15 Temmuz Darbe Girişimi Komisyonu’nun basına sızan taslak raporunda “Darbe Girişiminin Bastırılmasına Yönelik Faaliyetlerin Kronoloji” verildi. Bilenin aksine darbeye ilişkin ihbarın MİT Müsteşarı’na suikast yapılacağı ihbarı olduğu bilgisine yer verildi. Taslak raporda, “Kara Havacılık Okul Komutanlığında görevli bir Pilot Binbaşının MİT’e gelerek saat 03:00’da“ 3 adet helikopterin MİT Müsteşarı’nın evine saldıracağı ve Müsteşarın kaçırılacağına dair ihbarda bulunuyor” denildi.
Taslak raporda, bu suikast ihbarının gerçek olma ihtimaline karşı Genelkurmay Başkanlığında Genelkurmay Başkanı ve MİT Müsteşarının bir araya gelerek konuyu değerlendirdiklerine dikkat çekildi ve “İhbarı ciddiye aldıklarının göstergesi olarak Genelkurmay Başkanı’nın imzasıyla Kuvvet komutanlıkları’na emirname yayımlanması ve bazı birliklere denetçiler gönderilmesi darbecileri panikletmiştir” denildi.
Darbe 6 saat önce yapıldı
Raporda, “ Darbe girişimi sırasında "Yurtta Sulh Konseyi" olarak örgütlendikleri anlaşılan hain FETÖ darbecilerinin darbeyi aslında 16 Temmuz 2016 saat 03:00 de başlatmayı planladıkları ancak Genelkurmay Başkanlığındaki hareketlilikten paniğe kapılarak hain planlarını 15 Temmuz 2016 saat 21:00e alarak darbeyi planlanandan 6 saat önce başlattıkları anlaşılmıştır” denildi.
Taslak raporda “Darbe Girişiminin Bastırılmasına Yönelik Faaliyetlerin Kronolojisi” verilirken bazı saat boşluklarının henüz doldurulmadığı dikkat çekiyor.
15 Temmuz FETÖ/PDY darbe girişiminin bastırılmasının kronolojik gelişimini, darbe girişimi öncesi MİT'e yapılan ihbardan başlatmak uygun olacaktır. Zira bu ihbar darbe girişiminin bastırılmasında başlı başına en önemli etkenlerden biri olmuştur. Bu ihbar her ne kadar MİT Müsteşarına suikast girişimiyle ilgili de olsa, binlerce yıllık devlet ve imparatorluk kültürü olan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti Devletinde devletin bütün kurumlarının uyumlu ve huzurlu çalıştığı bir ortamda silahlı kuvvetlerden kalkacak helikopterlerle devletin en önemli kurumunun müsteşarına suikast yapılmasının planlanması haberi oldukça ciddi bir durum olduğunun göstergesi olarak kabul edilir. Nitekim ihbarın gerçek olabilme ihtimaline karşı Genelkurmay Başkanlığında Genelkurmay Başkanı ve MİT Müsteşarının bir araya gelerek konuyu değerlendirmeleri ve ihbarı ciddiye aldıklarının göstergesi olarak Genelkurmay Başkanının imzasıyla Kuvvet komutanlıklarına emirname yayımlanması ve bazı birliklere denetçiler gönderilmesi darbecileri panikletmiştir. Darbe girişimi sırasında "Yurtta Sulh Konseyi" olarak örgütlendikleri anlaşılan hain FETÖ darbecilerinin darbeyi aslında 16 Temmuz 2016 saat 03:00 de başlatmayı planladıkları ancak Genelkurmay Başkanlığındaki hareketlilikten paniğe kapılarak hain planlarını 15 Temmuz 2016 saat 21:00e alarak darbeyi planlanandan 6 saat önce başlattıkları anlaşılmıştır.
Adeta "güpegündüz" denecek bir vakitte başlatılan FETÖ darbe girişimine karşı devletin ve halkın reaksiyon süresini çok hızlı olmuş ve neredeyse darbe girişimi yapılan faaliyetin anlaşılmasını müteakip daha başlangıcından itibaren bastırılmaya başlanmıştır denebilir.
15 Temmuz Darbe Girişiminin Bastırılması, Kronolojik Gelişmeler;
14:00-15:00; Ankara;
14:45 –Kara Havacılık Okul Komutanlığında görevli bir Pilot Binbaşının MİT’e gelerek saat 03:00’da“ 3 adet helikopterin MİT Müsteşarının evine saldıracağı ve Müsteşarın kaçırılacağı'na dair ihbarda bulunuyor.
15:00-16:00; Ankara;
15:05 –Kara Havacılık Okul Komutanlığında görevli Pilot Binbaşının ilk sorgusu başlıyor.
16:00-17:00; Ankara
16:03 -MİT Müsteşar yardımcısı Genelkurmay Başkanlığına gidiyor.
16:30 -MİT Müsteşarı Genelkurmay Başkanlığına gidiyor. Genelkurmay 2. Başkanını ihbar konusunda detaylı olarak bilgilendiriyor.
17:00-18:00; Ankara;
18:00 - Genelkurmay Karargahında; MİT Müsteşarı ile toplantı yapılıyor, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi AKAR, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki ÇOLAK ve Gnkur. II’nci Başkanı Orgeneral Yaşar GÜLER’in katılımıyla verilen bilgi değerlendiriliyor ve alınması gereken tedbirler belirleniyor.
18:30 -Genelkurmay Başkanlığı tüm birimlere talimat veriyor ve tüm ülke sahasının uçuşa kapatıldığı ve hiçbir askeri uçağın kaldırılmaması, kışlalardan hiçbir askeri aracın çıkmaması yönünde aşağıdaki emirler veriliyor;
1. Silahlı Kuvvetler Komuta Harekât Merkezi Amiri Tuğgeneral İlhan KIRTIL aranarak, Türk hava sahasında ikinci bir emre kadar hiçbir askeri hava aracının (uçak, helikopter vs.) havalanmaması, havada bulunanların derhal üslerine dönmesi,
2. Kara Havacılık Komutanlığına gidilerek orada bulunan personel konuları ve hava araçlarının uçmaması dahil gereken her türlü tedbirin alınması,
3. Etimesgut’taki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığına gidilerek tank ve zırhlı araçlar başta olmak üzere tüm araçların hareketlerinin durdurulması ve hiçbir şekilde dışarı çıkmamaları yönünde gereken tedbirlerin alınması
Ayrıca Gnkur.II’nci Başkanı tarafından da; Gnkur.Bşk.nın emriyle Hava Kuvvetleri Komutanlığı Harekat Merkezi aranmış ve Türk Hava Kuvvetlerine ait tüm hava araçlarının uçuşlarının durdurulması talimatı verilmiştir.
18:00-19:00; Ankara;
Genelkurmay Başkanlığındaki toplantı devam ediyor.
19:00-20:00; Ankara;
19:20 -Genelkurmay Başkanlığının tüm ülke sahasının uçuşa kapatıldığı emri yayınlanıyor.
20:00-21:00; Ankara;
20:30 -MİT Müsteşarı Genelkurmay Başkanlığından ayrılıyor.
21:00-22:00; Ankara;
21:30 -Ankara Emn. Md Mahmut Karaaslan “Genelkurmaya Kavşağından silah sesleri geldiği, İçeriden "tatbikat olduğunu" söylendiği bilgisi geliyor. Merkez komutanı telefonla arandığında “Böyle bir tatbikat yok, benim bir bilgim yok.” cevabını veriyor.
J. Gn. K. Galip Mendi'ye Gazi Orduevinde katıldığı bir düğünde "Genelkurmay kapısı önünde silah sesleri" geldiği, beş dakika sonra da "Genelkurmay kapısında çatışma" olduğu bilgisi geliyor. Jandarma Genel Komutanlığı Harekât Merkezini ve Genelkurmay telefonlarına cevap vermiyor. Kurmay Başkanlığına vekalet eden Tümgeneral Arif Çetin’i arayıp karargaha gitmesi emrini veriyor.
J. Gn. K. Galip Mendi, emir subayı Piyade Yarbay Murat Yılmaz tarafından “Komutanım sizi Genelkurmay Başkanı ile 2. Başkan Genelkurmay karargâhında sizi bekliyor.” diye yalan bir beyanla makam aracına binmesini sağlanıp, aynı anda araca Konya'da olması gereken Konya Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Timurcan Ermiş de binerek, cebren kaçırılıyor ve 4.Ana Jet Üs K.na götürülerek daha önce evinde derdest edilmiş olan Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı Orgeneral Kâmil Başoğlu’yla aynı yerde gözetime alınıyor.
21.35: Başbakanlık Kızılay binasındaki Koruma Personeli tarafından Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesinden silah sesleri geldiği bilgisine ulaşılmıştır.
22.00: Bir grup asker Ankara'da Genelkurmay başkanlığını bastı.
İstanbul;
21:30 -Beylerbeyi civarında birtakım insanın, askerlerin araçların önünü keserek, “Darbe yaptık, kimlik soruyoruz.” diyerek, bir kısmını da geri göndererek bir harekette bulundukları belirlenmiştir.
21:30 -İstanbul Emniyet Müdürü bir emniyet müdür yardımcısının kendisini araması ve "bir askerî yetkilinin aradığını, sıkıyönetim ilan ettiklerini, teslim olmalarını, beraber çalışmaları" şeklinde birtakım şeyler söylediğini iletmesiyle Hain FETÖ darbe girişiminden haberdar oldu. “Hiçbir polis silahını vermeyecek.” talimatıyla makamından ayrıldı.
21:30 -İstanbul Valisi Vasif Şahin il emniyet müdürümüzün telefonla aramasıyla bazı olumsuzluklardan haberdar oluyor.
21:40 -1. Ordu Komutanı Ümit Dündar da İstanbul İl Emniyet Müdürünün Telefonda, Beylerbeyi ve Çengelköy bölgesinde bazı normal olmayan ve askerlerin de karıştığı bazı olayların olduğunu ifade etti ve herhangi bir bilgim olup olmadığını sormasıyla darbe girişiminden haberdar oldu.
22:00 - Tankların ve bazı zırhlı araçların Boğaziçi Köprüsü ile Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü tek yönlü olarak trafiğe kapatmaya başladığı duyumu alınmış buna ilişkin haberler basın ve yayın organlarında da yer aldı.
22:00-23:00; Ankara;
22.03: MİT Müsteşarı Cumhur Başkanı Koruma Müdürü ile görüşerek herhangi bir saldırıya karşı tedbirlerinin olup olmadığını öğreniyor.
22:03 - Ankara Emn. Md. Mahmut Karaaslan Garnizon Komutanı Korgeneral Metin Gürak Paşayı arayıp bilgi istiyor. Metin Gürak Paşa Kendisinin Etimesgut ve Kara Havacılıktaki birliklere gittiğini, dönüş yolunda olduğunu, Genelkurmaya yakın olduğunu, içeri girip bilgi alıp kendisine döneceğini söylüyor ama biraz da zorlayarak Genelkurmaya girer girmez yere yatırıp esir alınıyor.
22:15 - Emniyet Genel Müdürlüğünde Emniyet Genel Müdürü, Ankara Valisi ve Ankara Emniyet Müdürü kriz merkezi oluşturdu. Yapılan toplantı sonucu 81 İl Valiliğine önse telefonla sonra mesajla uygulama talimatı gönderildi. Uygulama talimatında;
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Başbakanlık, Genelkurmay Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, MİT, TRT, Emniyet binaları ile diğer kritik binaların etrafı sarılacak ve bu alanlara girişlere kesinlikle izin verilmeyecektir.
Zorlanması hâlinde şartlar oluştu, silah kullanılacaktır.
Emniyet genel merkezindeki 40 kadar daire başkanlığındaki tüm personel, raporlu olanlar dâhil, derhâl, behemehâl görev başı yapacaklardır.
Türkiye genelinde depoların tamamı açılıp uzun namlulu silahlar personele dağıtılacak ve silahla direnilecektir.
İllerde jandarma ve diğer askerî birliklerin komutanlarıyla görüşülecek ve kendilerine askerin sokağa çıkması hâlinde tüm polislerin kesinlikle silahla karşı çıkacağı, darbe kalkışmasına destek vermemeleri ve doğacak sonuçlardan kendilerinin sorumlu olacakları açık ve kesin bir dille ifade edilecektir.
Tüm Türkiye genelinde, izinli, istirahatli polisler göreve çağrılacaktır.
Hiçbir polis darbecilere teslim olmayacak ve silah teslim edilmeyecektir.
Tankların şehir meydanlarına inmesini engellemek için başta çekiciler ve diğer büyük araçlarla olabildiğince yollar kapatılacak, şehir merkezlerine inmesi olabildiğince engellenecektir.
Darbe girişimine teslim olmaya eğilimli olan personelimiz olursa derhâl gözaltına alınacaktır.
Saat 22:30 itibarıyla bu emirler, 81 il emniyet müdürüne sözlü olarak 23.00 itibarıyla da yazılı olarak iletildi.
22:22 -Ankara Emn. Md Mahmut Karaaslan İl Jandarma Komutanı Ferdi Korkmaz’ı arıyor, o da "Ahlatlıbel’deki Jandarma tesislerine girmek üzere olduğunu, girip bilgi alıp geri döneceğini" söylüyor ancak o da içeri girince FETÖ mensuplarınca esir alınıyor.
22.31: Beştepe Jandarma Genel Komutanlığı nizamiyesinde 2 Tim PÖH ve JÖH Bölük Timleriyle darbeciler arasında çatışma başladı.
22.40: Jandarma Harekat Başkanı Tümgeneral Arif ÇETİN Beştepe Jandarma Genel Komutanlığı civarına gelerek Harekat Merkezi kurma çalışmalarına başladı.
Emniyet Genel Müdürlüğümce 22.40-24.00 arasında;
Depolarda bulunan tüm uzun menzilli silah, mühimmat ve teçhizat personele dağıtıldı.
Henüz teslim alınmamış olan 10 zırhlı taktik araç ilgili firmadan alınarak Ankara’da göreve sevk edildi.
Denizli ve çevre illerden Marmaris’e 100 polis görevlendirildi, komşu iller teyakkuza geçirildi. Başta Eskişehir yolu olmak üzere ana güzergâh ve yollar büyük araçlarla kapatıldı.
Vatandaşın havaalanına yönelmesini sağlamak için Büyükşehir, Altındağ, Pursaklar Belediye Başkanları aranarak yardım istendi. 15 bin kadar vatandaş Esenboğa Havaalanı’na gitti. Havaalanı Koruma Müdürüne talimat verilerek kule güvenliği sağlandı.
Hemen hemen mezun olmak üzere olan ancak hemen resmî anlamda mezun olmamış olan 4.500 Özel Harekât polisi adayı, Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’nden 2 bin özel harekâtçı, 1.300 normal kadrolu personel olmak üzere 7.800 personel çevre illerden Ankara’ya intikal ettirildi.
İstanbul İl Emniyet Müdürlüğüne de 1.729 Özel Harekât polisi takviye olarak görevlendirildi, gönderildi.
Darbe girişimcilerinin işgal ettikleri yerlerde çatışmaya girildi.
Antalya ilinde özel eğitimde bulunan 3 bin personel Antalya sokaklarında görevlendirildi.
Genelkurmaydaki dost unsurlarla irtibat kurularak sadece savaş anında kullanılacak hava, pist ve heliport alanları öğrenilerek önlemler alındı Ayrıca, Uşak, Kütahya, Afyon ve Sivrihisar’daki hava pistlerinin kullanımı engellendi
Ankara İl Emniyet Müdürlüğünü teslim almak üzere gelen 100 silahlı darbeciyle silahlı çatışmaya girildi ve tankların üzerine benzin dökülerek yakılacağı tehdidiyle 2 tanka el konuldu ve vatandaşların da desteğiyle darbeci askerler yakalandı, burada 5 polis şehit oldu, 133 polis yaralandı.
Ele geçen darbe planlarında isimleri yer alan kişilerle iltisaklı yargı mensubu ve diğer kişilerin pasaportları yurt dışına çıkmaları, kaçmaları ihtimaline binaen bilgi sistemi üzerinden o gece iptal edildi.
Saat 23.00’e yaklaşırken Bursa Jandarma Bölge Komutanı tarafından yakalanıp gözaltına alınan FETÖ mensubu Bursa İl Jandarma Alay Komutanı Yurdakul Akkuş'un elindeki, darbe planları, buna ilişkin evraklar, resmî belgelerde çıkan 81 ilde sıkıyönetim komutanının isimleri 81 il valiliğine, emniyetine süratle intikal ettirildi ve 81 ildeki sıkıyönetim komutanı olarak görevlendirilmiş kişiler gözaltına alınmaya başlandı. Daha sonra, darbe planında yer alan sözde sıkıyönetim komutanları vakit geçirmeksizin aynı gece, 15 Temmuz gecesi İçişleri Bakanlığına bildirildi ve listedeki jandarma komutanları, askerler Bakanlık onayıyla görevden alındı.
Eskişehir, Çankırı, Kütahya, Yozgat, Kırıkkale, Çorum, Afyonkarahisar, Bursa, Düzce, Karaman, Konya, Nevşehir, Samsun, Zonguldak, Kırşehir, Amasya olmak üzere, tüm buralardan yine 1.336 personel teçhizatlarıyla birlikte Ankara iline çağrıldı ve bir emniyet genel müdür yardımcısı tarafından Ankara ilindeki stratejik noktalarda görevlendirildi.
Bu arada darbe öncesi FETÖ/PDY mensubiyeti tespit edilerek meslekten emekli edilen bazı FETÖ/PDY mensubu kişilerin Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı etrafında hareketlendikleri a Saat 23.00’e yaklaşırken Bursa Jandarma Bölge Komutanı tarafından yakalanıp gözaltına alınan FETÖ mensubu Bursa İl Jandarma Alay Komutanı Yurdakul Akkuş'un elindeki, darbe planları, buna ilişkin evraklar, resmî belgelerde çıkan 81 ilde sıkıyönetim komutanının isimleri 81 il valiliğine, emniyetine süratle intikal ettirildi ve 81 ildeki sıkıyönetim komutanı olarak görevlendirilmiş kişiler gözaltına alınmaya başlandı. Daha sonra, darbe planında yer alan sözde sıkıyönetim komutanları vakit geçirmeksizin aynı gece, 15 Temmuz gecesi İçişleri Bakanlığına bildirildi ve listedeki jandarma komutanları, askerler Bakanlık onayıyla görevden alındı.
Eskişehir, Çankırı, Kütahya, Yozgat, Kırıkkale, Çorum, Afyonkarahisar, Bursa, Düzce, Karaman, Konya, Nevşehir, Samsun, Zonguldak, Kırşehir, Amasya olmak üzere, tüm buralardan yine 1.336 personel teçhizatlarıyla birlikte Ankara iline çağrıldı ve bir emniyet genel müdür yardımcısı tarafından Ankara ilindeki stratejik noktalarda görevlendirildi.
Bu arada darbe öncesi FETÖ/PDY mensubiyeti tespit edilerek meslekten emekli edilen bazı FETÖ/PDY mensubu kişilerin Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı etrafında hareketlendikleri anlaşıldı ve o gece bunların 3’ü, İstihbarat Dairesi Başkanlığı etrafında yakalandı.
22:56 -İçişleri Bakanlığı yetkililerince tüm Valiliklerin ve Emniyet Müdürlüklerinin alarma geçilmesi sağlanmıştır.
23.00 -Emniyet Gn.Md. m. Celalettin Lekesiz Sayın Başbakanımızla görüşmüş ve "darbecilere hiçbir şekilde taviz verilmemesi gerektiği, devlet hâkimiyetinin ve meşru otoritenin idame ettirilmesi ve darbecilere karşı mecbur kalındığında silah kullanılması talimatını" almıştır.
İçişleri Bakanı Efkan Ala Esenboğa Havalimanında Koruma Müdüründen ve telefonla arayan MİT Müsteşarı Hakan Fidan'dan “Darbe oluyor.” haberini alıyor. Emniyet Genel Müdürünü ve jandarmayı arayarak "kesinlikle Türkiye sathında silahla karşı konulacaktır, Emniyet teşkilatımıza bu şekilde talimatı geçin, Jandarmaya bu şekilde geçin" talimatını iletiyor.
Özel Kuvvetler Komutanını İçişleri Bakanı Efkan Ala'yı arayarak "kendisinin harekete geçeceğini, yetki istediğini" ifade etmesi üzerine "Hükûmet adına söylüyorum, Cumhurbaşkanımız adına da söylüyorum, bunlara karşı koyma konusunda her türlü yetkiye sahipsin ve harekete geç talimatı veriliyor. Özel Kuvvetler Komutanını da “Emredersiniz, ben bu meseleyi vatan meselesi olarak görüyorum.” karşılığını veriyor.
J.Tümg. Arif Çetin Emniyet Genel Müdürüne "Beştepe’deki Jandarma Genel Komutanlığı binasının işgal edildiğini, kendilerinin de kuvveti olmadığını, özel harekât verilirse operasyon yapılabileceğini" söylüyor. Kendisine o saat itibarıyla 40 kişilik özel harekât polisi gönderiliyor.
J.Tümg. Arif Çetin Ankara Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Mehmet Artar'a havaalanı bölüğünden belli bir miktar kuvvet alarak İl Jandarma komutanlığını tekrar ele geçirmesi, oranın komuta merkezi yapalması emrini veriyor. Ankara Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Mehmet Artar Demetevler’deki İl Jandarma Komutanlığını yeniden ele geçirdi, arkasından Beytepe’ye gitti ve Beytepe’dekileri ve Alay Komutanını kurtardı. Beytepe Kışlasını işgal eden Tuğgeneral Sadık Köroğlu (evine kaçmış) evinde gözaltına alındı.
J.Tümg. Arif Çetin Güvercinlikteki Jandarma Helikopter Filo Komutanı İsmail Balıbek Albayı arayıp, “Hiçbir helikopter kalkmayacak.”emrini verdi, Jandarma Helikopter Filo Komutanı İsmail Balıbek “Komutanım, Ata Paşam da (Korgeneral Ata Kalkan oranın da komutanı aynı zamanda) emir verdi, ben helikopterleri, pilotların hepsini bir odaya topladım, başında da ben varım. Anahtarları da topladım.” diyerek birliğinin emniyette olduğunu bildirdi.
J. Tümg. Atilla Aydın komutasında Jandarma Helikopter Filo Komutanı İsmail Balıbek ve JÖH timleri, ilerleyen saatlerde Ankara'yı bombalayan Helikopterlerin ikmal ve iniş-kalkış yaptıkları bitişiklerindeki Kara Havacılık Komutanlığını ele geçirdi.
İstanbul;
22:05 -Jandarma Bölge Komutanlığı harekât merkezine Genelkurmay Başkanlığından Sıkıyönetim Uygulama Direktifi” isimli 3 sayfa asıl ve ekleriyle beraber hacim tutan emir şeklinde mesajlar geldi.
İstanbul Jandarma Bölge Komutanlığına vekalet eden J.Tuğg. Hüseyin Kurtoğlu tarafından Komutanlığına bağlı Edirne, Kırklareli, Tekirdağ Avrupa yakasında, Kocaeli, Sakarya ve Düzce Anadolu yakasında ve İstanbul’da her 2 yakada olmak üzere toplam 7 il J. Komutanlığına "bu darbe teşebbüsünün, kalkışmanın tamamen yasa dışı olduğunu, bir emir komuta sistemi içinde olmayan başıbozuk bir davranış olduğu, hiçbir şekilde verilen emirlere, gönderilen mesajlara itibar edilmemesi gerektiğini içeren emirler verilmiş ve Bu emirler mesaj olarak gönderilmiştir.
Lüleburgaz'daki askeri birlikteki hareketlenme Jandarma, polis, halkın yardımıyla durduruldu ve Darbeciler gözaltına alındı.
10:15 İstanbul Valisi Vasıf Şahin Başbakanımızla ve Cumhurbaşkanımızın yakınındaki insanlarla hem sürekli bir diyalog hâlinde bulundu ve hem Cumhurbaşkanımız hem Başbakanımız “Kanunların, mevzuatın gerektirdiği her şeyi, süratle her türlü tedbiri alın ve gerekli müdahaleyi yapın.” talimatını ilettiler.
22:20 -1.Ordu Komutanı Ümit Dündar konutundan Boğaz Köprüsü’ne hareket etti. Sırasıyla Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanını, Kara Kuvvetleri Komutanını, Genelkurmay İkinci Başkanını ve Genel Kurmay Başkanını telefonla arayarak durumu rapor etmek istedi, ancak, dört telefondan da herhangi bir cevap alamadı.
22:20 - 1.Ordu Komutanı Ümit Dündar konutunu terk ettikten on beş-yirmi dakika sonra 4 veya 5 kişilik bir ekip konuta gelerek evin içerisinde gezmek suretiyle Komutanı aradıklar.
22:30 -İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan telsizden "Hiçbir şekilde silahımızı teslim etmeyeceğiz, hiçbir şekilde bulunduğumuz yerden ayrılmayacağız, vatandaşlarla beraber karşı koyacağız"anonsunu yaptı.
MÇ şehrin girişinde, tünellerin tamamında tedbir almak zorunda kaldık Çamlıca başta olmak üzere röleleri korumakla ilgili tedbirler almak durumunda kaldık. Yine TELEKOM’la ilgili tedbirler almak durumunda kaldık.
22:45 -1. Orduya bağlı İstanbul’daki 5 birliğin bu menfur darbe girişimine bazı unsurlarıyla katılmakta olduğu bilgisini alındı. Bunun üzerine, 1.Ordu Komutanı Ümit Dündar Çorlu ve Gelibolu’daki iki kolordu komutanını aradı. hem Çorlu’daki hem de Gelibolu’daki 2. Kolordu Komutanı da yayınlanmış olan sahte sıkıyönetim emrini uygulamayacaklarını ve emir-komuta sistemi içerisinde kaldıklarını açıkça ifade ettiler.
22:45-22:50 Tümg. Yavuz Türkgenci ve İstanbul Valisi Vasıf Şahin de boğaz köprüsüne trafik denetleme birimine geldi. Burada bir kriz masası oluşturuldu
Bu saatlerde vatandaşlarımızın refleks olarak sokağa çıktığını görüldü. FETÖ’cü hain kalkışmaya vatandaşlarımız hiçbir organizasyon olmamasına rağmen çok kısa zamanda, çok süratle refleks verdi. Milletimiz kritik noktalarda toplanmaya başladı.
23:00 -Kalkışmacıların işgal ettikleri noktalara vatandaşla birlikte müdahaleler başladı.
Bursa;
22:30 - Alb. Kemal Şahintürk J.Bölg.K. Tümg. Seyfullah Saldık'ı arayarak “harekât merkezinden arandığını Genelkurmaydan bir mesaj, emir gelmiş, bu emre göre ülkede sıkıyönetim ilan edilmiş, Bursa’da da İl Jandarma Komutanı olan Albay Yurdakul Akkuş bu emre göre Bursa Sıkıyönetim Komutanı olduğunu bildirdi.
J.Bölg.K. Tümg. Seyfullah Bursa Valisini arayarak bilgilendirdi ve darbecileri etkisiz hale getirmek için gerekeni yapacağını bildirdi.
J.Bölg.K. Tümg. Seyfullah Saldık ve Alb. Kemal Şahintürk Bölge komutanlığına darbecilerden önce giderek Jandarma Özel Harekat Taburu ile kışla emniyetini alıp darbecilerin kışlaya girmesini engelledi. Seyfullah Paşa kışladaki personele ve kışlaya gelen personele sıkıyönetim emrini tanımadığını, emir ve komutanın kendisinde olduğunu ifade ederek kontrolü ele geçirdi.
Kendisine Albay Yurdakul Akkuş'un sıkıyönetim komutanı olduğunu ve odasına giderek dışarı çıkmaması gerektiğini güya tebliğ eden FETÖ mensubu Uzm. J. Çvş.'u etkisiz hale getirerek, gözaltına aldırdı.
Bu Uzm. J. Çvş.'un elindeki çanta içerisinden sıkıyönetim emirleri çıktı. Bu emirlerde 81 İl sıkıyönetim komutanının ve FETÖ darbesi sonrası görev verileceklerin listesi çıktı. Derhal bu dökümanlar 81 İl valiliğine gönderilerek FETÖ mensubu darbecilerin gözaltına alınması sağlandı.
J.Bölg.K. Tümg. Seyfullah Saldık Bölge Komutanlığına bağlı Güney Marmara grubu illeri; Balıkesir, Çanakkale, Kütahya, Bilecik ve Yalova İl Jandarma komutanlarını arayarak FETÖ darbesine karşı koymaları, garnizondan gelebilecek darbe yanlısı emirlere uymamaları ve İl Valileriyle irtibata geçerek darbecilere karşı koymaları talimatını vermiştir.
23:00 Albay Yurdakul Akkuş gözaltına alındı. 15 Temmuz FETÖ darbe girişimi kan dökülmeden ilk önce Bursa'da önlenmiştir.
23:00-24:00; Ankara;
23:03 -Anadolu Ajansı'nın geçtiği ilk haber, İstanbul ve Ankara'da askeri kalkışma iddiası... AA muhabirinin verdiği bilgiye göre " küçük bir grup Genelkurmay Başkanlığında darbe girişiminde bulunduğu" haber olarak duyuruldu.
23:05 - Sn.Başbakan ilk olarak NTV’de olayları “kalkışma” olaraka nitelemiş, Hükümetin görevi başında olduğunu vurgulamış, ordu içersinde emir komuta zinciri dışında hareket edenlerin en ağır şekilde cezalandırılacağını duyurmuştur.
23:08 - Askerî uçaklar tarafından Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi hedef alınarak bombalandı, Havacılık Dairesinde görevli 7 personelimiz şehit oldu, 4 personelimiz yaralandı.
23:14 -Emniyet Genel Müdürü Melih Gökçek’le görüşerek, iş makinaları ve kamyonlarla yolların kapatılması ve askeri araçların şehre gelmesinin engellenmesi konusunu planlandı.
23:24 -Ankara'nın Gölbaşı ilçesindeki Polis Özel Harekat Eğitim Merkezi'nde patlama meydana geldi. Patlamanın ardından alevler yükseldi.
23:30 -Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga Ankara Valisi tarafından bilgilendirildi. O da Cumhurbaşkanımızın Külliyede çalışmalara devam edilmesini istediğini söylemesi üzerine İl Emniyet Müdürü ve Emniyet Genel Müdürüyle külliyeye geçildi. Ancak Sayın Kasırga gelemedi zira evinden çıkar çıkmaz muhafız alayındaki binbaşı tarafından esir alındı.
23:30 - Güvenilir kaynaklar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın askeri kalkışmada bulunan bir grup asker tarafından rehin alındığını bildirdi.
23:36 -Başbakan Yıldırım: "Ucunda ölüm dahi olsa gereken yapılacak.".
23:45 -Genelkurmayda silah sesleri duyuldu. Bir helikopterden de dışarıda bulunanların üzerine ateş açıldı.
İstanbul;
23:42 - İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü (TEM), Cumhuriyet Savcılığının talimatı üzerine askeri kalkışmaya ilişkin soruşturma başlattı.
23:45 - 1.Ordu Komutanı Ümit Dündar ve İstanbul Valisi daha güvenli bir yerde çalışmanın uygun olacağını değerlendirerek bir başka bölgeye geçti. İl Emniyet Müdürü ve Tümg.Yavuz Paşa, Boğaz Köprüsü’nde kaldı.
1.Ordu Komutanı Ümit Dündar Ege Ordu Komutanı ile 3. Ordu Komutanını telefon numaralarını Valilik vasıtasıyla televizyon kanallarına iletilmesini sağladı. Sonra hem 3. Ordu Komutanı hem de Ege Ordu Komutanı arayarak, onların da televizyona bağlanarak açıklama yapılması sağlandı.
Çorlu’ya bağlı Lüleburgaz bölgesindeki bir birlikte bir hareketlenme oldu. Başlangıçta bir birlik çıkarken Kolordu Komutanı devreye girerek onu önledi fakat arkasından bir başka birlik İstanbul istikametinde hareket etti Tümgeneral Yavuz Türkgenci önlem için 3üncü Zırhlı Tugay’a emir verdi, bir bölük kadar birliği de İstanbul yoluna çıkararak onların yolunu kesmek üzere tedbir aldırdı, ama oraya kadar gelemeden gişelerde kaldılar.
Edirne’de çok ufak birkaç hareket oldu.
Çanakkale’de tarihî yerleri gezmek ve etüt yapmak maksadıyla gelen Harp Okulu öğrencilerinde bir hareketlenme oldu. Onu da Kolordu Komutanımız durdurdu. Dolayısıyla, 2. ve 5. ; yani, Gelibolu ve Çorlu’dan önemli bir sıkıntı çıkmadı.
24:00-01:00;Ankara;
00:05 - darbe girişiminde bulunan askerler tarafından TRT spikerine yurtta sulh konseyi imzasıyla darbe bildirisi okutturuldu.
00:06 -Milli Savunma Bakanı Fikri Işık: "TSK bildirisi korsan bildiridir."
00:13 -Cumhurbaşkanlığı kaynaklarınca da açıklamanın TSK tarafından yapılmadığına dikkat çekilerek “Korsan bildiridir. Gerekli özenin gösterilmesini rica ederiz.” denildi. Korsan bildirinin TRT’de okutulmasından kısa bir süre sonra TÜRKSAT TRT’nin yayınını kesti.
00:13 -Diyanet İşleri Başkanlığının talimatı üzerine 81 ilde okunan birlik salaları ile Türkiye genelinde vatandaşlar sokağa çıkarak darbe girişiminde bulunanlara tepki göstermeye başladı.
00:26 -Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk'te katıldığı canlı yayında askeri kalkışmaya tepki göstererek halkı meydanlara davet etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan: "Milli iradeye yönelik bu ayaklanma hareketine karşı tabiî ki hukuk, yasalarımız, anayasamız neyi gerektiriyorsa bunun bir defa cevabını bu yapı ister silahlı kuvvetler olsun, bir grup azınlıkta olsa ister başka kurumlarımız içersinde olsun, gereken cevabı alacaklardır. Bu azınlık grup tanklarıyla, toplarıyla gelsinler milletimize ne yapacaklarsa yapsınlar" dedi.
00:30 -Sayın Berat Albayrak ve Sayın Efkan'nın talimatı üzerine Ankara Valisi Mehmet Kılıçlar Gölbaşı Kaymakamı Şahin Aslan’ı arayarak kendisine polis ve jandarmadan alabildiği bütün kuvveti alarak TÜRKSAT’a gitmesi, orayı kontrol altına alması ve oradaki televizyon yayınlarının kesilmemesi için kontrol sağlaması talimatını verdi. Ancak helikopterle gelen darbecilerin içeride olduğunu görüldü.
00:30 -Sayın Cumhurbaşkanımız Marmaris’ten İstanbul’a hareket etti. Sayın Cumhurbaşkanımızın İstanbul’a hareketi akabinde konaklanan otele darbeciler tarafından gerçekleştirilen saldırıda çatışma çıktı, 2 polis şehit oldu, 25 polis ve 1 özel güvenlik görevlisi yaralandı.
00:33 - Gölbaşı Özel Harekâttaki bombalama oldu ve 43 polisimiz şehit oldu.
00:43 -TÜRKSAT konusunda bilgi isteyen Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mustafa Varank’ı arayarak kendisine bilgi verdim. Darbeciler TÜRKSAT’tan ayrıldıktan sonra kaymakamın da oradan ayrıldığını öğrenince ben kendisini tekrar arayıp orayı boş bırakmamasını, tekrar gitmesinin talimatını verdim.
00:44 -Helikopterler tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliye bölgesine yönelik saldırılar başladı.
00:49 - Başbakanlıktan yapılan açıklamada, MHP Genel Başkanı Bahçeli'nin, Başbakan Yıldırım'ı telefonla arayarak kalkışmanın kabul edilemez olduğunu, Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin yanında olduklarını söylediği bildirildi.
00:54 -Ankara MİT binasına askerî helikopterler tarafından yoğun ateş açıldı ve karşılık verildi. Anlaşıldı ve o gece bunların 3’ü, İstihbarat Dairesi Başkanlığı etrafında yakalandı.
00:56 - Güvenlik kaynakları: "Askeri kalkışma, ordu içerisindeki Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) mensubu bir grup subay tarafından yapılmaya çalışılmaktadır."
00.57: Adalet Bakanı Bekir Bozdağ: "Fötrünü alıp kaçacak hükümet yoktur. Bizim cesetlerimizi çiğnemeleri lazım. Demokrasiyi askıya almak için bizi tek tek kurşuna dizmeleri lazım. Hükümet bütün birimleriyle iş başındadır. Bunlara karşı hukuk içerisinde alınması gereken ne varsa yapılacaktır. Her türlü tedbir alınacaktır."
00.57: TRT'de yayımlanan korsan bildirinin ardından TÜRKSAT tarafından televizyon yayınının kesilmesi üzerine, askeri kalkışmada bulunan saldırganlar, TÜRKSAT'ın Gölbaşı'ndaki tesislerine askeri helikopterlerle saldırdı. Kampüste çok sayıda sivil de vardı.
00.58: Cumhurbaşkanı Erdoğan: "Bu akşam Silahlı Kuvvetlerin içinde malum yapıya ait bir grup, ülkenin birliğine, beraberliğine ve bütünlüğüne yönelik bir kalkışma hareketinin içine girmiştir. Ben şu anda ülkemin Cumhurbaşkanı olarak şunu çok açık, net söylüyorum, kurucusu olduğum partinin tüm mensupları, bunun yanında milli iradeyi oluşturan cumhurun kendisini özellikle şehirlerimizin meydanlarına davet ediyorum ve şehirlerimiz meydanlarında biz halkımızla el ele olacağız ve bu kalkışmayı yapanlara gereken dersi orada vereceğiz. Türkiye bu tür ayaklanmalarla bir defa ucuza satılacak bir ülke değildir ve Pensilvanya'dan da yönetilecek bir ülke de değildir."
01:00 - TRT civarında bir bine yakın vatandaş topluğu oluştu. Ankara Emn. Md. Mahmut karaaslan oraya yakın olan İstihbarat Daire Başkanını arayarak Ankara Emniyetinin personelini takviye etmeleri, İçeriden ateş edilmesine rağmen ısrarla TRT’ye girmeleri konusunda talimat verdi.
01:00 -Ankara İl Müftümüz Mefail Hızlı, Ankara Valisine camilerden ezan ya da sala okutulmasını teklif etti. Uygun olacağı değerlendirildi, 3 bine yakın camiden sala okunmaya başladı, ancak saladan sonra da Cumhurbaşkanımızın meydanlara çıkılması talimatının da tekrar edilmesi istendi ve uygulandı.
İstanbul;
00.35: Darbe girişimiyle ilgili ilk soruşturma İstanbul’da başlatıldı. Küçükçekmece Başsavcısı Ali DOĞAN, darbe girişimini yapan askerlerle ilgili soruşturma başlatıldığını ve askerlerin görüldükleri yerde tutuklanacaklarını bildirdi.
00.48: İstanbul'da Vatan Caddesi'nde ve Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı önünde vatandaşlar, tankların üzerine çıkarak askeri kalkışmaya karşı çıktı.
00:50 - İstanbul Valisi ve 1.Ordu Komutanı kendi görev sahaları itibarıyla, televizyonlarda bir açıklama yaptılar. 1.Ordu Komutanı Ümit Dündar "bu menfur darbeyi yapanların Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde küçük bir grup olduğunu, bu darbe girişiminin önlenmesi maksadıyla, emir-komuta zinciri içerisinde 1. Ordu Komutanlığınca her iki türlü tedbirin alındığını, halkımızı bu konuda endişeye sevk edecek bir durum olmadığını ifade etti".
01:00-02:00; Ankara;
01:01 -Ankara Emniyet Müdürlüğü yoğun şekilde helikopter ve tank atışına maruz kaldı, 5 şehit, 133 yaralı var. İlk etapta zırhlı personel taşıyıcıyla gelen askerler tarafından ele geçirilmeye çalışılan Ankara Emniyet Müdürlüğüne yönelik bu girişim vatandaşların ve polisin karşı koymasıyla engellendi
01:10 - televizyon yayınlarını ve iletişimi kesmek için helikopterler tarafından TÜRKSAT uydu istasyonu vuruldu. Bu esnada yolda bulunan Emniyet mensupları tarafından bilahare istasyon kontrol altına alındı ve daha sonra Özel Harekât unsurlarının katkısıyla da darbecilerin elinden kurtarıldı. Burada da 2 şehit verildi, 2 yaralı var.
01.28: Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bostanoğlu: "Komuta kademesi olarak bu girişimi kesinlikle kabul etmiyoruz."
01:30-02:00 arası TRT’ye girildi. Şimdiki İçişleri Bakanımız Sayın Süleyman Soylu da orada bulunuyordu, TRT tekrar yayına geçti.
Genelkurmay önünde 2.500-3.000 kişi kadar vatandaş toplandı ve Genelkurmaya girmeye çalıştılar ancak içeriden yaylım ateşi açıldı.
01:33 -Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Jagland: "Demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğünü savunan Avrupa Konseyi'nin bir üyesi olan Türkiye'de demokratik olarak seçilmiş liderleri devirmeye yönelik herhangi bir eylem kabul edilemez."
01:42 -AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini: "Türkiye'de itidal ve demokratik kurumlara saygı gösterilmesi çağrısı yapıyorum."
01:50 -Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanı Tümgeneral Zekai Aksakallı, İstanbul ve Ankara'daki FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin "Eşkiyalar başarılı olamayacaklar" dedi.
01:52 -Başbakan Yıldırım: "Havadaki jetlerle kurumlarımıza mermi, bomba yağdıranlar adeta bu terör örgütünün elemanı gibidir, devamı gibidir. Asla ve asla böyle bir iş, şanlı silahlı kuvvetler bayrağı altında görev yapan hiçbir subayımıza, hiçbir askerimize yakıştırılacak bir iş değildir. Güneydoğu'da amansız bir mücadele verirken, Cumhuriyetimizin, milletimizin minnettar olduğu askerlerimize yapılmış en büyük bir hakarettir. Bugün demokrasiye, ülkeye ve millete sahip çıkma zamanıdır. Milletime çok teşekkür ediyorum, Türkiye ayaktadır, Türkiye sokaktadır. Bu çapulculara meydan bırakılmayacaktır."
01:55 -Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Soylu: "Şu anda TBMM'deyiz. Hiç kimsenin endişesi olmasın. Hükümet işinin başındadır. TBMM işinin başındadır. Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız görevinin başındadır."