Dünya Hemşireler Günü: Türkiye’deki hemşirelerin gündeminde neler var?
12 Mayıs Hemşireler Günü'nde mesleki taleplerini dile getiren hemşireler, "Hem mesleğimizin getirdiği sorumlulukların yükü arttı hem de aile içindeki yükümüz arttı" diyor. Hemşireler, sağlık sisteminin üzerindeki yükün büyük ölçüde hemşirelerin omuzlarında olduğunu hatırlatıyor.
"(…) Sanki bu mücadelede sadece doktorlar varmış gibi davranılıyor."
Geçen yıl Mart ayında, BBC Türkçe ekibinin Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde görüştüğü bir hemşire, koronavirüsle mücadeleyi anlatırken bu sözleri sarf etmişti.
Bu sitem, doktorlara yönelik değildi.
Basını da eleştiren bu hemşirenin temennisi koronavirüsle mücadelede tüm sağlık çalışanları ile hemşirelerin de yer aldığını görülmesiydi.
İlk koronavirüs dalgasında yapılan bu görüşmenin ardından bir yılı aşkın süre geçti.
Bu sürede hemşireler salgınla mücadelede hayati bir rol oynamaya devam etti.
Türk Hemşireler Derneği'ne göre pandemi döneminde 24 hemşire hayatını kaybetti.
BBC Türkçe ekipleri pandemi boyunca Türkiye'de, Marmara Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi'nden Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne kadar farklı hastanelerde ve sağlık merkezlerinde yaptıkları haberlerde, hemşirelerin zorlu koşullardaki mücadelesine yakından tanıklık etti.
Bugün pandemi sürüyor ve hemşireler yine toplum için büyük bir rol oynamayı sürdürüyor.
12 Mayıs Hemşireler Günü de işte böyle bir dönemde kutlanıyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Türk Hemşireler Derneği Genel Başkanı Sevilay Şenol Çelik, günümüzdeki durumu, "Bugün halen pandeminin tüm yükü sağlık sisteminde, sağlık sistemin yükü de büyük ölçüde hemşirenin omuzlarında" sözleriyle dile getiriyor.
Hemşireler mesleki sorunlarının toplum sağlığı açısından önem arz ettiğini belirtiyor.Çelik, pandemi döneminde hemşire olmakla ilgili, "Hem mesleğimizin getirdiği sorumlulukların yükü arttı hem de aile içindeki yükümüz arttı. Hem enfekte olma korkusu yaşıyoruz hem de elimizden kayıp giden hastalarımızın, meslektaşlarımızın, sağlık çalışanlarının ve geride bıraktıkları ailelerinin acısını, çaresizliğini yaşıyoruz. Bizi en fazla mutlu eden ise iyileşerek taburcu olan hastalarımızı uğurlamak oluyor" diyor.
Bugün hemşirelerin birçok sorunla karşı karşıya olduğunu belirten Çelik bu sorunları şöyle özetliyor:
"Pandeminin ilk günlerinden bugüne devam eden aşırı iş yükü, uzun ve fazla mesailer, kangren olmuş özlük sorunları, sözleşmeli ve mevsimsel çalışma kadroları olan güvencesiz iş, neredeyse asgari ücret düzeyindeki maaşlar ve ek ödemelerdeki adaletsizlik, sahadaki meslektaşlarımızı en çok zorlayan konulardan bazıları.
"Tabii ki bu zorlu süreçte yaşadıkları yönetim baskısı ve şiddet ise meslektaşlarımız için bir kırılma noktası oluyor ve motivasyonlarını sürdürmekte zorlanıyorlar. Derneğimize ulaşan verilere göre, her beş hemşireden en az biri, hizmet verirken hasta ya da hasta yakını tarafından sözel şiddete uğruyor, bazı vakalarda bu duruma maalesef fiziksel şiddet ya da fiziksel şiddet uğrama girişimi eşlik ediyor. Ayrıca sağlık sisteminin, hemşirelerin yükünün artmasına rağmen halen atanamayan/işsiz hemşirelerin varlığı da ayrı bir sorun."
Getty Images Covid-19 salgını hemşirelerin de iş yükünü artırdı.
Peki hemşirelerin talepleri neler? Sorun listesi uzun olduğu için bu liste de uzun.
Çelik'in sıraladığı taleplerin önde gelenleri şöyle: "Koruyucu sağlık hizmetlerine yatırımın artırılması; çalışma koşul ve ortamlarının ve sağlık sistemlerinin pandemi gibi olağanüstü durumlara hazır olması; toplumun sağlık ihtiyaçlarını karşılayacak yeterliliklere sahip yeterli sayıda hemşire işgücünün sağlanması; çalışma ortamlarının baskı ve şiddetten acilen arındırılması; 3600 ek gösterge, fiili hizmet, adil maaş, iş sağlığı ve güvenliği haklarını içeren özlük hakları düzenlemelerinin gerçekleştirilmesi; Covid-19'un illiyet bağı aranmadan meslek hastalığı, Covid-19 nedeniyle yaşamını yitiren sağlık çalışanlarının şehit kabul edilmesi; iş güvencesiz 4/B ve 4/C çalışma kadrolarının, 4/A kapsamına alınması; hemşirelik eğitiminin iyileştirilmesine yönelik yatırımlar yapılması; hemşirelerin karar alma süreçlerine etkin katılımının sağlanması."
'Hemşirelerin sorunları toplum sağlığı için önemli'
BBC Türkçe ekibinin 2021 yılında, ikinci koronavirüs dalgasında tekrar Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'ne giderek yaptığı görüşmelerde görüş bildiren bir hemşire, "Bizim bu meslek için bir yeminimiz var. Bu hastalara hayatlarının son noktasında kadar bakım vermek bizim görevimiz. Bunu severek yapıyoruz" demişti.
Aynı hemşire, mesleki olarak çözüm bekleyen sorunları olduğunu da anlatmıştı.
Türk Hemşireler Derneği Genel Başkanı Sevilay Şenol Çelik de hemşirelerinin sorunlarının sadece bir meslek grubunun sorunları değil aynı zamanda toplumun sağlığı açısından önemli olduğunu vurguluyor:
"Bu yılda hemşireler günümüzü kutlama değil, COVID-19 nedeniyle daha fazla hemşire, daha fazla sağlık çalışanı, daha fazla vatandaşın enfekte olmaması, hayatlarını kaybetmemesi; topluma hak ettiği nitelikli ve güvenli hemşirelik hizmetini sunmak için engellerimizi, sorunlarımızı, çözüm önerilerimizi ve taleplerimizi dile getirmeye devam ediyoruz, devam edeceğiz."