Dünyanın yaşayan en büyük primatları tükenme tehlikesi ile karşı karşıya

Bir zamanlar dev pandaların nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Ancak onlarca yıldır süren koruma çalışmaları sonuç verdi ve Çin'de sayıları yeniden artmaya başlayan dev pandalar, nesli tükenmekte olan hayvanlar listesinden çıkarıldı. Ancak güncellenen kırmızı listeye yeni bir hayvan türü eklendi; yaşayan en büyük primat türü doğu gorilleri. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) altı büyük-maymun türünden dördünün “kritik tehlikede olan türler” arasında olduğuna dikkat çekti. 

Bianet'te yer alan habere göre, IUCN temsilcileri, haftasonu Honolulu’da düzenlenen uluslararası kongrede, dünya üzerinde 5 binden az doğu gorili kaldığını belirtti.

IUCN’den Inger Andersen “IUCN’nin Kırmızı Listesi, en yakın akrabalarımızdan birini yok etmekle meşgul olduğumuzu gösteriyor, çok üzücü” diye konuştu. IUCN Kırmızı Listede bulunan 82 bin 954 türden 23 bin 928’i nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.

6 büyük maymun türünden dördü kritik tehlikede

IUCN’nin verilerine göre, altı büyük-maymun türünden dördü “kritik tehlikede olan türler” arasında kırmızı listede yer alıyor: Doğu gorili, batı gorili, Bornéo orangutanı ve Sumatra orangutanı.

Şempanzeler ve bonobolar ise “tehlikede olan türler” arasında.

Popülasyonları 20 senede yüzde 77 azaldı

Kaçak avcılık ve hayvanların habitatlarının yok edilmesi nedeniyle, doğu gorili nüfusunun son 20 yılda yüzde 77 azaldığı belirtildi.

Kongo Cumhuriyeti, Rwanda’nın kuzeybatısı ve Uganda’nın güneybatısında bulunan doğu gorillerinin iki alt türü bulunuyor: Grauer gorili ve Beringei gorili.

Grauer gorillerinin popülasyonu 1994’te 16 bin 900 idi. 2015’te ise bu sayının 3 bin 800’e düştüğü belirtildi.

Beringei gorillerinden ise sadece 880’i hayatta.

Zebra nüfusu 14 yılda yüzde 24 azaldı

Zebralar da “asgari kaygı” kategorisinden “neredeyse tehdit altında” kategorisine alındı.

14 yıl önce 660 bin olan zebra popülasyonu, 14 senede yüzde 24 azalarak 500 bine düştü. Bu düşüşün hayvanların etleri ve kürkleri için avlanmasına bağlı olduğu belirtildi.

Pandadan iyi haber

IUCN Kırmızı Liste’de “tehlikede” kategorisinde bulunan pandalar ise “duyarlı” kategorisine alındı.

IUCN, son 10 yılda panda nüfusunda yüzde 17’lik artış olduğunu, 2014’teki son sayıma göre Çin’de doğal ortamında yaşayan bin 864 panda olduğunu vurguladı.

İklim değişikliği nedeniyle 80 yıl içinde pandaların bambu habitatların 80 yıl içinde yok olacağını da belirten IUCN, buna rağmen Çin hükümetinin pandaları korumak son 20 yıldır yaptığı çalışmaların başarılı olduğunu vurguladu.

WWF: Pandalar daha güvende

WWF de konuya ilişkin bir basın açıklaması yaptı. WWF Genel Direktörü Marco Lambertini, “Aynı WWF logosu gibi, panda 50 yıldan uzun bir süredir dünyadaki doğa koruma çalışmalarının sembolü. Bugün pandanın tükenme tehlikesinden bir adım daha uzaklaştığını öğrenmek, yaban hayatı korumaya adamış insanlar için çok heyecan verici bir haber. Pandanın durumundaki iyileşme; bilim, siyasi irade ve ilgili bölgelerde yaşayan insanların bir araya gelmesi halinde dünyanın yaban hayatını koruyabileceğimizi ve biyolojik çeşitliliği artırabileceğimizi gösteriyor” dedi.

WWF, yaklaşık 40 yıldır Çin hükümtiyle birlikte pandayı ve yaşam alanlarını koruma altına almak için çalışıyor. Bu işbirliği kapsamında panda koruma alanlarının yaratılması, ayrı düşen panda nüfuslarının birleştirilmesi ve yöredeki insanlara sürdürülebilir geçim kaynakları yaratarak, onların orman üzerindeki etkilerinin azaltılması için çeşitli çalışmalar yürütüldü. Bu çalışmaların sonucunda, panda nüfusunun yaklaşık üçte ikisini barındıran panda koruma alanlarının sayısı 67’ye çıktı. Bu alanlar aynı zamanda bambu ormanlarının, dolayısıyla birçok farklı türün korunmasına da katkı sağlıyor.