"Ders kitabındaki o karikatürü 18 uzman incelemiş ama görmemiş"

MEB'in 6. sınıf Türkçe kitabına koyduğu, Karikatürist Selçuk Erdem'in 'el hareketi' yapan karikatürü 18 uzman tarafından çeşitli aşamalarda okunup incelediği ama uzmanların karikatürü ‘görmediği’ ortaya çıktı. 

Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü 6. sınıf Türkçe çalışma kitabında Erdem’in karikatürünün olduğu sayfanın imha edilmesini istemiş, Erdem ise Twitter hesabından, “Karikatürleri izin almadan kullanırsanız başınıza bunlar gelir" demişti.

Karar'da yer alan habere göre, 18 uzmanın çeşitli aşamalarda okuyup incelediği ama ‘görmediği’ vahim hatayla ilgili 1,5 milyon adet kitabın ilgili sayfasının teker teker yırtılması kararı dışında bir adım atılmadı. Kamuoyunda büyük tepki çeken olayla ilgili sorumlular arasında istifa eden ya da görevden alınan da olmadı.

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullara dağıtılan 6’ncı sınıf Türkçe çalışma kitabının 13. sayfası ‘yırtılarak’ imha edilmeye başlandı. İmha sürecinin bugün tamamlanması beklenirken, Talim Terbiye Kurulu ve 18 uzman tarafından incelenen karikatürün sorumluları ne istifa etti ne de görevden alındı. Kamuoyunda büyük tepki yaratan süreçte taraflar, topu birbirine attı. Talim Terbiye Kurulu Başkanı Alparslan Durmuş “Sorumlulu- ğumuz yok” açıklaması yaparken, karikatürü çizen Selçuk Erdem bile “Bana sorsaydınız okul kitabı için uygun olmadığını söylerdim” diyerek tepki gösterdi.

İlk etapta pedagojik şartları yerine getirmediği gerekçesiyle Milli Eğitim’in açtığı ihaleye alınmayan kitabın bilahare yeniden değerlendirilerek sürece dahil edilmesi ve sonunda ihaleyi müstehcen karikatürün yer aldığı kitabı basan yayınevinin kazanması kafaları karıştırdı ve “İhale süreci kitap hiç incelenmeden mi tamamlandı” sorusunu gündeme getirdi.

Sorumluların ortaya çıkması için kamuoyunda tatmin edici bir açıklama beklenirken, konunun takipçileri üniversite sınavında sıralama skandalı sonrasında hatasını kabul edip istifa eden ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ömer Demir’in örnek davranışını hatırlattı.

Öte yandan 1,5 milyon basılan kitaptaki hatanın telafisi için okullara dağıtılan kitaplardan karikatürün bulunduğu 13’üncü sayfa yırtılarak çıkartılmaya başlandı. Yeni eğitim öğretim yılı başladığında öğrencilere dağıtılacak olan kitapta bu yıl 13. ve 14. sayfalar bulunmayacak.

Tepki çeken ve imha süreci başlayan kitapla ilgili bir açıklama da Türk Eğitim Sen İzmir 1 Nolu Şube Başkanı Merih Eyyup Demir’den geldi. Demir skandala iliş- kin şunları söyledi: “Okullarımızda dağıtılan kitapların ihale, inceleme ve dağıtımı sürecinde ne kadar titiz davranmamız gerektiği konusunda çok açık bir örnektir. Çizerin izin alınmadığı ifadesi ise akademik çerçevelerde sıkça rastladığımız intihal konusunun da yeniden değerlendirilmesini gerektirmektedir. Önümüzdeki yıl için 6’cı sınıf çalış- ma kitabının kolaycı yolla eğitimde kullanılmasının doğru bir davranış olmadığını düşünüyorum.”

İNCELEME SÜRECİ NASIL GERÇEKLEŞTİ?

Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Alpaslan Durmuş, skandal karikatürün 10 uzman ve 8 Kurul üyesinin ayrı ayrı yaptığı incelemeler sırasında gözden kaçtığını ancak skandaldan kendilerinin sorumlu olmadıklarını açıkladı. Karikatür krizinden yayınevini sorumlu tutan Durmuş, basılan 1.5 milyon kitabın 13. sayfalarının tek tek imha edileceğini söyledi. Önce 6 incelemecinin ayrı ayrı okuyup hakkında rapor hazırladığı, sonra 4 kişilik bir başka komisyonun yeniden değerlendirdiği ve son olarak 8 kişiden oluşan Talim Terbiye Kurulu’nun inceleyerek onay verdiği kitaba ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin hiçbir şekilde sorumluluk almaması ise dikkat çekti. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı’nın “Bizim sorumluluğumuz olmamasına rağmen yine de özür dileceğiz” ve “Karikatürist eserini izinsiz kullandı diye yayınevine dava açabilir” şeklindeki sözleri de tepkileri arttırdı.

Bir kutup ayısının ‘müstehcen el hareketi’ yaptığı karikatür, MEB onaylı 6’ncı sınıf Türkçe kitabında yer almış, skandalın ortaya çıkmasının ardından okullara gönderilen kitapların tek tek açılarak karikatürün bulunduğu 13’ncü sayfanın yırtılmasına karar verilmişti.