Deprem konteyneri var ama kullanımını bilen yok!
İstanbul'da geçmişte yağmalanan deprem konteynerleri, ilçe belediyelerine devredildi. Konteynerlerin sayısı azalsa da hâlâ birçok mahallede görmek mümkün. Üzerinde çok sayıda kilidin bulunduğu konteynerleri afet anında kimin, nasıl açacağı hakkında birçok kişinin bilgisi yok.
İstanbul'da 17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden 19 yıl geçti. Büyük depremde, resmî raporlara göre 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti. Depreminin ardından 2000'li yılların başında İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezi tarafından 762 mahalle ve 173 köye yerleştirilen turuncu renkli yaklaşık 2 bin konteynerin birçoğu zaman içinde hırsızların hedefi haline geldi. İçinde 960 parça malzeme bulunan konteynerlerden en çok jeneratör ve delici aletler gibi pahalı eşyalar çalındı. Hırsızlık olaylarının artması üzerine içinde 960 ayrı malzeme bulunan konteynerlerin yerleri değiştirildi. 2009 yılında deprem konteynerlerinin bakımı ve kontrolleri İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezi tarafından ilçe belediyelerine devredildi.
İstanbul Valiliği'nin İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından İstanbul'da "Her Mahalleye Afet İstasyonu Projesi (AFİS)" kapsamında kaymakamlıklarca tespit edilen noktalara konuşlandırılan ve sorumluluğu ilçe belediyelerine devredilen konteynerlerin sayısı yılllar geçtikçe azaldı. Şu an kapılarında 4 ayrı kilit bulunan konteynerlerin anahtarları mahalle muhtarları ve belediye yetkililerinde bulunuyor.
Üzerinde çok sayıda kilit bulunan konteynerlerin anahtarlarının yerlerini ve deprem anında nasıl kullanılacağa dair birçok kişinin bilgisi yok. Konteynerin içinde ne olduğunu ve ne amaçla kullanılacağını bilmediğini söyleyenler yeterince bilgilendirme yapılmadığını ifade ediyor. 30 yıldır Avcılar'da oturduğunu belirten bir kişi, "Bu burada duruyor ama ne olduğunu bilmiyorum. Bu buraya konulmuş. Açılır mı, açılmaz mı onu da bilmiyoruz. Burada oturuyorum. Gelip giderken görüyorum fakat hiçbir şeyini bilmiyoruz. İçinde bir şey var mı yok mu ondan da haberimiz yok" dedi.
"O kilitlerin açılması biraz zor"
Başka bir vatandaş ise "Bu konteynerin ne olduğunu bilmiyorum. Üzerinde deprem konteyneri olduğuna dair bir ibare de yok. Ayrıca o kilitlerin açılması da biraz zor gibi görünüyor. İnanılmaz büyük kilitler var. Bunun için sorumlu birinin olması gerektiğini düşünüyorum" şeklinde konuştu.
İçinde seyyar aydınlatma lambası, jeneratör, delici ve kırıcı aletler, hidrolik kriko takımı, kürek, çapa, kazma, battaniye, enkaz eldiveni, ameliyat eldiveni, toz maskesi, lambalı baret, makara, emniyet şeridi, ikaz yeleği, katlanabilir sedye, su bidonu, matara ve iklim çadırı gibi yaklaşık 960 parça malzemenin bulunduğu konteynerlere dair konuşan Mimar Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp ise, "Depremden sonra konteynerler konuldu. İçinde kurtarma ekipmanı vardı. Sonra o konteynerleri çaldılar ve kalktı" dedi.
"Bu kente yetmez"
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna ise, turuncu renkli afet konteynerlerin zaman içinde kaybolduğuna vurgu yaparak, "2000'li yılların başında deprem konteynerleri, her mahallede kuruldu. Sorumluları da belirlendi. İl Afet Kurulu'ndan 1 kişiye veya mahalle muhtarlıklara anahtarlar verildi. Ancak şuan kenti dolaştığımızda bakıyoruz ki turuncu konteynerler çok azaldı. Olanların da zaten üzerinde kilitler var. Bunları kim açacak, kim kullanacak, içinde ne var hiç belli değil. Kenti araçla dolaştığınızda nadiren göze çarpıyor ama bu kente yetmez bunlar. İçinde bir afet durumuna müdahale edebileceğimiz aletlerin olması gerekiyordu. Biz onları oraya 2000'li yılların başında koyup, o yıldan beri kilidini açmadan onu tutarsak olası bir afette siz o kilidi bile açamazsınız. Bazı toplanma alanları imara açıldığı için o konteynerler kaldırıldı nereye gitti onu da bilmiyoruz" şeklinde konuştu.