Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü: 'Geçtiğimiz yıl Türkiye'de en az 62 çocuk işçi öldü'
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre 2021 yılında Türkiye'de en az 62 çocuk, çalışırken hayatını kaybetti. İSİG Meclisi'nin konuyla ilgili verileri tuttuğu 2013 yılından bu yana ise ölen çocuk işçi sayısı toplamda en az 556 olarak açıklandı. İSİG, Türkiye'de son dokuz yıl içerisinde ölen çocukların 316'sı tarım ve orman; 57'si inşaat 37'si metal; 27'si ise konaklama ve eğlence işkolunda hayatını kaybettiğini duyurdu.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 12 Haziran tarihini "Dünya Çocuk İşçi Günü" olarak kabul ediyor. Örgütün 2020 yılına ait son verilerine göre 63 milyon kız çocuğu ve 97 milyon erkek çocuk olmak üzere toplam 160 milyon çocuk işgücünde yer alıyor. Bu da dünyada her 10 çocuktan birinin çocuk işçi olduğu anlamına geliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aynı yıl yayımlanan en güncel rapora göre de, Türkiye'de 5-17 yaş aralığında 720 bin çocuk, işçi olarak çalışıyor. Bu verilerde çalışan çocukların yüzde 30,8'inin tarım, yüzde 23,7'sinin sanayi, yüzde 45,5'inin ise hizmet sektöründe yer aldığı görülüyor.
ILO Genel Direktörü Guy Ryder, çocuk işçiliğiyle mücadele noktasında "bir dönüm noktasında" olunduğunu söyledi.
Son yıllarda bazı bölgelerde olumlu gelişim kaydedilse de özellikle 5 ile 11 yaş aralığındaki çocuk grubunda dünya çapında verilen mücadelenin durma noktasına geldiğini belirten Ryder, "Covid-19'un yoksulluğu ve eşitsizliği artırması ve kapanan okullar nedeniyle milyonlarca çocuğun daha risk altına girmesine yol açtı" dedi.
ILO raporlarına göre çocuk işçiliğinin azaltılmasındaki ilerleme hızı 2016-2020 döneminde durdu. Ayrıca, dünyada çocukların dörtte üçüne yakını veya başka bir ifadeyle 1,5 milyar çocuk yaşamlarını sosyal korumasız sürdürüyor.
https://twitter.com/isigmeclisi/status/1535925713727287296
Durban eylem çağrısı
Bu yıl 15-20 Mayıs tarihlerinde Güney Afrika'nın Durban şehrinde gerçekleştirilen Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılması 5. Küresel Konferansı'nda konuya ilişkin acil eylem çağrısında bulunuldu.
İlk kez Afrika'da düzenlenen konferansta, hükümetlerden, işçi ve işveren kuruluşlarından, BM kuruluşlarından, sivil toplumdan ve bölgesel kuruluşlardan binlerce delege, tarımda çocuk işçiliği, çocukların eğitim hakları, ve sosyal korumaya evrensel erişim konularında, çocuk işçiliğini tamamıyla sonlandırma hedefinde bir arada çalışmak için fikir birliğine vardı.
Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda yönetilen konferansta, üye devletler, 2022-2025 döneminde elde edecekleri sonuçları bir sonraki konferasta sunmayı taahhüt etti.
Eylem çağrısında özetle şu hedefler yer aldı:
- En kötü biçimlerine öncelik verilerek, çocuk işçiliğini ortadan kaldırmaya yönelik çok paydaşlı çabaları hızlandırmak; asgari çalışma yaşı üzerindeki yetişkin ve gençler için, mevcut işleri insana yakışır bir seviyeye ulaştırmak,
- Tarımda çocuk işçiliğine son vermek,
- Sosyal korumaya evrensel erişim sağlamak,
- Çocukların eğitim hakkını gerçekleştirin ve ücretsiz, zorunlu, kaliteli, eşitlikçi ve kapsayıcı eğitim ve öğretime evrensel erişimi sağlamak,
- Çocuk işçiliği ve zorla çalıştırmanın ortadan kaldırılması için finansmanı ve uluslararası işbirliğini artırmak.
ILO Genel Direktörü Ryder, konferansta yaptığı konuşmada, "Kimileri diyebilir ki çocuk işçiliği yoksulluğun kaçınılmaz sonucudur ve bunu kabul etmek zorundayız. Bu söz yanlıştır. Çocuk işçiliğine asla razı olamayız" ifadelerini kullandı.
Türkiye'de durum ne?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çocuk işçiliğine dair son resmi verileri Mart 2020'de yayımladı.
TÜİK'in Çocuk İşgücü Anketi, 2019 yılının Ekim-Kasım-Aralık döneminde 5-17 yaş aralığındaki çocuklara uygulandı.
Bu verilere göre,
- Türkiye'de 5-17 yaş grubunda ekonomik faaliyette çalışan çocuk sayısı 720 bin,
- Çalışan çocukların yüzde 79,7'si 15-17 yaş grubunda,
- Çocuk işçilerin yüzde15,9'u 12-14 yaş, yüzde 4,4'ü 5-11 yaş aralığında,
- Çocuk işçiliği erkeklerde (yüzde 70,6), kız çocuklara göre (yüzde 29,4) daha fazla,
- Çalışan çocukların yüzde 65,7'si aynı zamanda eğitime devam etti, eğitime devam edemeyenlerin oranı yüzde 34,3
- Çalışılan sektörlere bakıldığında, çocuk işçilerin çoğunluğu (yüzde 45,5) hizmet sektöründe. Bu sektörü tarım (yüzde 30,8) ve sanayi (yüzde 23,7) takip ediyor.
- Bu çocukların yüzde 63,3'ü ücretli veya yevmiyeli olarak çalışırken, yüzde 36,2'si ücretsiz aile işçisi.