Dünyanın en iyi korunan darağacı

T24 - Türkiye, dünya demokrasi tarihinde örneğine az rastlanır bir tartışmaya sahne oluyor. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın asıldığı darağacını çalınma korkusuyla saklayan belediye demir kafesli önlem aldı.

Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamlarında kullanılan darağacı 12 Eylül Utanç Müzesi’nde kafeste sergileniyor ve çalınmaması için sürekli gözetim altında tutuluyor.

Eylül askeri darbesinin 31. yılı nedeniyle bir dizi etkinlik hazırlayan Devrimci 78’liler Federasyonu’nun, geçen yıldan bu yana Altındağ Belediyesi ile aralarında tartışma konusu olan, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan, Necdet Adalı gibi devrimcilerin idam edildiği darağacını çalacağını açıklamasının ardından gözler yeniden belediyeye çevrildi.

Geçen yıl, federasyona söz vermesine rağmen, darağacını sergilenmek için geçici süreyle, dönemsel olarak açılan 12 Eylül Utanç Müzesi’ne vermeyen belediyenin, darağacını demir kafese aldığı, korunması için personeline özel görevler verdiği ve Ulucanlar Müzesi’nin açılışında Devrimci 78’liler Federasyonu’na yasak koyduğu ortaya çıktı.

Federasyon ise Ulucanlar Cezaevi’nin bir utanç müzesi olmadığını, devrimcilerin kanlarının ranta çevrildiği bir yere dönüştürüldüğünü tekrarlayarak, “Darağacını ya bize verin ya da çalarız” açıklamasını yineledi.

Tartışmalar kapatılan Ankara Merkez Kapalı Cezaevi’nin (Ulucanlar) deposunda tarihe geçen isimlerin idam edildiği darağacının bulunmasıyla başladı. Adalet Bakanlığı, Devrimci 78’liler Federasyonu’nun, depoda bulunduğunu öğrenmesinin ardından yaptığı “bize verin” çağrısına rağmen, darağacını Ulucanlar Cezaevi’ni müzeye dönüştüren Altındağ Belediyesi’ne verdi.

Tiryaki’den söz

Bunun üzerine, geçen yıl, darağacını her yıl 12 Eylül’de açılan “12 Eylül Utanç Müzesi”nde sergilemek istediklerini, sergiden sonra yeniden Ulucanlar’a teslim edeceklerini belirten federasyon yetkilileri Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki’ye başvurdu. Tiryaki, Ulucanlar Cezaevi Müzesi, henüz açılmadan, basının önünde yapılan görüşmede, darağacını geçici süreyle verebileceklerini, karşılığında, Ulucanlar’da yatmış olan isimlerin şahsi eşyalarının sergilenmek üzere kendilerine verilmesinin iyi olacağını belirterek, teklife karşı yeşil ışık yaktı. Ancak belediye, daha sonra bu görüşünden vazgeçti. Tartışmalar da bu kararla boyutlandı.

Temaslarından sonuç alamayan Devrimci 78’liler Federasyonu, geçen yıl ilkini açtıkları 12 Eylül Utanç Müzesi’nde, kendi yaptırdıkları darağacını sergiledi. Federasyon, darağacının altına, orijinalinin el konulmasından dolayı sergilenemediği notunu da düştü. Federasyon, bu yıl 6 Eylül’de açılacak 12 Eylül Utanç Müzesi’nde orijinal darağacını sergilemek için yeniden harekete geçti ancak sonuç alamadı. Bunun üzerine, federasyondan önceki gün, “Ya bize verin, ya da çalarız” açıklaması yapıldı. Federasyon, kendilerine teslim edilmemesi halinde, darağacını er ya da geç mutlaka çalacaklarını bildirdi.

Kafese alındı

Buna karşılık, federasyonun “çalarız” teklifini daha önce de gündeme getirmesinin de etkisiyle, Altındağ Belediyesi, darağacını korumaya aldı.

Belediye, demir parmaklıklarla çevrili biçimde, kafeste sergilenen darağacını gözlemesi için bazı personelini özel olarak görevlendirdi. Federasyon temsilcilerinin iddiasına göre, Ulucanlar Müzesi’nin açılışında da kapıya “Devrimci 78’liler Federasyonu alınmayacak” notu düşüldüğünden, kapıda Ulucanlar’la girmek isteyen federasyon yetkilileriyle, belediye personeli arasında tartışma yaşandı.

Anneler buluşacak

Darağacı tartışmaları sürerken, federasyonun, “Halkların kardeşliği” adı altında düzenledikleri 12 Eylül etkinliklerinin programı da açıklandı. Buna göre, Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde açılacak Utanç Müzesi, 6-27 Eylül arasında gezilebilecek. 10 Eylül’de, Cumartesi anneleri ile beyaz tülbentleriyle barış çağrısı yapan Barış Anneleri, Yüksel Caddesi’nde buluşacak ve müzenin önünde oturma eylemi yapacak. 18 Eylül’de ise “Arkadaşları, yoldaşlarını anlatıyor” başlığı altında, darbe döneminde öldürülen ya da idam edilen devrimcilerin arkadaşları, anılarını aktaracak.