DASK prim artışını yenilemeyen, teminatın yarısını alabilecek
Antalya Sigorta Acenteleri Derneği (ANSAD) Yönetim Kurulu üyesi Osman Tüken, Doğal Afet Sigortaları Kurumu'nun (DASK), metrekare için bin 508 TL olan teminat bedelini Aralık 2022'de 3 bin 16 TL'ye artırdığını belirterek, “Deprem 6 Şubat'ta yaşandı. Sigortalılar bu bedel artışını yaptırmadıysa, örneğin 100 metrekarelik ev için 150 bin 800 TL, yaptırdıysa 301 bin 600 TL teminat alabilecek" dedi.Türkiye'de 1,5 yıl önce 17,6 milyon olan konut sayısı 20 milyon 32 bine yükselirken, Ağustos 2021 itibarıyla zorunlu deprem sigortası yaptırılan konut oranı yüzde 59'dan, Mart 2023 itibarıyla yüzde 57,6'ya geriledi. ANSAD yönetim kurulu ve Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Sigortacılık Meslek Komitesi üyesi Osman Tüken, Türkiye'deki 20 milyon 32 bin konuttan 11 milyon 545 bin 410 adedine zorunlu deprem sigortası yaptırıldığını açıkladı.
Deprem bölgesindeki DASK oranları
Tüken, 6 Şubat'ta büyük depremlerin yaşandığı 11 ildeki zorunlu deprem sigortası verisinin çok düşük oranlarda olduğunu belirterek, rakamları şöyle paylaştı:“Hatay'da 315 bin konutun 123 bin 441'i (yüzde 39,2), Adıyaman'da 89 bin konutun 38 bin 657'si (yüzde 43,4), Kahramanmaraş'ta 210 bin konuttan 109 bin 445'i (yüzde 52,1), Gaziantep'te 339 bin konuttan 213 bin 729'u (yüzde 63), Şanlıurfa'da 198 bin konuttan 102 bin 204'ü (yüzde 51,6), Osmaniye'de 101 konuttan 43 bin 155'i (yüzde 42,7), Kilis'te 25 bin konuttan 14 bin 623'ü (yüzde 58,5), Malatya'da 188 bin konuttan 96 bin 646'sı (yüzde 51,4), Elazığ'da 135 bin konuttan 87 bin 72'si (yüzde 64,5), Diyarbakır'da 231 bin konuttan 78 bin 774'ü (yüzde 34,1), Adana'da 479 bin konuttan 222 bin 233'ü (yüzde 46,4)"
Depremin daha önce yaşandığı illerde deprem sigortasına hassasiyetin diğer illere göre yüksek olduğunu belirten Tüken, bölgesel olarak ise Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki sigortalılık oranının Ege, Marmara ve Akdeniz'e göre düşük olduğunu kaydetti. Tüken, depremin yaşandığı İzmir'de yüzde 62,6, Yalova'da yüzde 87, Düzce'de yüzde 89,7, Bolu'da yüzde 90,5, Sakarya'da yüzde 82,7, Bingöl'de yüzde 83, Van'da yüzde 76,2, Erzincan'da yüzde 66,3 olarak oranların sıralandığını belirtti.
İstanbul'da oran yüzde 64,9
Özellikle kamuoyunda çokça konuşulan İstanbul depremi beklentisi nedeniyle deprem sigortası bilincinin de yüksek olduğuna dikkati çeken Tüken, İstanbul'da toplam 4 milyon 153 bin konuttan yüzde 64,9 oranındaki 2 milyon 693 bin 890'ının zorunlu deprem sigortası olduğunu dile getirdi. Deprem bölgesinde finans ve sigorta kuruluşları ile Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (SEDDK), öngördüğü tahmini ödeme bütçesi hakkında bilgi veren Tüken, “Bölgenin sigortalılık oranına göre DASK'ın ödeyeceği miktar 20 milyar TL civarında. Sigortalı hasar hususunda toplamda işyerleri, finansal ve kar kayıpları, hayat sigortaları gibi birçok etken var. Tamamını baz aldığımızda muhtemelen 80-100 milyar TL, yani 4,5- 5 milyar dolar civarında sigortalı hasar öngörülüyor. Bir de sigortalı olmayan büyük hasar söz konusu" dedi.Depremde evi yıkılan veya ağır-orta hasarlı olduğu için yıkılacak kişilere zorunlu deprem sigortası kapsamında ödeme yapılacak tutara ilişkin detaya da vurgu yapan Tüken, DASK'ın metrekare için 1508 TL olan teminat bedelini 2022 Aralık ayında 3 bin 16 TL'ye artırdığını söyledi. Tüken, şöyle dedi:
“Hem DASK hem de sigorta acenteleri, bu artışa bağlı prim farkını ödemeleri konusunda vatandaşları SMS ile bilgilendirdi fakat banka sistemiyle poliçe yaptıran ve bilgilendirme yapılmayan vatandaşlarımız olduğu bilgisini de aldık. Deprem 6 Şubat'ta yaşandı. Sigortalılar bu bedel artışını yaptırmadıysa örneğin; 100 metrekarelik ev için 150 bin 800 TL, yaptırdıysa 301 bin 600 TL teminat alabilecek. Umut ediyoruz ki vatandaşlarımız bu bedel artışını yükseltmiştir."
DASK ne kadar ödüyor?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı resmi verilerine göre, şu an bir evin arsa hariç metrekare maliyetinin 8-12 bin TL arasında olduğunu kaydeden Tüken, şöyle konuştu:
“Metrekare için 10 bin TL ortalama alırsak, 100 metrekarelik bir evin inşaat maliyeti 1 milyon TL. DASK'ı varsa 301 bin TL'sini ödüyor. Deprem oldu, yapınız çöktü, DASK'tan alacağınız 301 bin TL yeterli olmayacak. Üzerindeki kısmı için isteğe bağlı konut poliçeleri devreye giriyor. İlave yaptırılacak konut poliçesi içerisine ayrıca eşya teminatı da alınabiliyor. Bugünkü ortamda ev eşyaları 200-500 bin TL arasında değişiyor. Dolayısıyla tam korunma istiyorsa vatandaşlarımız önce DASK poliçesini yaptıracak, bina inşaat maliyetine göre de üzerine isteğe bağlı konut poliçesiyle, konut ve eşyalarını da güvence altına alabileceği doğru bir koruma metodu sağlamış olacak." Tüken, zorunlu deprem sigortasının yanı sıra isteğe bağlı ev eşyalarını da içine alan konut poliçesine ilişkin maliyet örneği verdi. Birinci derecede deprem bölgesi kabul edilen İstanbul'dan bir ev için bu uygulamayı yaptıklarını anlatan Tüken, şu bilgileri verdi:"13 Mart günü İstanbul'da metrekaresi 12 bin 850 TL'den toplam 1,8 milyon TL maliyet belirlenen 140 metrekarelik bir ev için 400 bin TL'si DASK, 1,4 milyon TL'si de özel konut poliçesi ayrıca 300 bin TL'lik eşya teminatıyla içerisinde hırsızlık, yangın dahil olmak üzere konut sahibi toplam yıllık 2 bin 350 TL ödeme yaparak poliçesini aldı."
(DHA)