Diyarbakır Fırıncılar Odası: Buğday tefecilerin eline düşmüş, devlet buğday tahsisi yapmalı
Diyarbakır’da ekmeğe yapılan yüzde 17 zammı değerlendiren Diyarbakır Fırıncılar Odası Başkanı Emin Güngör, zamdan sonra un çuvalına 100 lira zam geldiğini ve maliyetin yine arttığını söyledi. Güngör “Buğday, çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş. Devlet TMO üzerinden buğday tahsisi yapmalı” dedi.
Dövizdeki yüksek artış sofradaki ekmeği de vurdu. Yüksek oranda yurt dışından ithal edilen buğday fiyatları, dövize bağlı olarak yükseldi. Buğday maliyetinin artması ekmek fiyatlarının da artmasına neden oldu. Buğday üretiminin en yoğun olduğu kentlerden biri olan Diyarbakır’da ekmeğe yüzde 17 zam yapıldı. 15 Kasım’da yapılan zamla birlikte 200 gram ekmek 1.75, 420 gram olan ekmeğin gramı 400 grama düşürülerek fiyatı da 3.50 liraya yükseldi.
Sputnik'in haberine göre, Diyarbakır Fırıncılar Odası, bu teklifi un çuvalı 165-170 TL bandındayken aldıklarını ve şu an un çuvalının 271 liraya çıktığını, bu nedenle zammın maliyetleri karşılamadığını söylüyor.
"Buğday, çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş"
Diyarbakır Fırıncılar Odası Başkanı Emin Güngör, ekmekteki fiyat artışının nedenini şöyle açıklıyor:
“Buğday konusunda tamamen dışarıya bağımlı kaldık. İç piyasada hükümet veya TMO üzerinden bir müdahale etmiyor, buğday tahsisi yapmıyor. İç piyasada buğday çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş. Belirli stokçuların eline düşmüş. Dış pazarda da diğer tedarikçi ülkeler yaşanan kuraklık nedeniyle bize buğday vermiyor. Şu an sadece Rusya’dan buğday alabiliyoruz. Aldığımız Rus buğdayı da şu an 1 tonu 372 dolar. 11 lirayı aşan doları TL bazında hesaplarsak 1 ton buğday 4 bin küsur lira ediyor. Bu da bir çuval unun yaklaşık maliyeti 300 TL olması demektir. Firmanın giderleri var, fabrikanın nakliyesi var. Yani bir çuval un 320 TL mi 350 TL mi olur henüz belli değil. İç piyasada biraz daha ucuz buğday bulabildikleri için yani 4100 TL’ye ithal buğday alıyorsa iç piyasadaki buğday daha ucuz olur.”
"Ekmek zammından sonra un çuvalına da 100 TL zam geldi"
Un fiyatının her gün arttığını söyleyen Güngör, ekmeğe yüzde 17 zam yapılırken, un çuvalının 165-170 lira olduğunu ve şuan bir un çuvalının 271 liraya çıktığını söyledi.
Güngör, “Bu sabah 251 TL olan un 271 TL’ye çıktı. Geçtiğimiz hafta Pazartesi günü un çuvalının fiyatı 210 TL’ydi. Cuma günü 236 TL oldu. Ardından 251 TL yaptılar. Bu hafta Pazartesi günü sabahı da 251 TL’den 271 TL’ye çıkardılar. Günlük zam geliyor. Ekmek tarifesini un çuvalı 165-170 TL bandındayken almıştık. Bu tarife üzerinden de 15 Kasım’da 200 gram ekmek 1.75, 400 gram ekmek de 3.5 lira oldu. O gün 165 TL’ye aldığımız unu bugün 271 TL’ye alıyoruz. 10. ayın başında yani 50 günde, 160-170 bandında olan bir un çuvalı bugün 271 TL’yi devirdi. Tam 100 lira arttı" ifadelerini kullandı.
"Doğalgaz ve un zammını hesaplayınca 400 gram ekmeğin 5 lira olması lazım"
Artan maliyetleri hesapladıkları zaman 200 gram ekmek fiyatının 2.5 lira, 400 gram ekmeğin de 5 lira olması gerektiğini söyleyen Güngör, “Daha yılbaşı var. Bir de ay başında gelecek olan doğalgaz faturası var. Malum doğalgaza zam yapılmıştı ve biz de bu ay gelecek olan faturayı bekliyoruz. Bizim sanayi tipi ve fırınlarımız da doğalgazla çalışıyor. Yapılan yüzde 48 zamma göre 12-13 bin olan doğalgaz faturası 20 bin liraya çıkar. Gelecek doğalgaz faturası ile bir çuval undaki pişirimi hesaplayacağız. Mesela günlük 10-20 çuval ekmek kapasitemiz var. 15 çuval un işleyen bir fırın ortalama 4 bin ekmek çıkarıyor. Ay başında doğalgaz faturası gelince kaç çuval un çalıştığımızı çuvala böldüğümüz zaman sadece doğalgaz farkıyla bir çuvaldaki un farkını koysak 200 gram ekmek 2.5 lira olur. 400 gram ekmek de 5 lira olması gerekir. Şu an elimizdeki hesap bu” şeklinde konuştu.
"Bize ‘Aralık ayında 300 liradan un bulamazsın’ diyorlar"
Güngör, odun fiyatları, poşet, ambalaj kağıdı gibi maliyetlerde artış olduğunu söyledi:
“Odun maliyetleri de çok arttı. Pide fırınlar için odun maliyeti doğalgazdan daha fazla. Poşet maliyeti, ambalaj kağıdı fiyatı arttı. Bunlar hepsi ekmeğin maliyeti. Bize Aralık ayında 300 liradan un bulamazsın diyorlar. Şimdi ay başında bu gidişatla da öyle görünüyor. Bir çuval un 300 TL ve üzeri olursa zammın ardından doğalgaz faturalarımız gelecek yeniden hesap yapmak zorunda kalacağız.”
"Devlet TMO üzerinden buğday tahsisi yapmalı"
Güngör ekmek fiyatlarının düşmesi çin şu önerilerde bulundu:
“Biz devletin herhangi bir sanayiciye değil de devletin TMO üzerinden buğday tahsisi yapmasını, devletin elinde varsa, ki bakanlar olduğunu söylüyor, bu buğdayı iç piyasadaki un fabrikalarına tahsis etmelerini istiyoruz. Doğalgazı da bizi de normal diğer aboneler gibi görsün sanayi fırını değil, fırınları sanayi aboneliğinden çıkarsın. Odunla çalışan fırınlarımız için Orman Bakanlığı üzerinden odun tahsisi yapılsın. Biz de 200 gram ekmeği 1.5 liraya geri çekelim. Vatandaş da rahat eder. Yani ekmeğin sofraya ulaşmasında devletin desteğini bekliyoruz.”