Denizli'nin devi Deba krize dayanamadı

KÜRESEL ekonomik krizden en fazla etkilenen illerden biri olan Denizli'de en büyük sanayi kuruluşlarından biri daha kapıya kilit vurdu. Denizli'nin en eski şirketlerinden biri olan ve tekstil sektörünün Amiral Gemisi olarak bilinen Denizli Basma ve Boya Sanayi (DEBA), üretimi durdurdu.

1973 yılında Denizli sanayiinin duayeni olarak kabul edilen Esat Sivri tarafından kurulan DEBA'da son olarak bugün 300 çalışan işten çıkarılarak makineler durduruldu. 2007 yılı ihracatı 56 milyon dolar olan, çalışan sayısının bin 700'e kadar yükseldiği DEBA'da muhasebe kayıtları ve fabrikanın korunması için 20 çalışan kaldı. Denizli Basma ve Boya Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Esat Sivri, krizi aşmak için yaptığı tüm girişimlerin sonuçsuz kaldığını belirterek, üretimi durdurmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Denizli'nin Kayhan Mahallesi'nde 36 bin metrekaresi kapalı 102 bin metrekare alanda tekstil dokuma, boyama, basma, pantolon, nevresim, çarşaf üretimi yapan DEBA, 22 ülkeye ihracat yapıyor, Hugo Boss, Dockers, Levi's gibi ünlü markalara üretim yapıyor ve kendi yarattığı Uniqart, The Pantalone, Laodikya ve Colossae markalarını ihraç ediyordu.

2001 krizinden etkilenen şirket, kredi kullandığı İş Bankası ile kredi yapılandırma anlaşmaları yaptı. İlk krizi az hasarla atlatan DEBA, geçen yıl yaşanan ekonomik krizle birlikte büyük bir sıkıntıya girdi. Önce İş Bankası ile birkaç kez kredi yapılandırma anlaşmaları yapıldı. Bankalarla yapılan geri ödeme planlarından da sonuç alamayan şirket, borçları karşılığında fabrikanın bulunduğu 102 bin metrekare arsanın tapusunu bankaya verdi.

SENDİKA İLE DE SORUNLAR YAŞADI

Denizli'de sendikal örgütlenmenin olduğu birkaç tekstil fabrikasından biri olan DEBA yönetimi TEKSİF sendikası yönetimi ile de sorunlar yaşadı. İşçilerin ikramiyelerinin kaldırılması yönündeki işveren teklifi de sendika tarafından kabul edilmedi, arabulucu da uzlaşmayı sağlayamadı. DEBA'nın kurtarılması için Denizli Platformu'nun girişimleri de sonuçsuz kaldı. İşçilerinin ücretlerini ve banka borçlarını ödeyemeyen, doğalgazı peşin ödediği parayla kullanabilen DEBA, krizi aşamayarak kapısına kilit vurdu. Şirket yönetimi, sayısı 320'ye düşen çalışanlardan bugün 300 kişiye daha çıkışını verdi ve üretimi durdurdu. Milyonlarca dolarlık makineler stop düğmesine bastı.Sonuçtan kimseyi sorumlu tutmadığını, bankanın kredilerin ödenmesi konusunda gereken her şeyi yaptığını söyleyen 77 yaşındaki Esat Sivri, şirket olarak ekonomik krizi aşamadıklarını, son çare olarak üretimi durdurmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Yaptığı tüm girişimlerin sonuçsuz kaldığını, görüştüğü tüm kişilerden olumlu yanıt alamadığını söyleyen Esat Sivri, “Denizli Basma Sanayi, Denizli'nin ilk firmalarından biri. Yıllarca her şeyi kurallarına uygun yaptık, işçilerimize sendikal hak verdik. Ama 2001'den sonra ne zaman kredi kullandığımız bankayla protokol yapsak, ardından ekonomik kriz yaşadık. Son krizi aşamadık. Tüm girişimlerimiz sonuçsuz kaldı. Kimseyi suçlamıyorum. Ama böyle bir kuruluş bu noktaya gelmemeliydi” diye konuştu.

BORÇLARIM VAR, İŞ ARIYORUM

Fabrikada sadece muhasebe kayıtları, borçlar ve resmi kayıtlarla ilgili işlemler için muhasebe servisi elamanları ve bekçilerin kaldığını, siparişlerin bir kısmının fason üreticilere yaptırılarak yollanacağını, bir kısmının müşterilere geri gönderileceğini söyleyen Sivri, kendisinin de iş aradığını belirtti. Sivri “Borçlarım var. Bundan sonra çalışmak zorundayım. İş arıyorum” dedi.

"Anadolu Kaplanı değil, Anadolu Eşeğiyiz"

Denizli'nin Anadolu Kaplanı olduğu yolundaki benzetmelere, “Biz Anadolu Kaplanı değil, Anadolu Eşeğiyiz” diye yanıt veren Sivri, “Biz sırtımızda yıllarca yük taşıdık. Bu yaşımızdan sonra da taşımaya devam edeceğiz” diye konuştu.

Sivri, yaşadığı sıkıntılar nedeniyle iki sene önce by-pass ameliyatı geçirdi, dört damarı değiştirildi, geçen yıl mesane kanseri teşhisi konuldu, stent takıldı. Fabrikadaki tüm demirbaşların ve makinelerin banka tarafından rehin alındığını söyleyen Sivri, fabrikada kalan 20 işçiyle öğle yemeği yedi. Zaman zaman duygulanan Sivri, yaşadığı süreci anlatmakta zorlandı.

DEBA çalışanlarından Metin Özen ise 15 yıldır çalıştığını, bugün tüm çalışanlarının çıkışının verildiğini söyleyerek, “Ben de bir süre sonra işsiz kalacağım. DEBA, Denizli için büyük kayıp. Fabrika yöneticileri uzun süre direnç gösterdi ama başarılı olamadı. DEBA, Denizli'nin en önemli firmalarından biriydi” dedi.

Denizli'de ekonomik kriz nedeniyle geçen yıldan bu yana Gipsan, Dempa, Denteks, Atak, Atakan gibi büyük firmalar üretimi durdurmuş, Kiraz Tekstil ise fabrikayı yurt dışına taşıma kararı almış, 15 bine yakın kişi işsiz kalmıştı.