Eray GÖRGÜLÜ
İl sağlık müdürlükleri depolarında bekletilen 2.4 milyon doz aşının son kullanma tarihini doldurduğu, Sayıştay'ın bu bulguyu Sağlık Bakanlığı raporunda sansürlediği ortaya çıktı. Rapora ulaşan CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, "Rapordan neredeyse 2.5 milyon doz aşının çöpe gittiğini anlıyoruz. Üstelik bu skandalı da kamuoyundan kaçırıyorlar. Skandala sebep olan Sağlık Bakanlığı yetkilileri bu plansızlığın hesabını vermeli" dedi.
CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Sayıştay tarafından sansürlenen Sağlık Bakanlığı 2020 Yılı Taslak Denetim Raporu'na ulaştı. Raporda 66 bulgunun 33'üne yer verilmediğini tespit ettiklerini aktaran Emir, "Bugüne kadar Sayıştay raporlarının tırpanlandığına yönelik iddialarımızın haklılığı ortaya konmuş oldu" dedi. Emir'in açıkladığı taslak raporda, Bakanlığın Aşı Takip Sistemi’ndeki (ATS) sorunlara ayrı bir yer ayrıldı. Asıl raporda yer almayan ancak taslak raporda, “Satın Alınan Aşıların Bir Kısmının Miadının Dolması ya da Dolma Riski Bulunması” adı altında paylaşılan metinde, şu çarpıcı tespite yer verildi:
2.4 milyon doz aşı miadını doldurdu
“ATS’den yapılan incelemede, 2020 yılında 720 bin 321 dozu erişkin tip tetanoz difteri aşısı, 664 bin 371 dozu oral polio aşısı, 434 bin 70 dozu PPD solüsyonu ve 261 bin 219 dozu suçiçeği aşısı olmak üzere toplam 2 milyon 433 bin 250 doz aşının il sağlık müdürlüklerinin deposunda miatlarını doldurduğu tespit edilmiştir. Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi (MKYS) üzerinde yapılan incelemelerde ise 2020 yılı içerisinde, ‘Kullanılmaz hale gelme’ çıkış türünden çıkış yapmak suretiyle 57 bin 439 dozu PPD aşısı, 48 bin 498 dozu erişkin tip tetanoz difteri aşısı, 13 bin 750 dozu kızamık aşısı olmak üzere toplam 136 bin 680 doz aşının miadının dolduğu anlaşılmıştır.”
Birden fazla doz yapıldı
Yurttaşların sağlığı için kritik önemde olan aşılara yönelik taslak rapordaki bulgular bunlarla da sınırlı kalmadı. Sayıştay denetçileri, ATS’de aynı kişiye gerekli dozdan fazla aşı uygulamasını engelleyecek prosedür olmaması nedeniyle bazı kişilere gereğinden fazla doz aşı uygulandığını belirledi. Taslak rapora kaydedilen ancak asıl raporda yer verilmeyen detaylar şöyle ifade edildi:
“Konjuge Pnömokok Aşısı’nın, aynı T.C. Kimlik Numaralı kişilere 2020 yılı içerisinde 37 doz, 35 doz, 31 doz ve 30 doz gibi gerekli dozdan fazla uygulandığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde, tek doz olarak uygulanması öngörülen Su Çiçeği ve Dörtlü Karma Aşılarının aynı T.C. Kimlik Numaralı kişilere 12 doz, 10 doz ve 4 doz gibi gerekli dozdan fazla uygulandığı tespit edilmiştir.”
Emir: Bakanlık halka hesap vermeli
Halk sağlığını ilgilendiren böylesine önemli tespitlerin kamuoyundan gizlenmesini skandal olarak niteleyen CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, şunları söyledi:
“Pandemi boyunca aşı tedarik sürecini yönetemeyen Sağlık Bakanlığının toplum sağlığına ilişkin önemli yer tutan diğer aşılarda da aynı beceriksizliği sergilediği ortaya çıkmış oldu. Hem halk sağlığı açısından sakıncalı sonuçları olabilecek hem de ekonomik açıdan kamuyu zarara uğratan bu skandalla ilgili Sağlık Bakanlığı yetkililerinin mutlaka kamuoyuna hesap vermesi gerekir. Oysa, Bakanlık halka hesap vereceğine bu bilgileri Sayıştay'ın raporunu sansürleyerek halkın gözü önünden kaçırıyorlar."