DEVA ve Gelecek Partisi'nin seçim hesapları

Gülsen SolakerAnkara

AKP ile MHP’nin seçim yasası ve siyasi partiler kanununda yapmayı planladığı değişiklikler için çalışmaları sürerken yeni düzenlemelerden etkileneceği düşünülen DEVA ve Gelecek gibi yeni kurulan partiler seçim barajının sıfırlanması gerektiğini savunuyor.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir açıklamada "baskın seçim" durumunda teşkilatlanmalarını henüz tamamlayamayan Ali Babacan’ın DEVA ve Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi’ne seçime girmelerinde destek olabileceklerini söylemiş, bunun üzerine MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli siyasi partiler kanunu ve seçim kanununda değişiklik talep etmişti.

Türkiye'de partilerin seçime girebilme şartları Siyasi Partiler Kanunu'nun 36'ıncı maddesi ile belirlenmiş durumda. Buna göre, bir siyasi partinin seçime katılabilmesi için tüm illerin en az yarısında teşkilat kurmuş ve büyük kongresini yapmış olması veya TBMM’de grubu bulunması gerekiyor.

24 Haziran 2018 genel seçimi öncesinde o dönem MHP'den koparak yeni kurulmakta olan İYİ Parti’nin seçime katılımının tartışmaya açılması üzerine CHP’li 15 milletvekili destek amacıyla İYİ Parti’ye geçmiş ve İYİ Parti’nin Meclis’te 20 vekile ulaşarak grup kurmasını sağlamıştı. Bu transfer o dönemde AKP ve MHP tarafından sert bir dille eleştirilmişti.

Benzer bir işbirliğinin DEVA ve Gelecek partileri için yaşanmasının ya da İttifak’tan bu partilere milletvekili geçişlerinin olmasının önüne geçmek isteyen Cumhur İttifakı’nın yaz ayı boyunca yeni bir seçim ve siyasi partiler kanunu üstünde çalışacağı belirtiliyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Eylül 2013’te başbakanlığı döneminde açıkladığı "demokratikleşme paketi" kapsamında muhalefete, "mevcut yüzde 10’luk barajla devam", "barajı yüzde 5’e çekip 5’li gruplandırmayla daraltılmış bölge sistemi" ve "ülke barajını tamamen kaldırarak dar bölge seçim sistemi" olmak üzere üç ayrı öneri sunmuştu. Ancak o dönem bu öneriler yasalaşma aşamasına gelmeden rafa kalkmıştı.

AKP’li yetkililerin ön çalışmaları kapsamında 2013’teki öneriler de temel alınarak şu anda yüzde 10 olan ve muhalefet tarafından da eleştirilen seçim barajının ittifak yapan partilerin her biri için yüzde 5’e düşürülmesi gündemde.

Gerçekleşmesi halinde böyle bir düzenlemenin AKP içinden çıkarak kurulan Ali Babacan’ın DEVA ve Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek partilerini olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor. Ancak her iki parti de kendi güçleriyle seçime girmekte kararlı görünüyor.

DEVA 2021'deki bir seçime hazırlanıyor

Babacan’ın başkanlığındaki DEVA Partisi kendisini olumsuz etkileyebilecek tüm olasılıklara hazırlı olmak için teşkilatlanmasına hız vermiş durumda.

DEVA Genel Başkan Yardımcısı İdris Şahin, DW Türkçe’ye açıklamasında pandemi nedeniyle bu sene içinde bir baskın seçim kararı verilemeyeceği kanaatinde olduklarını ifade ederek "Cumhur İttifakı bu sene için bir seçim kararı alacak olursa bu onlar için bir intihar olur" diyor.

Şahin, İttifak’ın seçimin normal süresi olan 2023’e kadar da ekonominin kötü gidişi nedeniyle ülkeyi yönetemeyeceğini savunarak bu nedenle 2021 yılı yaz ya da sonbahar aylarında bir erken seçim beklediklerini kaydediyor.

Bu nedenle DEVA yaklaşık bir yıl sonrası için düşündüğü seçime girebilmek için teşkilatlanmasını tamamlamaya çalışıyor.

Teşkilatlanmasını tamamlayan bir parti kanun gereği ancak 6 ay sonraki bir seçime girebiliyor. Partinin bir ilin merkez ilçesi dahil, ilçelerinin en az üçte birinde örgütlenmesi de şartlar arasında.

Şahin, "Seçimlere DEVA Partisi olarak kendi organlarını kurmuş, tüzel kişiliği ve kendi amblemi ile girecek ve 83 milyonla ittifak kuracağız" diyerek şu an itibariyle seçim barajı tartışmalarının gündemlerinde bulunmadığını belirtiyor.

Şahin, yaz ayları boyunca teşkilat çalışmalarını sürdüreceklerini söyleyerek Eylül ayı ortası ya da sonu itibariyle 81 ilde teşkilatlanmayı tamamlamış olacaklarını ve aynı ay içinde büyük kongreyi de yapacaklarını aktarıyor.

11 Mart’ta partinin tüzük ve programının yayınlandığı gün Türkiye’deki ilk koronavirüs vakasının tespit edilmesiyle parti yetkilileri, teşkilat çalışmaları için birebir görüşme yapamamış ve parti organlarını dijital ortamlar kanalıyla seçmişti. Seyahat yasaklarının kalkmasıyla birlikte dijital ortamlarda öne çıkan isimler ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştiriliyor.

Gelecek Partisi: Cinliklere izin vermeyiz

Eski başbakanlardan Davutoğlu’nun partisi Gelecek de son siyasi tartışmalardan önce teşkilatlanmaya ağırlık vermiş durumda.

Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, DW’ye değerlendirmesinde mevcut seçim ve siyasi partiler yasasının 12 Eylül darbesi döneminde hazırlandığını ve bu nedenle değişmelerinin kendi parti programlarında da bulunduğunu söyleyerek şöyle konuşuyor:

"Çağdaş, ilerici ve barajlar ile ittifakların hiç olmadığı, milletin iradesini sandığa tam yansıtan seçim ve siyasi partiler kanunlarına ihtiyacımız var. İktidar eğer bunu yapacaksa destekleriz ama 'koltukta nasıl daha çok kalabiliriz' ya da 'maç oynanırken rakibimizi nasıl saha dışına atarız' cinlikleri yapmalarına da izin vermeyiz."

Üstün, seçime girebilmenin "binbir yolu" olduğunu belirterek, "Gelecek Partisi yapılacak ilk genel seçimlere kendi imkan ve kabiliyetleri ile girecektir. Yapılan engelleme işleri tamamen faydasızdır, bizim seçime girmemizi engelleme imkanları yoktur" diyor.

Altı ay önce kurulan Gelecek Partisi şu anda il ve ilçe kongrelerini gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Üstün, en kısa sürede de partinin büyük kongresini düzenleyerek yasal şartları tamamlayacaklarını belirtiyor. Gelecek Partisi'nin genel merkez binasının resmi açılışı ise bu ay sonunda yapılacak.