Dört araştırma şirketine göre halk başkanlık için ne düşünüyor?

Hükümet ve muhalefet arasındaki gergin konulardan biri olan başkanlık sistemi tekrar masaya yatırılıyor. Daha önce de yeni anayasa çalışmalarında tartışılan başkanlık sistemiyle ilgili araştırmalar yapılmıştı. Araştırmalarda desteğin zayıf olduğu, AKP seçmeninin de en az yüzde 25’inin ikna olmadığı sonuçları elde edilmişti. Araştırmacılar halkın başkanlık sistemi sonrasında Türkiye’nin bölüneceğini düşündüğü için karşı çıktığını söylüyor.

‘Bölünmeyi çağrıştırıyor’

Vatan'dan İlker Akgüngör'ün haberine göre araştırma şirketlerinin yorumları şöyle:

- Murat Sarı (Konsensüs Araştırma)

“2010’dan beri soruyoruz. Türk halkı başkanlığı istemiyor. En çok destek bulduğu 2011’de halkın sadece yüzde 39’u başkanlığa evet diyordu. Eylül 2014’teki son araştırmamızda halkın yüzde 67’si başkanlığa hayır dedi. Son ankette AK Parti seçmeninin yüzde 55’i başkanlığa karşı olduğunu belirtti. Halk başkanlık dendiğinde Güneydoğu ve Doğu Anadolu bir kanton olacak, Türkiye’nin üniter yapısı bozulacak ve bölünecek diye bakıyor. Bu nedenle başkanlığa karşı çıkıyor.”

‘Halk bilmiyor’

- Faruk Acar (Andy-Ar Araştırma)

“Şubat ve Nisan aylarında iki araştırma yaptık. Başkanlık sistemine ‘evet’ diyenler yüzde 30 ve 35 oranındaydı. Yüzde 65-70’lik bir kesim başkanlık sistemine karşı. Halkın yaklaşık yüzde 30’u başkanlık sistemini bilmiyor. Başkanlık sistemini tek adamlık, padişahlık ve ABD sistemi olarak tanımlıyor. Başkanlık dendiğinde halkın aklına sadece Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geliyor. AK Parti seçmeninin de en az yüzde 20’si de karşı olduğunu belirtiyor.”

'Önce Kürt sorunu'

- Adil Gür (A&G Araştırma)

“Aralık ve Ocak’ta iki araştırmada halkın yüzde 70-71’i hayır dedi. Halkta başkanlık eşittir federasyon, federasyon da eşittir bölünme şeklinde bir algı var. Asıl problem AK Parti yüzde 50 oy aldığında bile her 4 seçmeninden birini ikna edemiyorsunuz. Türkiye Kürt sorununu çözmeden başkanlığı tartışamaz. Türkiye bir anayasayla Kürt sorununu çözerse, bölünme paranoyasını kaldırırsa destek artar ve başkanlığa geçilebilir. Şu anda referanduma gidilse hayır çıkar. Yaptığımız tüm araştırmalarda.”

'Otoriterlik istenmiyor'

- Özer Sencar (Metropoll Araştırma)

“En son Eylül 2015’te yaptığımız ankette başkanlığa destek yüzde 32 çıktı. Halkın yüzde 54’ü net istemiyor. Son 3 yılda en az 10 kere ölçtük başkanlığa destek yüzde 32’yi geçmedi. AKP seçmeninin yaklaşık yüzde 45-50’si de istemiyor. Şimdiye kadar AKP seçmenin başkanlığa en büyük desteği yüzde 54 oldu. Halk parlementer sistemle ilgili şikayetleri olsa da, Ortadoğu ve dünyadaki örneklere bakarak Recep Tayyip Erdoğan’ın yönetim biçiminin otoriter bir yönetim olacağını hissettiği için karşı çıkıyor.”