Ekonomi yönetiminde geçen 11 yıl; Mehmet Şimşek kimdir, piyasalar için neden önemliydi?

"Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi"nin ilk kabinesinde yer alan bakanlar arasında, ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek'in yer almaması dikkati çekti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, cari açık ve enflasyon konularında yaptığı açıklamalar nedeniyle birkaç ay önce "Kendi topuğuna sıkıyor" ifadesiyle işaret ettiği Şimşek, 11 yıldır bakan ve başbakan yardımcılığı görevlerini yürütüyordu.

Nisan ayında, Şimşek'in istifa ettiği iddiasının ardından ani bir yükselişle 4.04’ü geçen dolar/TL kuru, daha sonra “Çabalamaya devam” açıklamasının ardından gerilemişti.

Peki, Mehmet Şimşek kimdir? 

Mehmet Şimşek 1967 yılında Batman ili Gercüş ilçesinin Arıca (Kefre) köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Batman Merkez’de, liseyi ise Gercüş’de tamamladı. 1988 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nden dönem ikincisi olarak mezun oldu.Aynı fakültede yaklaşık bir yıl araştırma görevlisi olarak çalıştıktan sonra, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açılan sınavı kazanarak resmi burslu statüde dil eğitimi ve yüksek lisans öğrenimi görmek üzere İngiltere’ye gitti.

Şimşek, 1993 yılında Exeter Üniversitesi’nde finans ve ekonomi dalında yüksek lisans derecesini almaya hak kazandıktan sonra Türkiye'ye döndü. Ankara’da üç ay süre ile Etibank’ta çalıştı. Ardından ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’nde yaklaşık dört yıl kıdemli ekonomist olarak çalıştı.

1997'de New York'a yerleşti

1997'de New York'a yerleşti ve uluslararası yatırım bankası UBS'in hisse senedi analiz kısmında araştırmacı olarak görev yaptı. 1998 yılında İstanbul'a dönerek Deutsche - Bender Menkul Değerler’de iki yıl çalışan Şimşek, dünyanın önde gelen yatırım bankalarından birisi olan Merrill Lynch’e geçti ve İngiltere'ye yerleşti. 2000 yılı ortalarında başlayan Merrill Lynch döneminin ilk günlerinde Şimşek'in sorumluluk alanında Türkiye, Yunanistan, Mısır ve İsrail’i içeren Akdeniz bölgesi bulunuyordu. 2001'in ortasından itibaren de sorumluluk alanına Rusya, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti gibi gelişmekte olan Avrupa ülkeleri de eklendi.

Şimşek 2005 yılı sonunda Merrill Lynch'in Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Bölgesi Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Bölümü Başkanlığına getirildi. AKP'den 23. dönem milletvekili adayı olmak için Merrill Lynch’deki görevinden Mayıs 2007’de ayrıldı. 

22 Temmuz 2007 Genel Seçimlerinde AKP Gaziantep 1. sıra milletvekili olarak seçildi. Seçimlerin ardından kurulan 60. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nde Hazine’den sorumlu Devlet Bakanı olarak görev yaptı.

1 Mayıs 2009 tarihine kadar bu görevi yürüten Şimşek, bu tarihte ilan edilen kabine değişikliği ile Maliye Bakanlığı görevine getirildi. 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan seçimlerde AKP Batman 1. sıra milletvekili olarak seçildi. Seçimlerin ardından kurulan 61. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nde yeniden Maliye Bakanlığı görevine getirildi. 

1 Kasım 2015'teki seçimlerde AKP Gaziantep 1. sıra milletvekili olarak seçilen Şimşek, 64. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nde Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi.

Şimşek Maliye Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevlerinin yanı sıra 2007 yılından itibaren Yüksek Planlama Kurulu, Özelleştirme Yüksek Kurulu, Savunma Sanayi Yüksek Koordinasyon Kurulu, Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu üyeliği görevlerini de yürüttü. Ayrıca, 2007-2009 yılları arasında IMF & Dünya Bankası Türkiye Guvernörlüğü ve 2008-2011 yılları arasında İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Koordinasyon Kurulu Üyeliği görevlerini üstlendi. 

2013'te “Emerging Markets” dergisi tarafından "Yükselen Avrupa’da Yılın Maliye Bakanı" seçilen Şimşek, aynı yıl “Foreign Policy” dergisince de dünyanın en etkili 500 kişisinden biri olarak gösterildi. 

Piyasalar için neden önemliydi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile uyumlu çalışmasıyla dikkati çeken Şimşek, uluslararası piyasalarda "saygı duyulan", "iş dünyasıyla dost” bir isim olarak görülüyordu.

Erdoğan'ın, faiz artırımı konusunda "Arkamdan iş çevirdiler" diye tepki gösterdiği Merkez Bankası'nın bağımsızlığına sık sık vurgu yapan Şimşek'in, yabancı yatırımcılar tarafından "güven veren bir isim olarak görüldüğü" konuşuluyordu.

26 Haziran'da Reuters'ta yer alan bir haberde, yabancı yatırımcıların Mehmet Şimşek, Naci Ağbal ve Ali Babacan gibi isimlerin yeniden görevlendirilmesini beklediği, Cemil Ertem ve Berat Albayrak’ı tercih etmediği belirtiliyordu. Haberde şu ifadeye yer veriliyordu:

“Fakat Türkiye’nin büyük cari hesap açığı, iki basamaklı enflasyonu ve yüksek dış borçlanma maliyeti yeni kabine için ana meseleler olmayı sürdürüyor. Yatırımcılar aynı zamanda, saygı duyulan, iş dünyasıyla dost olan isimlerin mi atanacağını yoksa Erdoğan’ın alışılmışın dışındaki politikalarını mı sürdüreceğini görmek istiyor.”

Ekonominin başına Albayrak’ın geçtiği kabinenin açıklanmasıyla kur yükseldi

Şimşek'in yerine ekonomi yönetiminin başına, Erdoğan'ın damadı ve eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak geçti. Albayrak'ın Hazine ve Maliye Bakanı olarak görevlendirildiği kabinenin Erdoğan tarafından açıklanması sonrası dolar/TL kuru 4.60'lı seviyelerden 4.74'e yükseldi.