Ege’de sular yeniden ısınıyor, Yunan adalarına geçen sığınmacıların sayısı AB-Türkiye anlaşması öncesindeki dönemle aynı seviyeye ulaştı
T24 Haber MerkeziGonca Tokyol
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında varılan anlaşma sonrasında kademeli olarak düşüşe geçen Ege denizindeki sığınmacı geçişleri, son aylarda yeniden arttı. 2019 yılı mayıs ayı ortasından itibaren Yunanistan’a deniz yoluyla ulaşan sığınmacıların sayısı son iki senenin üzerine çıktı. Yunan adalarına geçişteki rakamlar, AB ile Türkiye arasında imzalanarak Mart 2016'da yürülüğe giren anlaşmadan bu yana ilk kez bu sayıya ulaştı.
Sığınmacı krizinden başından beri en çok etkilenen adalardan biri olan Midilli’ye pazartesi günü resmi kaynaklara göre 141, adadaki sivil toplum kuruluşlarının verdiği bilgiye göre 230’un üzerinde sığınmacı ulaşırken; bugünün ilk saatlerinde de 4 farklı botla yaklaşık 130 sığınmacı Ege’yi geçerek Midilli’ye gitti.
Yunan gazeteci Liana Spyropoulou, Midilli'den bildiriyor: "Şafaktan itibaren 4 botla yaklaşık 130 kişi adaya ulaştı."
Sadece eylül ayında Midilli'ye 2 bin 739 yeni sığınmacı ulaştı
Ege denizindeki sığınmacı geçişlerini gözlemleyen Aegean Boat Report isimli hesabın paylaştığı bilgilere göre bugün adaya ulaşanlar sayılmazsa son bir ayda Midilli’deki sığınmacı sayısı 2 bin 739 arttı. Bu sayı, Sakız için 762, Samos için bin 151, Kas için 523, Leros için 117 ve diğer adalar için de toplam 549 oldu.
UNHCR’ın son olarak 15 Eylül’de güncellediği verilere göre de eylül ayında Yunan adalarına toplam 4 bin 119 sığınmacı ulaştı. UNHCR’ın yayınladığı son Yunanistan raporunda da sığınmacı akınının ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 60 arttığı ve 7 bin 700’den fazla sığınmacının Yunan adalarına ulaştığı, bin 600 kişinin de kara yoluyla sınırı geçerek Yunanistan’a girdiği kaydedildi.
Geçişler artıyor, adadaki STK'lar yetersiz kalıyor
Türkiye ile AB arasında imzalanan anlaşma sonrasında Yunan adalarında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının büyük bir bölümü buralardaki operasyonlarına son vermiş ya da kapsamını daraltmıştı. Midilli’de 4 yıl önce irili ufaklı çok sayıda STK tarafından yürütülen botların gözlemlenmesi, sığınmacıların güvenli bir şekilde kıyıya çıkarılması, gıda ve kuru kıyafetlerin yanı sıra psikolojik destek de sağlanması, kamplarda gerçekleştirilen eğitimler gibi yardımlar şu anda adada az sayıda kuruluş tarafından yürütülüyor.
Yaz sezonu başlamadan önce konuyla ilgili T24’e konuşan, Midilli'de faaliyet gösteren az sayıdaki organizasyondan biri olan Lighthouse Relief’in çalışanları adadaki durumun dünyanın dört bir yanındakilerin gözünde ‘normalleştiğini’ belirtmiş ve “Medya buradaki durumu unutmuş olsa da insanlar gelmeye devam ediyor” demişti. Çalışanlar aylar öncesinden yazın geçişlerin artabileceği ve mevcut imkanların yetersiz kalabileceği uyarısında da bulunmuştu. Korkulan da oldu.
Yunanistan geçen haftalarda sığınmacıları ana karaya tahliye etmeye başladı ancak halihazırda 6 bin kişinin biraz üzerinde kapasitesi olan kamplarda 25 binden fazla sığınmacı kalıyor. İnsan hakları örgütleri kamplardaki sığınmacıların insanlık dışı şartlarda kaldıkları eleştirisini yönelterek, durumun bir an önce düzeltilmesi için çağrı yapıyor.
Moria: Derme çatma çadırlarda ve yemek için 12 saat bekleyerek geçen bir yıl
Midilli’deki sığınmacıların büyük bir kısmı, ana karaya transfer edilmeden önce adanın en büyük sığınmacı kampı Moria’da aylar, bazen yıllar geçiriyor. Sadece 3 bin 100 kişi için inşa edilen Moria’da şu anda 10 binden fazla sığınmacı var. Geçişlerin artması sonrasında eylül ayı başında adaya giden New York Times’tan Patrick Kingsley, kamptaki mevcut durumu şöyle anlatıyordu:
“Avrupa Birliği sığınmacıların yaşam şartlarını düzeltmesi için 1.9 milyar dolarlık bütçe ayarlasa da; Yunanistan daha fazla kişinin gelmesinden korktuğu için merkezlerdeki durumu düzeltmeyi reddetti. Burada kalanlar yaklaşık bir yılı derme çatma çadırlarda yaşayarak ve çoğunlukla herkes almadan biten yemek için 12 saat sırada bekleyerek geçiriyorlar.”
Son yıllarda Türkiye’den Yunanistan’a geçen sığınmacılar arasında yaklaşık yüzde 40’lık oranla Afganlar ilk sırada, Suriyeliler ise yüzde 20’yle onların hemen arkasından geliyor. Ancak Midilli’de görev yapan STK temsilcileri ve gönüllüler, son dönemde geçiş yapan Suriyelilerin sayısının da yeniden artmaya başladığının altını çiziyor. Bunda, İçişleri Bakanlığı’nın kayıtsız göçmenlerin sınır dışı edilmesi ve kayıtlı olanların da kayıtlarının bulunduğu şehirlere gönderilmesini kapsayan yeni planının etkili olduğu düşünülüyor. Aynı zamanda ABD ile Taliban arasındaki barış görüşmelerinin askıya alınması ve Afganistan’daki saldırıların artmasının da geçiş sayısını etkilemiş olabileceği kaydediliyor.
Türkiye-AB Geri Kabul Anlaşması gereği, Türkiye'den Yunan Adaları'na geçen ve iltica başvurusu kabul edilmeyen tüm sığınmacılar Türkiye'ye geri gönderiliyor. Ancak iltica başvuruları, Yunanistan'daki personel yetersizliği nedeniyle oldukça yavaş değerlendiriliyor.