yapmayan Gang, "Bu konuda barışçıl bir anlaşmaya varılması için çabaladık ve çabalayacağız." demekle yetindi. Gang, konunun diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğinin de altını çizdi.

BBC muhabiri Paul Reynolds'un konuyla ilgili yorumları ise, "Çin'in yeni yaptırımlara destek vermesinin İran üzerindeki diplomatik ve ekonomik baskıyı artıracağını ama bunun daha ağır ambargolar isteyen ülkelere maliyetinin de olacağı,Çin'in veto hakkının olduğu ve yaptırımların Çin tarafından da kabul edilebilmesi için bazı ülkelerin istediği kadar ağır olmamaları gerektiği" şeklinde.Ayrıca Paul Reynols, Çin'in İran'la petrol ve doğalgaz arzıyla ilgili önemli anlaşmaları olduğunu, dolayısıyla enerji sektörünün yaptırımlar dışında tutulmasının kuvvetle muhtemel göründüğünü, yaptırımların da büyük olasılıkla Devrim Muhafızları'nı hedef alacağını belirtiyor.

İltica iddiasıABD medyası dün İranlı bir nükleer bilimcinin Amerika Birleşik Devletleri'ne iltica ettiğini öne sürmüştü.

ABC televizyon kanalı, Şahram Amiri'nin ABD'ye yerleştiği ve İran'ın nükleer programını baltalamak isteyen ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı CIA için çalıştığını iddia etmişti.

CIA konuyla ilgili açıklama yapmayı reddetti.

Amiri'nin Suudi Arabistan'da hac ziyareti sırasında kaçırıldığını iddia eden İran hükümeti, Riyad'ı da nükleer fizikçiyi ABD'ye teslim etmekle suçlamıştı.

İranlı nükleer bilimcilerin ABD'ye kaçırıldıkları ya da iltica ettikleri haberleri geçmişte de gündeme gelmişti.

İran'ın nükleer sırlarına sahip olduğu söylenen eski Savunma Bakanı Yardımcısı Ali Rıza Asgari, 2007 yılında Türkiye'de bulunduğu sırada kaybolmuştu.

İranlı nükleer bilimci Ardeşir Hüseyinpur 2007'de evinde gaz zehirlenmesinden, aynı alanda uzman Profesör Mesud Ali Muhammedi ise bu yılın Ocak ayında evinin yakınında patlayan bir bombayla hayatını kaybetmişti.