Doğalgaz krizinde mutlu son

Rusya Başbakanı Vladimir Putin ve Ukrayna Başbakanı Yulya Timoşenko’nun, soruna çözüm bulmak için ikili düzeydeki görüşmelerinin ardından taraflar Rus doğalgazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatı konusunda bir taslak anlaşma üzerinde uzlaştıklarını bildirdiler. Böylece Avrupa'nın yıl başından beri Rus gazından yoksun kalması sorunu tam çözüm yoluna girdi. Buna göre Ukrayna 2009 yılında doğalgaz ücretini Avrupa devletlerinin ödediğinden yüzde 20 indirimli ödeyecek. Daha önce, Rusya, Ukrayna ve Avrupa Birliği arasında sevkiyatın denetimi için imzalanan anlaşma uyarınca, Avrupalı gözlemciler görevlendirilmişti. Ancak, Rusya’nın vanayı açmasına rağmen Ukrayna’nın doğalgazı kendi iç tüketiminde kullanması nedeniyle Avrupa’ya ulaşmamıştı. Avrupa ülkeleri, özellikle de Balkanlar 7 Ocak’tan beri soğuktaydı. Rusya ile Ukrayna arasındaki doğalgaz krizini çözmek amacıyla 17 Ocak’ta toplanan uluslararası zirveden sonuç çıkmamıştı. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in önerisiyle Moskova’da Rus gazını tüketen ve sevk eden ülke temsilcilerinin yer aldığı zirve toplanmıştı. Zirvenin ardından Medvedev görüşmelerin sonuç alınmadan kapandığını açıklamıştı. Moskova’daki zirvede Türkiye’yi Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ve Enerji Bakanı Hilmi Güler temsil etmişti. Bakan Güler 'Gaz Zirvesi'ne gittiTürkiye’nin enerji stratejisinde iki ölümcül hataRus gazının akışı yine engellendiKriz aşıldı, vanalar açıldıAvrupa’daki enerji krizi bizi teğet mi geçti!

Doğalgaz krizi çözüldüDoğalgaz akışını Gazprom ile Naftogaz’ın anlaşması başlatacak İki ülkenin devlete bağlı dev doğalgaz şirketleri Gazprom (Rusya) ile Naftogaz (Ukrayna) uzun süredir Ukrayna'dan kaynaklanan ödeme krizindeydi. Batı'ya doğalgaz akışı, Gazprom ile Naftogaz resmi anlaşmayı imzalar imzalamaz başlayacak. Anlaşmanın günü ve saati henüz belli değil. Ukrayna, 2008'de 1000 metreküp doğalgaza 179,5 dolar ödedi. Bu, Avrupa ülkelerinin ödediğinin yarısından azdı. 31 Aralık'ta anlaşma sağlanamayınca Rusya Ukrayna'ya doğalgazı kesti. AB'nin 27 devletinin hükümet başkanları dün acil toplantı yaptı. Bugün sabah sağlanan anlaşmada, Rusya'nın 1000 metreküpe 250 dolar ödenmesi isteği ele alındı ve bu ödeme koşulu 2010'a bırakıldı. Putin, Ukrayna'nın 2009 yılı için "250 dolardan az ödeme imkanını" bugün kabul etti. Avrupa üalkelerinin 2009'un ilk çeyreği için 1000 metreküpe ödediği 450 dolar. 2010 yılı da Moskova'da Putin-Timoşenko müzakeresinde ele alındı. 2010'da Ukrayna Rusya'nın istediği ödemeyi yapacak. Rusya da Ukrayna'dan gaz geçiş (transit) masrafını üstlenecek. Yuşçenko'nun 2004 "Turuncu Devrim"den sonra NATO'ya ve Avrupa Birliği'ne tam üyelik için çok gayretli davranması Moskova'yı kızdırdı. Buna "gaz sorunu" da eklenince Rusya iki haftayı geçen süre Avrupa'ya akışı kesti. "Doğalgaz egemenliği" yüzünden Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko da uzlaşmaya varamamıştı. Yuşçenko, "Rusya, Ukrayna'nın doğalgaz sistemi üzerinde egemenlik kurmak istiyor" diyerek Moskova'ya gitmedi. Rusya-Ukrayna gaz krizi Rusya ve Ukrayna arasındaki en önemli anlaşmazlık konusunu 2009 yılı doğalgaz fiyatı oluşturuyor. Ukrayna, geçen yıl 1000 metreküpüne 179.5 dolar ödediği doğalgaz için bu yıl 210 dolar ödeyebileceğini açıklamıştı. Gazprom, geçen yıl sonunda yapılan müzakerelerde, bu yıl vereceği 1000 metreküplük doğalgaz için 250 dolar istemiş, ancak Ukrayna'nın görüşmelerden çekilmesi üzerine bu fiyatı önce 418, ardından da Doğu Avrupa ülkelerine verdiği fiyat olduğunu belirttiği 450 dolara yükseltmişti. Ukrayna'nın kendilerine yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesinden kaynaklanan cezalarla birlikte 2.1 milyar dolar borcu olduğunu belirten Gazprom, söz konusu borcun da tamamıyla kapatılmasını istemişti. Ukrayna'nın 1.5 milyar dolar göndermesi üzerine Gazprom, Ukrayna'nın kalan 604 milyon dolarlık borcu da ödemesini istemişti. Gazprom, görüşmelerin olumsuz biçimde sonuçlanması üzerine, Ukrayna'ya gönderdiği doğalgazı 1 Ocak'tan itibaren keserken, 7 Ocak'ta da Kiev'in Avrupa'ya gönderdiği transit doğalgazı çaldığını belirterek, Avrupa'ya sattığı doğalgazı da kesmişti. Kiev, bu iddiaları reddederek, Rusya'nın boruların çalışması için ihtiyaçları olan teknik doğalgazı göndermediğini ve çalındığı belirtilen miktarın da bu amaçla kullanıldığını açıklamıştı. Gazprom ve Naftogaz arasında yaşanan anlaşmazlık, en az 15 Doğu Avrupa ve AB ülkelerinde milyonlarca kişiyi olumsuz biçimde etkilerken, çok sayıda işyeri de enerji sıkıntısından dolayı üretimi kesmek zorunda kalmıştı. AB'nin devreye girmesiyle Rusya ve Ukrayna arasında doğalgaz gönderilmesi konusunda yeniden anlaşmaya varılınca Rusya, dün sabah AB gözlemcilerinin gözetiminde vanaları yeniden açtı. Ancak Rusya'dan doğalgaz vanalarının açılmasından birkaç saat sonra Naftogaz, doğalgazın gönderildiği hattan Avrupa'ya göndermesi durumunda ülke sanayisinin önemli oranda konuşlandığı doğu bölgesinin tamamıyla doğalgazsız kalacağını, dolayısıyla bu hattan Avrupa'ya doğalgaz gönderemeyeceğini açıklamıştı. Naftogaz Başkanı Oleh Dubina, bugün yaptığı açıklamada, Gazprom'un bugün yeniden doğalgazın Avrupa'ya gönderilmesi isteğinde bulunduğunu belirterek, "Ukraynalı tüketicileri doğalgazsız bırakamayız. Ne yazık ki, biz kendilerine yeniden bölgelerimizi doğalgazsız bırakamayacağımız yanıtını verdik" ifadelerini kullanmıştı. Gazprom ise Ukrayna'nın bu hatla ilgili iddialarını reddederek, söz konusu hattan doğalgaz gönderilmesi konusunda herhangi bir sıkıntı olmadığını savunmuştu.