Dersim harekâtı için İnönü’ye, ’Yağmur güzelce devam ediyor’ şifresi!

- Hülya Karabağlı

ANKARA

Dışişleri Bakanlığı, TBMM Dilekçe Komisyonu için Dersim arşivleri üzerindeki gizlilik kararını kaldırınca harekâtın belgesi ortaya çıktı. Ezberleri bozacak  belgede, dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya,  Londra’da olan Başbakan İsmet İnönü’ye harekatı bildiriyor. Londra Büyükelçiliği’ne, 12 Mayıs 1937 tarihinde çekilen telgrafta  Şükrü Kaya, “ Yağmur güzelce devam etmektedir” diyor.  Kaya, Fevzi Çakmak’ın Hozat’a geçtiğine dikkat çekiyor ve “Kıtalar evvelce tespit edilen ilk hedefe göre yürüyüşe geçeceklerdir”.

260 belge TBMM’de

Dışişleri, TBMM dilekçe Komisyonu’na 260 adet belge gönderdi. Belgelerin  gönderilmesi için, ilgili yönetmelik hükümlerini uygulayarak ‘gizlilik’ kararını kaldırdı. Günyüzüne çıkarılan belgeler TBMM’ye teslim edildi.

Londra’daki  İnönü’ye telgraf 

Harekattan bir gün önce yani 12 Mayıs 1937 tarihinde İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, Londra’da olan Başbakan İsmet İnönü’yü bilgilendiriyor. Harekatın 13’ü  14’e bağlayan gece başlayacağını bildiriyor.  Belgelerden çıkan bu tarih, harekatın mayısın ilk haftasını gösteren araştırmacıların yanıldığını gösteriyor.    Başbakan İsmet İnönü’yü bilgilendirmek üzere Londra Büyükelçiliği’ne gönderilen telgrafta “ Mareşal Bugün Hozat’a gitti.  Kıtalar evvelce tespit edilen ilk hedefe göre yürüyüşe geçeceklerdir”.  Belgede, harekâtın tarihi ‘13’ü 14’e bağlayan gece’ olarak belirtiliyor.

‘Yağmur güzelce devam etmektedir’

Kaya,  yazıda,  “Yağmur güzelce devam etmektedir” diyor. Komisyon başkanı  Mehmet Daniş, T24’e, “  İsmet İnönü, Lion Anlaşması’nı imzalamak için Londra’da bulunuyor.  Telgrafla, harekat bildiriliyor. Bu, operasyon tarihini  4-5 Mayıs olarak bilenen  araştırmacılar için önemli bir belge”.