Dünya Türkiye’den en çok iki ‘Orhan’ı okuyor

Türkiye'nin çeviri destek programı TEDA ile dünya dillerinde en çok talep gören Türk edebiyatı yazarları Orhan Pamuk, Orhan Kemal ve Ahmet Hamdi Tanpınar oldu

Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre, dünyanın zengin edebi birikimine sahip ülkelerinin uzun yıllardır uyguladığı çeviri desteğini 2005 yılında 39 eserle başlatan Türkiye'nin "devri-i alemi" bini aştı.

Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatı ile ilgili Eserlerin Türkçe Dışındaki Dillerde Yayımlanmasına Destek Projesi (TEDA) kapsamında, 2005-2012 yılları arasında 791 farklı eser, 366 farklı yazar ve 357 farklı yayınevi desteklendi.

Bu süreçte, Türk edebiyatının dünya ile buluşması için 57 ülke ve 53 farklı dilde toplam bin 333 destek verilirken, bugüne kadar bin 5 eser de kitap tutkunlarının beğenisine sunuldu.

3 isim liste başı oldu

Türk edebiyatının pek çok köşe taşı eseri ve önde gelen yazarlarının kitapları ardı ardına farklı dillerde yayımlanırken, TEDA'ya yapılan başvuralarla en çok çeviri desteği alan yazar Orhan Pamuk oldu. Eserleri 79 dile çevrilen Pamuk'un "Masumiyet Müzesi" kitabı 13 dilde yayımlanarak, en popüler eseri haline gelirken, "Kara Kitap"ı 11 dilde okuyucuyla buluştu.

Türk edebiyatında yazdığı toplumcu gerçekçi romanlarla tanınan Orhan Kemal, 51 destekle ikinci sırada yer aldı. Yazarın en bilinen eserlerinden "Baba Evi" 9, "Cemile" ise 8 dile çevrildi.

En çok desteklenen kitap ‘Saatleri Ayarlama Enstitüsü’

43 dilde okura hitap ederek üçüncü sıraya yerleşen Ahmet Hamdi Tanpınar ise "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" eseriyle aynı zamanda en fazla desteklenen eserin de sahibi oldu. Türklerin doğu ile batı arasındaki bocalamasını irdeleyen eser, 22 dile çevrilirken, Tanpınar'ın en çok bilinen diğer eseri "Huzur" ise 18 dilde desteklendi.

Listede, Elif Şafak, Reşat Nuri Güntekin, Oya Baydar, Mario Levi, Aytül Akal, Ayfer Tunç, Hakan Günday da eserleri en çok dile çevrilen yazarlar arasında yerini aldı. "Kayıp Söz", "İstanbul Bir Masaldı", "Dualar Kalıcıdır", TEDA'dan destek verilen eserlerden oldu.

Türk edebiyatının devr-i alemi

Bakanlığın da yurt dışındaki kitap fuarlarına daha çok katılması ve TEDA'nın yaygınlaştırılması Türk edebiyatının bilinirliğini arttırdı. TEDA ile yalnızca çağdaş yazarları ve eserleri tanıştırılmadı, Yunus Emre, Mevlana, Ömer Seyfettin, Mehmet Akif Ersoy gibi klasik yazar ve şairlerin de eserleri yabancı kitap severlerin beğenisine sunuldu.

Projeyle önceleri roman ve şiirde görülen talep yoğunluğuna tarih, tiyatro, gezi-inceleme türünde eserler de eklendi. En çok destek verilen diller arasında Almanca, Bulgarca, Arapça, Arnavutça, İngilizce, Farsça, Boşnakça, Fransızca ve Yunanca öne çıktı.

Türk edebiyatına gösterilen ilginin yükselmesinde, Orhan Pamuk'un 2006 yılı Nobel Edebiyat Ödülünü kazanması ve Türkiye'nin 2008 yılı Frankfurt Kitap Fuarı'nda konuk ülke olarak yer almasının etkili olduğu bildirildi.