Davutoğlu'nun bırakmasının arkasında Erdoğan'la arasındaki hazine garantisi krizi mi var?
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun AKP genel başkanlığını ve başbakanlığı bırakmasına neden olan birçok anlaşmazlık kamuoyuna yansıdı. Bu iddialardan birisi de dev projelere verilen hazine garantisi konusunda Beştepe'yle Başbakanlık arasındaki anlaşmazlık olduğu... İddiaya göre, Davutoğlu'nun yüzde yüz olan hazine garantisini 80 seviyesine indirmek isteyince, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan buna itiraz etti.
2001 krizinden sonra sıkı mali disiplin uygulamaları çerçevesinde hazine garantisi kavramı tarih olmuştu. Ancak küresel ekonominin daraldığı bir dönemde milyarlarca dolarlık projeleri yüklenen şirketler, borçlanma ve finansman konusunda büyük zorluklar çekince Nisan 2014’ten itibaren 1 milyar dolardan büyük projeler için yüzde 100 hazine garantisi uygulamasına geçildi. Böylece, toplam maliyeti on milyarlarca dolar olan 3. Havalimanı, 3. Boğaz Köprüsü, Avrasya Tüp Geçit Projesi, Kanal İstanbul, İzmit Körfez Geçiş Köprüsü, Sağlık Bakanlığı’nın 14 ilde yaptırdığı 15 şehir hastanesi projesi gibi dev yatırımları üstlenen şirketler, borçlanma maliyeti ve finansman çeşitliliği konusunda önemli bir güvence elde etmiş oldular. Hürriyet ekonomi muhabiri Neşe Karanfil Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun geçtiğimiz haftalarda bu konuda da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın genel yaklaşımları ile ters düştüğünü yazdı. Buna göre, kırılgan ekonomik verilerin neden olabileceği tahribattan endişe eden Davutoğlu ve ekonomi yönetimi, hazinenin yükünü hafifletmek için dev projelerdeki garanti miktarını yüzde 100’den, yüzde 80’e düşürmek istedi. İddiaya göre, Başbakan yaklaşık bir ay önce yapılan bir Bakanlar Kurulu’nda ilgili bakanlardan bu konuda bir çalışma yapmalarını talep etti. Ancak iddiaya göre bu talimat hızlı bir şekilde kulaktan kulağa yayılınca, böyle bir düzenlemenin dev projelerin zamanında yapılmasını engelleyebileceği ve maliyetleri yükselteceği görüşünü savunan çevreler devreye girdi. Kulislerde Ankara’da bir ucu Saray’a uzanan bir dizi mekanizmanın işlemesi sonucu, hükümet kanadının hazinenin üzerinde çalıştığı, hatta gerekli gördüğü ‘garantileri yüzde 20 düşürme’ fikrinde frene bastığı konuşuluyor.