Dünyanın en önemli ekonomik sorunu nedir?

Mahfi Eğilmez

Yazının başlığını bir anket sorusu olarak sordum. Ankete 513 kişi katıldı ve gelen yanıtların dağılımı ve sıralaması şöyle şekillendi:

 

 

Bu da tıpkı Türkiye ile ilgili olarak yaptığım benzer anket gibi çok sınırlı bir anket. Katılım sayısı az ve üstelik katılanlar benim twitlerimi ve bloğumu izleyenlerle sınırlı. O nedenle bir eğilim göstermesinden fazla bir şey beklememek gerekir.

 

Her ne kadar anket sorusu “dünyanın en önemli ekonomik sorunu sizce nedir?” şeklinde bir soru olsa da değerlendirme yaparken dünyayı gelişmiş ekonomiler ve gelişen ekonomiler olarak ikiye ayırmak daha doğru olacak. Ankette verilen şıklara göre eldeki son gerçekleşmiş göstergelere göre şöyle bir tablo ortaya çıkıyor karşımıza.  

 

 

Tabloya göre gelişmiş ekonomilerdeki en ciddi ekonomik sorunun borçluluk, buna karşılık gelişen ekonomilerdeki en ciddi ekonomik sorunun gelir dağılımı eşitsizliği olduğu sonucu çıkıyor (Gelir dağılımı eşitsizliğini Gini katsayısı ile ölçüyoruz. Katsayı sıfıra yaklaştıkça eşitlik, 1’e yaklaştıkça eşitsizlik artıyor.)

 

Gelir dağılımı eşitsizliğini bir yana bırakırsak gelişmiş ekonomilerde sorunlar borçluluk, işsizlik, büyüme ve enflasyon diye sıralanıyor. Buna karşılık gelişen ekonomilerde sorunlar işsizlik ve enflasyon olarak öne çıkıyor. Büyüme ve borçluluk gelişen ekonomiler açısından sorun oluşturmuyor. Oysa 1980’ler ve 90’lar gelişen ekonomilerin borç sorunlarının çözümü çabalarıyla geçmiş, başta Latin ülkeleri olmak üzere çoğu gelişen ekonomide borç planları, borç silme uygulamaları, borç swapları uygulanmıştı.  

 

Gelir dağılımı eşitsizliğinde en iyi durumdaki ekonomiler sıralamasında İskandinav ülkeleri, Japonya ve eski Sovyet bloku ülkeleri öne çıkıyor. 200 ekonomi arasında gelir dağılımında eşitsizlik sorunu düşük sayılacak düzeyde (Gini katsayısı % 25 dolayında) olan ekonomi sayısı yalnızca 8.  

 

Dolayısıyla gelir dağılımı eşitsizliğinin dünyanın büyük çoğunluğu açısından ortak bir sorun olduğunu söylememiz mümkün. Yani dünyayı bir bütün olarak ele alırsak gelir dağılımı eşitsizliği en önemli ortak sorun olarak karşımıza çıkıyor ve anketi yanıtlayanların çoğunun doğru şıkkı seçtiğini gösteriyor.