Davutoğlu: Başkanlık sistemi Türkiye'nin birinci gündem maddesi değil, muhalefetle konuşmamız lazım

Azerbaycan dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Ahmet Davutoğlu, 1 Kasım seçiminin ardından yeniden başlayan başkanlık sistemi tartışmalarıyla ilgili olarak "Çok konuşarak bunu bir ayrılık noktası olarak görmemek lazım. Türkiye'nin birinci gündem maddesi değil. Meclis'te muhalefetle konuşmamız lazım" dedi.

Davutoğlu, Kılıçdaroğlu'nun "Hendek kazan arkadaşlar" ifadesini eleştirerek "Sanırım sehven kullandı. Bir muhalefet liderine yakışmıyor" dedi.

Rusya'ya ait savaş uçağının Suriye sınırında düşürülmesinin ardından gerilen ikili ilişkilere de değinen Davutoğlu, Rusya'ya yönelik tedbirlerin üç aşamalı şekilde alınacağını belirtti. Davutoğlu, Telafi edici tedbirler, caydırıcı tedbirler ve yapısal tedbirler anlamında üç kategoride tedbir düşündük" ifadelerini kullandı. "Caydırıcı tedbir almak istemiyoruz" dedi. 

Başbakan Davutoğlu'nun açıklamaları şöyle:

Başkanlık sistemi

"Şu anki sistem 12 Eylül'de çıkan sistem. Büyük bir yetki ve sorumluluk karmaşası doğuruyor. Anayasa reformuna ihtiyaç var. Yetki kimdeyse sorumluluk onda olmalı veya tam tersi. Biz suhuletle hep beraber konuşulması ve Türkiye'de tekrar tekrar değişmeyecek net sistemin, 'başkanlık' diyoruz. Başkanlık ise net bir başkanlık. Parlamenter sistemse net bir parlamenter sistem. Türkiye karma sistem kaldırmıyor. Bunu konuşurken kaçınılması gereken tutum ne? Bir kere Türkiye'nin birinci gündem maddesi bu değil. Bunu tartışabilmek için AK Parti'nin Meclis'te bir matematiği yok. Türkiye-Suriye ile uğraşıyor, gerilim var. Vaatler, reformlar var. Bu konularda süratle adım atmalıyız ve meseleler şahsileşmeden sistemi doğru konuşarak çözmeliyiz." Hangi sistem Türkiye'yi ileriye taşırsa onu hep beraber oturup çözelim. Şimdi yapmamız gereken önümüzdeki dosyalar sonra bir çözüme ulaşacak adım atmak. Yetki ve sorumluluk ilişkisi doğru tanımlanmalı. Türkiye'nin anayasasının yapısı bozuk. Bütünüyle yeniden yazımına ihtiyaç olan bir tablo. Tansiyonu düşürelim, elimizdeki problemlerle hakkıyla mücadele edelim. Muhalefetle oturup Türkiye için ne iyi onu konuşalım, bunu muhalefetle konuşarak yapmak lazım. Partili cumhurbaşkanlığı için de anayasanın değişmesi lazım. Onu da muhalefetle konuşmak lazım

Cumhurbaşkanının söylediği doğru. Sorumluluk kimdeyse yetki onda olmalı. Türkiye'nin anayasası bozuk ama var olan anayasa bu. İşletmeye çalışıyoruz."

Rusya krizi ve Çavuşoğlu-Lavrov görüşmesi

- Biz mümkün olduğu kadar Suriye’de yabancı savaşçı istemiyoruz.

 - Ambargolar ikili ilişkilere zarar verir.

- İki dışişleri bakanının görüşmesi ve kanalların açık tutulması önemli. Tek bir görüşte uzlaşma değil.

Türkmenler kanton kurmalı mı?

- Suriye’nin kantonlaşmasına olumlu bakmayız

Uçak krizi

Rusya krizi tırmandırıyor. Sonrasında ne yapılacağı konuşulamıyor. Bu konuyu sağlıklı bir şekilde konuşmalıyız. Rusya'nın yaptırımlarına karşı yapısal tedbirler için 3 aşamalı bir paket hazırlanıyor. Rusya Dışiyleri Bakanı Lavrov ile bakanımız Çavuşoğlu'nun karşılıklı diyaloğu medeni ve nezaket çerçevesinde gerçekleşti. Özellikle bu tür krizlerin olgusal boyutu vardır. Bir de krizi tırmandıran psikolojik boyutu vardır. bu psikolojik kıskaçtan bir an önce uzaklaşmak lazım. Bu olayı psikolojik olarak o kadar tırmandırıyorlar ki, bundan sonra işleri çözmek zorlaşıyor. Bizim için önemli olan iletişim kanallarının sürekli açık tutulması, samimi bir diyalogla bu iş çözülebilir. Rus yetkililere çağrıda bulunuyorum, krizin yaşanmaması için bir an önce çözülmesi gerekir.

Suriye'de kantonlaşmayı kabul edemeyiz

Suriye'nin kantonlaşmasını doğru bulmuyoruz. Arap olsun Türk olsun, Kürt olsun. Önemli olan Suriye'nin birliği. Özellikle Türkmenler'in güvenliği Türkiye için çok önemli.

Davutoğlu, Rusya'nın ekonomik yaptırımlarının Türkiye'yi nasıl etkileyeceği konusundaki bir soru üzerine, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerinde karşılıklı bağımlılık olduğunu belirterek, komşu ülkeler olarak iki tarafında birbirinden istifade ettiği alanlar bulunduğunu anımsattı.

İki ülke arasındaki ticaretin birbirini tamamlayıcı mahiyette olduğunu ifade eden Başbakan Davutoğlu, şöyle konuştu:

"Burada yaş sebze ve meyve ile ilgili daha sonra kapılar açıldı. Ciddi bir sıkıntı şu ana kadar yaşanmadı ama yaşanmış olsaydı, arkadaşlarla zaten son Bakanlar Kurulu'nda hem ticaret, hem ulaştırma ve enerji açısından olabilecek durumları değerlendirdik. Mehmet Bey'in başkanlığında alınabilecek tedbirleri ele aldık. Telafi edici tedbirler, caydırıcı tedbirler ve yapısal tedbirler anlamında üç kategoride tedbir düşündük. Dosyaları da mevcut.

Telafi edici tedbirler, bu ticarette bizde herhangi bir zarar olacak olursa o kesimleri, burada yaş ve meyve sebze ihracatçılarını nasıl destekleyeceğimizden başlamak üzere, turizmcilerimizi nasıl destekleyeceğimizden başlamak üzere, alınacak tedbirler. Mesela, 30 Kasım'da daha önce turizmcilere verdiğimiz desteği uzattık. Gerektiğinde bu destekleri açıklayacağız."

"Caydırıcı tedbir almak istemiyoruz"

Caydırıcı tedbir almak istemediklerini vurgulayan Davutoğlu, böyle şeyler olmasını istemediklerini ancak karşılıklı bu tutum devam ederse, Türkiye'nin tedbirlerinin ne olacağını da düşündüklerini bildirdi.

Türkiye'nin enerji alanında herhangi bir ülkeye büyük ölçekte bağımlılığını azaltacak tedbirleri de ele aldıklarını anlatan Başbakan Davutoğlu, "Her düzeyde dikkat ederseniz. TANAP Projesi'ni Cumhurbaşkanı Sayın Aliyev'le görüşmemizde olabilecek en erkene çektik. 16 milyar metreküpün 6 milyarı Türkiye, 10 milyarı Avrupa iken, Türkiye'nin ihtiyacı olması durumunda bu kompozisyonda değişebilir" diye konuştu.

Enerji bağlamında alınabilecek tedbirlerin uluslararası hukuk boyutu olduğuna dikkati çeken Başbakan Davutoğlu, bunların uluslararası anlaşmalarla teminat altına alındığını belirterek, şöyle devam etti:

"Bu konularda atılacak adımların da uluslararası hukuk sonuçlarını da hepsini değerlendiriyoruz. Türkiye her türlü olumsuz etkiye, yan etkiye hazırlıklı olmak için her türlü çalışmayı yapıyor. Ambargolar öyle bir şeydir ki döner ambargoyu yapanı da bulur. Ayrıca Ukrayna konusunda, Rusya'ya uygulanan ambargo konusunda, Türkiye bu konulara katılmadı. Genel olarak da biz ekonomik ambargoların fayda getireceğine inanmıyoruz. İran'a dönük ambargolarda da yine aynı ilkeli tutumu takındık."

ABD ile ortak operasyon kararlığı sürecek

ABD ile ortak operasyon kararlılığımız sürüyor. Bölgenin DEAŞ'tan arındırılası temel amacımız. DEAŞ'la mücadele eden gruplar önem.i. DEAŞ'a dönük operasyon yapan koalisyon güçlerine karşı yapılan her eylem DEAŞ'a hizmet eder. İgilizler Kıbrıs'taki üsleri kullanıyor, İncirlik'in kullanılması talebi gelirse onu da değerlendiririz.

Suriye'de kısa vadede çözüm beklemek zor

Suriye savaşı sona yaklaştı demek kolay değil. Çözümü kısa zamanda beklemek gerçekçi olmaz, doğru olmaz. Eğer ilk yıllarda Türkiye'nin uyarıları dikkate alırsa bu mesele daha çabuk çözülürdü.

Bizim önceliğimiz suriye meselesidir

Şu anki siyasi sistemin yetki ve karmaşa yarattığı doğru. Bunu düzeltmeye ihtiyaç var. Sistemin sorumluluk ve yetki karmaşası yarattığı doğru. Bir anayasa reformuna ihtiyaç var. Özellikle muhalefetle oturup konuşmalı. Önceliğimiz Suriyedir. Eğer konu Meclis aritmatiği buna izin verseydi gündeme alırdık."

Almanya'nın koalisyona katılması

- Almanya’nın operasyonlara katılması  önemli.

Tahir Elçi'nin öldürülmei

"Bunun sorumlusu PKK'dır'.'

Kılıçdaroğlu'nın "hendek kazan arkadaşlar" ifadesi

"Sanırım sehven kullandı. Bir muhalefet liderine yakışmıyor"