Damacana sulara sıkı denetim geliyor
Sağlık Bakanlığı, firmalara görüş için gönderdiği taslağa göre, damacana suyun yaşam döngüsündeki tüm süreçler "online" denetim altına alınarak yıkama suyu sıcaklığı ve dolum sayısı tespit edilebilecek, 75 seferden fazla kullanılması önlenecek damacanın azami 3 yıllık, içindeki suyun ise 3 aylık ömrü takip altında olacak.
Anadolu Ajansı'nın haberine göre, Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK) ile Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) arasında yürütülen çalışmalar sonucu Damacana Takip Sistemi (DTS) ve su üretim tesisleri online takip sistemiyle ilgili dokümanlar oluşturuldu. Firmaların görüşüne sunulan dokümanlara geri bildirimler doğrultusunda son şekli verilecek.
Bakanlığın hazırladığı taslağa göre, yürütülen çalışmayla damacana suyun yaşam döngüsündeki tüm süreçlerin belirli teknolojilerle denetim altında tutulması ve damacana suların takip edilmesi hedefleniyor. Böylece piyasada sahte su satışının önüne geçilerek hem halk sağlığının hem de üreticilerin korunması amaçlanıyor.
Damacana suda yaşanan sorunlar
-Damacanaların ne kadar süre ve kaç defa kullanıldığı anlaşılamıyor. -Su kalitesiyle ilgili kaynaklarının debi, iletkenlik ve pH bilgileri online elde edilmiyor, kaynak suyu ile dolum suyu belirli değerler açısından online karşılaştırılamıyor. -Damacana yıkamasının hangi sıcaklık aralığında yapıldığı online tespit edilemiyor. -Damacana dolum tarihi ve zamanlarında usulsüzlük yapılabiliyor. -Damacana dolum zamanı doğru bir şekilde tespit edilemiyor. -Damacana dolum sayısı tespit edilemiyor. -Damacana suyunun üretimden tüketime kadarki süreç takip edilemiyor. -Damacananın yaşam döngüsü süresi takip edilemiyor. - Piyasada sahte ürünler üretilip satılabiliyor. -Vatandaş, kullandığı su ve damacanayla ilgili güvenilir bilgi elde edemiyor. -Ülkedeki damacana suların üretim ve satışı anlık izlenemiyor.
Yeni sistem neleri getiriyor?
Buna göre damacanayla ilgili alınacak online önlemler şöyle:
-Damacana üretim tarihi, üretim yeri, su üreticisi, su satış bayisi/ofisi ve su üretiminden satış bayisine kadar ki taşıma bilgileri kayıt altına alınacak. -Damacana yıkama suyu sıcaklığı tespit edilecek -Damacana dolum sayısı tespit edilecek ve 75 seferden fazla kullanılması önlenecek. -Damacana ömründe 3 yıllık azami süre takip edilecek. -Taslağa göre su kalitesiyle ilgili ise şu önlemler alınacak: -Suya ait debi, iletkenlik, pH özellikleri belirli noktalarda ölçülecek. -Su dolum zamanı ve tarihi tespit edilecek. -Üreticiyle ilgili bilgi sahibi olunacak. -Su dağıtım ağı takip edilecek. -Su ömründe 3 aylık azami süre izlenecek.
Damacanalara kimlik verilecek
Takip ve denetim için her damacana "D-Kimlik" olarak adlandırılacak bir kimliğe sahip olacak. Bu amaçla uygun teknoloji seçilerek her damacana tekil olarak kimliklendirilecek, bu sayede damacanalı su, yaşam döngüsü içerisinde takip edilecek. Bu süreç, "D-Kimlik"in damacanaya gömülmesini/yazılmasını içerecek. "RFID" teknolojisiyle oluşturulan "D-Kimlik", damacana kullanılmaz duruma gelmeden çıkarılamayacak şekilde monte edilecek.
Suyun kalitesi sürekli ölçülecek
Su kalitesini ölçme sürecinde, kaynaktan su üretim tesisindeki dolum sürecine kadar belirli noktalarda suyun kalitesi ölçülecek ve bu değerler karşılaştırılacak. Bunun için pH, iletkenlik ve debi değerleri ölçülecek. Bu değerler sensörler aracılığıyla ölçüldükten sonra değiştirilemeyecek, zaman ve tarih bilgileri de eklenerek bilgi güvenliği teknikleri kullanılarak DTS Merkezi denetleme sürecine yollanacak.
Su üretim tesisine gelen tüm damacanalar su doldurma işleminden önce belirli sıcaklık aralığında (55-70 santigrat derece) yıkanacak. Sensörler vasıtasıyla ölçülen yıkama suyunun sıcaklığına zaman ve tarih bilgileri de eklenerek güvenli bir iletişim hattı üzerinden DTS Merkezi denetleme sürecine yollanacak. Bu değerler sensörler aracılığıyla ölçüldükten sonra değiştirilemeyecek, zaman ve tarih bilgileri de eklenerek bilgi güvenliği teknikleri kullanılarak DTS Merkezi denetleme sürecine iletilecek.
Dolum sürecinde ise damacanaların dolum zamanı ve tarihi bilgisi belirlenecek, bu bilgi damacana D-Kimlik bilgisiyle güvenli bir iletişim hattı üzerinden DTS Merkezi denetleme sürecine yollanacak.