Diyanetten tokalaşma fetvası

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayınlanan İlmihal’e göre kadınların erkeklerle tokalaşmasını yasaklayan herhangi bir ayet veya hadis bulunmuyor. Diyanet, Hz. Peygamberin, kadınlarla tokalaşmamasını, ‘Araplarda böyle bir geleneğin bulunmaması’yla açıklıyor. Kadınlarla erkeklerin el sıkışmasının gelenek ve görgü kurallarının yanısıra dini hüküm açısından ayrı ayrı ele alınması gerektiğine dikkat çeken Diyanet, konuya açıklık getirirken, önce ‘tokalaşmayan kadınlara saygı gösterilmesini istedi: “Toplumların veya belirli kesimlerin kültür ve geleneğinde böyle bir tokalaşma adeti yoksa, kadınla erkeğin el sıkışması kadının mahremiyeti, dokunulmazlığı açısından olumlu karşılanmıyor veya erkeğin kıskançlığını mucip oluyorsa, bu tutumu en azından bir insan hakkı şeklinde kabul edip böyle bir çekimserliğe saygı duymak gerekir. Bu, konunun gelenek ve kültür boyutudur. Böyle olduğu için de kendisi elini uzatmadıkça tokalaşmak için kadınlara el uzatılmaması ve emrivaki yapılmaması, kadınların tokalaşmaya zorlanmaması, kadının tokalaşmak için erkeğe elini uzatması halinde tokalaşılması hemen hemen bütün kültürlerde yaygın bir nezaket kuralıdır.” İlmihalde “Kadın ve erkeğin tokalaşmasını yasaklayan bir ayet olmadığı gibi Hz. Peygamber’in bu yönde herhangi bir sözü de yok” diyen Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görüşleri şöyle devam etti: “Resulullah’ın kadınlardan biat alırken onlarla tokalaşmamış olması, o toplumda kadınlarla tokalaşma adetinin mevcut olmadığından, Resul- i Ekrem’in kadınlarla tokalaşmayı caiz görmediği şeklinde değil de kadınlarla biatlaşmada toplumun kültürüne uygun bir usulü uyguladığı şeklinde anlaşılmalıdır. Bu sebeple, bu yöndeki rivayetlerden sarih bir yasaklama hükmü çıkarmak doğru olmaz. Ancak o dönemde kadınlarla erkeklerin tokalaşmaları gibi bir adetin bulunmadığı bilinmektedir.” ‘Tokalaşmanın zinaya götürüp götürmeyeceğini’ merak edenlere ise Diyanet şöyle bir yanıt veriyor: “Yaygın olarak kabul edilen bir fıkıh kuralına göre, harama götüren şey de haramdır. Tokalaşmanın günahlığı/haramlığı hükmü bu kuralın işletilmesiyle elde edilmiştir. Kadın ve erkeğin tokalaşmayla gerçekleştirdikleri yakın teması zinaya götürücü bir sebep görenler kadın ile erkeğin tokalaşmasının haram olduğu hükmüne varmışlardır. Bu tokalaşmanın zinaya götürme ihtimali zayıfladığında hüküm de haramlıktan mekruhluğa indirilmiştir. Bu çizgi devam ettirilecek olur da eğer tokalaşmanın zinaya götürmesi muhtemel görülmezse, bu takdirde onun mubah olduğunu söylemek mümkün olur.”