DİSK-AR: Zamlar vergiye gitti; ücretlilerdeki kesinti oranı ağustosta yüzde 31'e yükseldi

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR)yayımladığı  "Vergi ve Kesintiler Ücretleri Nasıl Kemiriyor?" raporuna göre, işçi maaşlarına yapılan zamlar vergiye gitti. Araştırmaya göre, ocak ayında yüzde 21 olan ücretlilerdeki vergi ve kesinti oranı ağustos ayından itibaren yüzde 31’e yükseldi.

 Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR’ın yayımladığı  "Vergi ve Kesintiler Ücretleri Nasıl Kemiriyor?) isimli bir araştırmasını yayımladı.

DİSK’in kendisine bağlı sendika üyelerinin bordrolarını dikkate alarak yapmış olduğu örnek hesaplamaya göre, ücretler üzerindeki vergi ve kesinti yükü yıl içinde artıyor. Ücretlerin asgari ücret kadar kısmına uygulanan vergi istinasına rağmen net ücretlerde büyük düşüşler yaşandığı belirtilen rapora göre, ağustos ayında işçilerin yüzde 27’si üçüncü vergi dilime giriyor. İşçilerden toplam kesinti ve vergi yükü yüzde 30,5 ile yüzde 34,7 arasında değişiyor.

Rapora göre, işçi, Ocak 2022’de 637 TL gelir vergisi öderken bu miktar Mayıs 2022’de 1.062 TL’ye Temmuz 2022’de 1.725 TL’ye ve Eylül 2022’den itibaren ise 2.342 TL’ye çıktı.

Yılın başında brüt ücretin yaklaşık yüzde 22’si vergi ve kesintiye gider yılın sonunda bu oran yüzde 31’e yükseliyor.

Araştırmaya göre, ocakta 2.175 TL olan vergi ve sigorta prim kesintisi toplamı mayısta 2.600 TL’ye, temmuzda 4.040 TL’ye ve eylülden itibaren ise 4.657 TL’ye yükseldi.

Rapora göre, işçilerin vergi yükünün artmasının iki temel nedeni; vergi oranları çok yüksek olması ve vergide tarife dilimlerinin düşük tutulması. 

İşçilerin vergi yükünün artmasına vergi oranları çok yüksek olması ve vergi tarife dilimlerinin düşük tutulmasıyla çalışanların kısa sürede bir üst dilime girdiği belirtirken taleplerde şöyle sıralandı:

• Gelir vergisi oranı ücretlilerde yüzde 10’a düşürülmelidir,
• Vergi tarife dilimleri en az asgari ücret veya yeniden değerleme oranında artırılmalıdır,
• İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim desteği çalışanlara da uygulanmalıdır,
• Damga vergisi kaldırılmalıdır.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi tarafından yapılan açıklama şöyle:

"Yüksek enflasyon nedeniyle büyük alım gücü kaybı yaşayan işçilerin, eline geçen net ücretler de artan vergi ve kesinti yükü nedeniyle giderek düşüyor. İşçiler ağustos ve eylül aylarında temmuza göre daha düşük ücret alıyor. Bir yandan yüksek enflasyon bir yandan vergi ve kesintiler ücretleri kemiriyor. Gelir vergisi oranlarının yüksekliği ve vergi tarife dilimlerindeki adaletsizlik nedeniyle işçiler yılın ikinci yarısında giderek çok daha fazla vergi veriyor ve net ücretleri düşüyor. 2021 ve 2022 yıllarında yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle çalışanlar çok daha hızlı biçimde ikinci ve üçüncü vergi dilimlerine girmeye başladı. Çalışanlar nisan ve mayıs aylarında ikinci vergi tarife dilimine (yüzde 20), ağustos ve eylül ayında ise üçüncü tarife dilimine (yüzde 27) giriyor ve ciddi kayıplara uğruyor. Gelir vergisi tarife dilimleri ve bu dilimlere uygulanan kesinti oranları çalışanlar açısından büyük önem taşıyor. Vergi dilimleri ve oranları çalışanların hangi gelir düzeyinde ne kadar vergi ödeyeceğini belirliyor. Ülkemizde halen ücretliler açısından bir ayırım yapılmaksızın tek gelir vergisi tarife dilimi uygulanıyor. Gelir vergisi tarife dilimleri ve oranları adil biçimde düzenlenmediğinden çalışanlar üzerindeki vergi yükü artıyor. Çalışanların yıl içinde aldığı ücret zammının önemli bir bölümü vergiye gidiyor. Alınan zamdan birkaç ay sonra artan vergiler nedeniyle net ücret düşüyor. Özellikle günümüzde yüksek enflasyon karşısında eriyen ücretlere bir darbe de vergi dilim ve oranları vuruyor."