İngiltere'de hükümet, spor müsabakalarının, konferansların ve gece hayatındaki kitlesel etkinliklerin yeniden güvenli bir şekilde yapılabilmesi için Covid pasaportu da dahil bir dizi önlem hazırlığı yapıyor.
Pilot uygulamalar Mayıs ayında Londra'da oynanacak FA Cup yarı final ve final müsabakaları, Sheffield'taki Dünya Snooker Şampiyonası ile birlikte Liverpool'daki bir iş konferansı ve gece etkinliklerinde yapılacak.
İlk deneme etkinliği ise 16 Nisan'da Liverpool şehrinde bir komedi programı olacak. İzleyicilerden etkinlik öncesinde ve sonrasında Covid-19 testi istenecek.
Spor Bakanı Nigel Huddleston, pilot uygulamalarda hijyen önlemleri ile birlikte mekanlara yapılacak tek yönlü giriş ve çıkışların da deneneceğini söyledi.
Bakan Huddleston, Mayıs ayı sonunda Başbakan Boris Johnson'a pilot uygulamalarla ilgili bir rapor sunulacağını ve bununla beraber de yılın ilerleyen zamanlarında başka etkinliklerin de plana eklenebileceğini söyledi.
Pilot uygulamalar kapsamında tutulacak Covid pasaportuyla kişilerin aşı olup olmadığı, doğal bağışıklığa sahip olup olmadığı ve negatif test sonucu gibi bilgiler görüntülenebilecek.
Ancak bu uygulamanın, elektronik ortamda mı, yoksa kağıt belgeler üzerinden mi yapılacağı henüz belli değil.
Ulusal Sağlık Sistemi'nin (NHS), verilerin işleneceği yöntem üzerinde çalıştığı söyleniyor.
Hükümet, aşı yaptırmanın tavsiye edilmediği ve tekrar test yapmanın da zor olacağı kişilere sağlanacak muafiyetler konusunda uzmanlarla çalıştığını söyledi.
Ülkede 12 Nisan'da yeniden açılacak pub, restoran ya da mağazalarda uygulama şimdilik kullanılmayacak. Ancak kaynaklar ileride uygulamanın hizmet sektöründe de geçerli olabileceğini dile getiriyor.
Ayrıca ülkede 30 milyondan fazla kişiye Covid-19 aşısının ilk dozu yapıldı. Hükümet ise Temmuz sonuna kadar tüm yetişkinlere aşının ilk dozunu yapabilmeyi hedefliyor.
Liverpool Üniversitesi'nden Prof. Iain Buchan, BBC'ye verdiği demeçte etkinliklere katılım göstermek için aşılamanın bir kriter olmayacağını söyledi.
Buchan, pilot uygulamalarda insanlardan etkinlik öncesinde temaslarını en aza indirmesinin isteneceğini ve kişilerin de 36 saat öncesinde test yaptırması gerektiğini ifade etti.
Tüm etkinliklerin havalandırma sistemleri çok iyi olan mekanlarda gerçekleştirileceğini belirten Buchan, "Ayrıca insanlardan katılımdan 5 gün sonra yeniden bir test istenecek" dedi.
Pilot uygulama haberi Gece Kulüpleri Birliği tarafından da memnuniyetle karşılandı. Ancak birliğin CEO'su Michael Kill, pilot uygulamaların sayısının artırılması gerektiğini belirtti.
Başbakan Boris Johnson, "Hükümetin insanların sosyal hayata olabildiğince güvenli bir şekilde dönebilmeleri için elinden gelen her şeyi yaptığını" aktardı.
İngiltere Kabine Ofisi Bakanı Michael Gove, Sunday Telegraph'ta yazdığı yazıda, uluslararası seyahat belgesini "kaçınılmaz" olarak nitelendirdi ve bu belgenin ülke içindeki açılmayı hızlandırabileceğinden söz etti.
Muhafazakar Partili Iain Duncan Smith ise uygulamanın ülke içerisinde bazı adaletsizlikleri de beraberinde getirebileceği konusunda hükümeti uyardı.
BBC Breakfast'ta konuşan Smith, çok sayıda kişinin henüz aşı olmaması sebebiyle yurtiçi seyahat belgesi fikrine son derece karşı olduğunu söyledi.
Ülkede sosyal hayatın yeniden açılması için güvenlik ihtiyacının farkında olduğunu dile getiren Smith, bunun ayrımcılığı engelleyecek adil bir sistemle yapılması gerektiğini savundu.
Aynı programa katılan Oxford Üniversitesi'nden sosyolog Prof. Melinda Mills de tasarıya ilişkin hala çok sayıda soru işaretinin olduğuna değindi:
"Bilimsel ve lojistik sorular var. Nasıl uygulanacak? Kağıt belgeyle mi, telefon uygulamasıyla mı? Elbette etik sorular da var: 'Aşı olmadıysam ya da bunun için şartlar oluşmamışsa test için para ödemeli miyim?'"
Prof. Mils, tasarının aşılama için teşvik unsuru olabileceğini ancak kağıt belgelerle yapılması durumunda da sahteciliğe olanak tanıyabileceğini vurguladı: "Sahtecilik meselesi ortaya çıkarsa meşruiyetinizi kaybedersiniz. O yüzden programın nasıl uygulanacağı çok önemli."
Uygulama için hazırlanan tasarı şimdilik İngiltere bazlı. Ancak İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda hükümetleri de program üzerine tartışmalarına devam ediyor.
Öte yandan İngiltere'de hükümet, uluslararası seyahatlere yönelik trafik lambası uygulamasına yönelik de detayları açıkladı.
Seyahat kısıtlamalarının en erken 17 Mayıs'a kadar devam edeceğini söylenirken, bu tarihten sonra "yeşil" olarak tanımlanan ülkelerden gelecek olan kişilerin karantina zorunluluğunun kaldırılacağı belirtildi.
Ancak uçağa biniş ve inişlerden önce Covid-19 test zorunluluğu devam edecek.
"Sarı" ve "kırmızı" olarak tanımlanan ülkelere yönelik uygulanan kısıtlamalar ise şu an olduğu gibi kalacak.
Hükümet yakın zaman içerisinde ülke listelerini açıklayacağını duyurdu.