Clinton, Suriye'nin Annan planını kabul etmesine şüpheyle yaklaştı

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Cumhurbaşkanı Esad'ın geçmişte verdiği sözleri tutmadığını belirterek, somut adımlar görmek istediklerini söyledi.

 

Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği'nin Suriye özel temsilcisi Kofi Annan'ın altı maddelik barış planı batılı devletlerin yanı sıra Rusya ve Çin'in de desteğini aldı.

 

Clinton, Esad'ın insani yardıma izin vermesi ve demokratik bir dönüşüme hazırlanması gerektiğini de söyledi. Diğer Batılı devletlerden de bu yönde açıklamalar geldi.

 

Açıklamasında Suriyeli muhaliflere de seslenen, Amerikan dışişleri bakanı, Esad karşıtlarının nasıl bir Suriye inşa edeceklerini belirleme konusunda ortaklaşmalarını istedi.

 

İstanbul'da bir araya gelen Suriyeli muhalifler ise Esad'ın iktidarda kalmaya devam etmesine izin veren hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceklerini söylüyor.

 

Ülkedeki farklı grupların büyük çoğunluğunun Suriye Ulusal Konseyi adı altında bir araya gelmeyi kabul ettikleri de belirtiliyor. Ancak toplantıyı izleyen BBC muhabiri, toplantıdaki tartışmaların düzeyinin grupların bölünmüşlüğünün ortaya serdiğini söylüyor.

 

Birleşmiş Milletler'deki BBC muhabiri, planın başarıya ulaşıp ulaşmayacağı konusundaki şüphelere rağmen, Annan planının şu ana dek tüm Güvenlik Konseyi'nin onayını alan ilk uluslararası plan olduğunu söylüyor.

 

 

Annan'ın 10 gün kadar önce Suriye yönetimine sunduğu ve şimdi dünya başkentlerinde ele aldığı altı maddelik plan, Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın yerleşim merkezlerinden askerlerini çekmesini, tüm tarafların çatışmalara en azından günde iki saat ara vererek insani yardımın ulaşmasına olanak vermesini, yönetimin isyan sürecinde gözaltına aldığı kişileri serbest bırakmasını öngörüyor. Bu adımları atması için Şam yönetimine bir takvim dayatılmazken, Cumhurbaşkanı Esad'a görevden ayrılma çağrısı da yapılmıyor.

 

Bu arada, Suriye Cumhurbaşkanı Esad, Humus kentinde bir süre isyancıların kontrolü altında olan Bab-ı Amr mahallesini ziyaret etti.

 

Esad, Suriye televizyonlarındaki görüntülerde, mahallede dolaşıp, hasar görmüş evleri inceliyor ve kendisini karşılayan mahalle sakinleriyle sohbet ederken görülüyor.

Özgür Suriye Ordusu militanları mahallede yaşanan şiddetli çatışmaların ardından kenti terk etmişlerdi.

 

 

Hem BM hem de Arap Birliği'ni temsil eden Annan halen şiddete son verilmesi için hazırladığı plana destek almak üzere Çin'de temaslarını sürdürüyor.

 

Gerek Çin, gerekse Annan'ın girişimlerinin bir önceki durağı olan Rusya'nın plana olumlu yaklaşmasının, Şam yönetimini ikna etmiş olabileceği düşünülüyor.

İki ülke daha önce Şam yönetimini kınayan BM karar tasarılarını veto etmişti.

 

Her iki ülkenin yönetimleri de metinlerde 'yönetim değişikliği'ne kapıyı aralayacak herhangi bir ifade bulunmamasını istiyordu.

 

Annan, Pekin'e yola çıkarken yaptığı açıklamada krizin uzamasına izin verilemeyeceğini esmekte olan dönüşüm rüzgarlarının dinmeyeceğini söyledi, ancak bir takvim oluşturmak için tüm tarafların rızasının gerektiğini vurguladı.

 

Annan'ın temasları sonrasında Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev de girişimi bütünüyle desteklediğini çünkü bunun 'Suriye'nin uzun ve kanlı bir iç savaşın önüne geçmek için son fırsat' olduğunu söyledi.

 

Suriye'de Beşar Esad yönetiminin siyasi baskıları aleyhinde bir yıl önce başlayan gösteriler ve bunu izleyen şiddet, BM rakamlarına göre dokuz bin kişinin ölümüne yol açtı.

 

 

Suriyeli muhalif gruplar ise 1 Nisan'daki 'Suriye'nin Dostları' toplantısı öncesinde, daha bütünlüklü bir yapı oluşturabilmek için İstanbul'da görüşmeler yapıyor.

 

Muhalif örgütlerin çatı kuruluşu olan Suriye Ulusal Konseyi amaçlarını "Suriye muhalefetinin rejimin diktatörlüğüne son vermek ve çoğulcu sivil ve demokratik bir devlete kavuşma nihai amacını gerçekleştirmek için ortak hedefler belirlemek" olarak ifade ediyor.

 

BBC'nin İstanbul'daki muhabiri Jonathan Head, Tunus'ta yapılan ilk 'Suriye'nin Dostları' toplantısının genel olarak başarısız görüldüğünü, bunun ötesine geçebilmek için öncelikle daha tutarlı ve bütünlüklü bir muhalefet gerektiğini belirtiyor.

 

Ülkede şiddet ise sürüyor. Muhalif kaynaklara göre dün, ülkenin orta kesimindeki Humus kenti bir kez daha bombardımana hedef oldu.

 

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi adlı kuruluş Halidiye semtinde açılan havan topu ateşinde en az beş sivilin öldüğünü duyurdu.

 

Çatışmalar Lübnan-Suriye sınırına da sıçradı. Bölgedeki gazeteciler ve Lübnan ordusu El Cura yakınında Suriye ordusunca atılan bir top mermisinin Lübnan tarafında bir binaya isabet ederek hasara yol açtığını bildirdi.

 

Suriye askerlerinin kaçan silahlı isyancıların peşinden sınırı geçtiği haberleri ise doğrulanmadı. Suriye resmi haber ajansı ise Cumhurbaşkanı Esad'ın ay başında çok şiddetli çatışmalara sahne olan Humus'un Bab-ı Amr semtini ziyaret ettiğini duyurdu, ancak fazla ayrıntı verilmedi. Ayrıca askerlik yaşındaki erkeklerin Suriye'den ayrılmasına bazı kısıtlamalar getirildi.

 

18-42 yaş grubundaki erkeklerin şimdi askerlik dairesi ve göçmenlik merkezlerinden ek izin belgeleri alması gerekiyor.

 

 

1. Suriye halkının istek ve endişelerine yanıt sunacak Suriye öncülüğünde bir siyasi süreç

2. Sivillerin korunması için BM gözetiminde her tür silahlı şiddete son verilmesi

a) Hükümet meskun alanlara asker sevkini ve silah kullanımını durdurup buralarda bulunan askerleri çekecek

b) Muhalefet çatışmalara son verme taahhüdünde bulunacak

3. Tüm taraflar çatışma yaşanan bölgelere insani yardım sevkini sağlayacak ve insani amaçlarla her gün iki saatlik sükunet dönemleri sağlanacak

4. Yetkililer keyfi şekilde tutuklanmış kişilerin serbest bırakılması sürecinin hızını ve kapsamını artıracak

5. Yetkililer ülkede gazeteciler için hareket serbestisi temin edecek

6. Yetkililer toplanma ve barışçı şekilde gösteri yapma hakkına saygı gösterecek. (BBC Türkçe)