Denizli'de 4 bin kişi işsiz kaldı

3 bin yıllık tekstil şehri Denizli, küresel krizin darbesini en ağır hisseden illerden biri oldu. 6 ana sektörde 2008 yılı ihracatı 3 milyar dolar olan ilde, kriz nedeniyle yaklaşık 4 bin kişi işsiz kaldı. Özellikle istihdamın belkemiğini oluşturan tekstil ve konfeksiyon sektöründe Atak Tekstil, Atakan Tekstil, Doğanbaba Tekstil, Güvençlik İplik, Danteks ve Gülbay Tekstil gibi birçok firmanın faaliyetlerine ara verdiği kentte, işsizlik sigortasına başvurular da yüzde 100 arttı. Yaşanan kapanmalarla yangın yerine dönen Denizli'yi sanayinin üst örgütleri anlattı. Zorluklara direnen kent Müjdat Keçeci Denizli Sanayi Odası Başkanı:Denizli gerçek bir sanayi kenti. Tekstil konfeksiyon, elektrolitik bakır ve enerji kabloları, haddecilik ve metal, doğaltaş, kağıt ürünleri, cam ve çimento; Denizli'nin 6 lokomotif sektörünü oluşturuyor. Bu 6 ana sektör, esas olarak ihracata dönük faaliyet gösteriyor. 2008 yılı ihracatımız 3 milyar doları buldu. Her ne kadar tekstil ve konfeksiyon ihracatımız ocak-kasım döneminde yüzde 4'lük gerileme kaydetse de, üstün performans sergileyen demir-çelik, elektrik-elektronik ve metal sektörleri sayesinde Denizli ihracatı, yükselen grafiğini 2008'de de sürdürmeyi başardı. Krize rağmen ihracatımızın artmasında Denizlili girişimcilerin yeni pazar arayışında ciddi mesafeler almasının payı büyük. 1.5 yıldan bu yana Denizli, AB, ABD gibi konvansiyonel pazarlarının yanında başta komşularımız, Balkan ve Ortadoğu ülkeleri, Kafkaslar ile Kuzey ve Orta Afrika'ya olan ihracatını artırmayı başardı. Ancak ihracattaki bu olumlu tabloyu, yatırımlar söz konusu olduğunda ifade etmek imkansız. 2008'in ilk 10 ayında teşvike dayalı olarak öngörülen yatırım tutarı, yalnızca 126 milyon YTL'de kaldı. Bu 2000'den beri kaydedilen en düşük rakam. Denizli yarattığı yüksek istihdam ve kadın işgücüyle gurur duyan bir il. Özellikle istihdamın belkemiğini oluşturan tekstil ve konfeksiyon sektöründe işten çıkarmalar hızlandı. Dış pazarlardaki talep daralması ve dünyadaki ekonomik krizin yansımalarının daha fazla hissedileceği 2009 yılının ilk yarısında, istihdam rakamlarının daha da gerilemesinden kaygı duyuyoruz. '2009 daha zorlu geçecek' 2008 kolay bir yıl olmadı. 2009 ise çok daha zorlu geçecek. Yapmamız gereken açık aslında: Ne yapıp edip kurulu kapasitelerimizi ve istihdamımızı korumalıyız. Bu iki konu ülkemizin geleceği açısından yaşamsal ve politika üstü 'memleket meseleleri'. Denizli'nin ve ülkemizin ekonomisinin geleceğine olan inancımız tam. Yeter ki sorunlarımızla yüzleşme cesaretini gösterelim. Kısır günlük çatışmalardan bir an önce kurtulup, kendi 'gerçek' gündemimize odaklanalım. Hükümetten karşı karşıya olduğumuz sıkıntı ve sorunların farkında olduğunu gösterecek hamleler yapmasını bekliyoruz. Bir şeyler yapma istekliliğinin ortaya konması, iyi bir başlangıç olur. Aslında çözülemeyecek sorunumuz yok, iş ki bu uğurda çaba harcayalım. Krizde daralan pazar ihracatçı Denizli'yi vurdu Necdet Özer Denizli Ticaret Odası Başkanı:Dünyada baş gösteren ekonomik kriz ve beraberinde ortaya çıkan durgunluk ihracata dönük üretim yapan Denizli sanayicisi ve işadamlarını da etkiledi. Daha çok tekstil-konfeksiyon-hazırgiyim, mermer ve doğaltaş ağırlıklı ihracata dayalı bir ekonomik yapıya sahip Denizli, çok uzun bir süredir pahalı enerji, istihdam üzerindeki yükler, düşük kur-yüksek faiz gibi sorunlardan etkileniyor: Çin, Hindistan, Pakistan gibi Uzakdoğu Asya ülkelerinin rekabetine dayanmakta zorlanıyordu. Krizin bunun üzerine gelmesi sorunların büyümesine neden oldu ve etkiyi artırdı. Krizin Denizli'yi daha çok etkilemesinin nedeni sanayisinin ihracata dayalı olması. Dolayısıyla dışarıda mevcut ve potansiyel pazarlarda ortaya çıkan bir daralma Denizli'yi doğrudan ve çok çabuk etkiliyor. Küresel kriz, bu yıl tekstil sektöründe 5-6 firmamızın sıkıntı yaşamalarına neden oldu ve bu firmalar son 6 ay içinde kapandı. Sıkıntıyı çokça yaşayan firmaların bazıları da Denizli'deki işletmelerini tasfiye ederek bunları yurtdışına taşıma kararı aldı. Kapanan bu firmalardan çıkan işçilerin yanında durgunluk yaşayan ve ayakta durmakta zorlanan bazı işletmelerden çıkarılanlar da dahil edildiğinde Denizli'de yaklaşık 4 bin kişinin işini kaybettiği söylenebilir. 'Mal satacak müşteri yok' Denizli'de işten çıkarılan ve işsizlik aylığı almaya başlayan işçi sayısı 2007'ye göre yüzde 100'e yakın arttı. Eskiden düşük kur nedeniyle ortaya konulan şikayetler için şu anda kur belli bir düzeye gelmesine rağmen firmalar sevinemiyor. Bu defa da talepteki düşme nedeniyle mal satacak müşteri bulmamak sorun olmaya başladı. Eskiden Uzakdoğu ülkeleri, rekabete engel teşkil ederken bu kez bir de talep daralması nedeniyle pazar kayıpları yaşanıyor. Bu bakımdan 2009 yılının daha zorlu geçeceğini ve krizin asıl etkisinin 2009 yılı boyunca hissedileceğini söylemek mümkün. Bu konuda en acil alınması gereken önlem olarak; kapanan ya da kapanmak üzere olan işletmelerin yeniden ekonomiye kazandırılması (örneğin Türkiye Kalkınma Bankası devreye sokulabilir), ihracata yönelik üretim yapan sektörlerin ve firmaların Eximbank kredileriyle desteklenmesi (bunlara 1.5-2 yıl vadeli ihracat kredisi sağlanabilir), ilimiz ekonomisi için önem arzeden inşaat sektörünün içinde bulunduğu durgunluğun aşılmasına dönük tedbir alınabilir. Denizli'nin teşvik kapsamına alınması, tarım ve hayvancılığın desteklenmesi öncelikle ele alınacak konular olmalı.