T-24 'Ekonomik kriz'in son bir yıldır Türk toplumunu nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla gerçekleştirilen bir araştırma, yoksul kesimde ailelerin geçinebilmek için çocuklarının gıdasından bile kısmak zorunda kaldığını ortaya çıkardı. TEPAV, UNİCEF ve Dünya Bankası tarafından gerçekleştirilen "Türkiye Refah İzleme Anketi" kentlerdeki ailelerin gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için çeşitli yollara başvurduğunu gösterdiEkonomik yavaşlama, daha düşük gelir ve daha yüksek işsizlik sebebiyle Türkiye’nin en büyük beş kent merkezindeki ailelerin çoğunluğunun yaşamlarını etkiledi: Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli. TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankası tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen ve 2.100 aile üzerinde uygulanan yeni bir ankete göre, ailelerin neredeyse dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasında gelirlerinin düştüğünü bildiriyor. “İş kaybı ekonomik krizin en görünür etkisidir –ancak özellikle kayıt dışı sektörde çalışanlar ve kendi işini yapanlar olmak üzere çalışanların da birçoğu işleri olmasına rağmen gelirlerinde düşüş olduğunu bildirmiştir” diyen Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Ulrich Zachau, sözlerine şöyle devam etti: “Bu düşüşlerden en fazla yoksullar etkilendi: bu şehirlerdeki en yoksul aileler arasında, on aileden dokuzu daha düşük gelirle başa çıkabilmenin yolunun bulmak zorunda kaldıklarını bildirdi.”
Kentlerde yaşayan aileler gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için çeşitli yollara başvurmuştur. Öncelikle, aileler daha ucuz gıda ve gıda dışı ürünlere yöneliyorlar, ancak aynı zamanda gıda tüketiminin miktarında da tasarrufa gidiyorlar. Yaygın olarak başvurulan diğer yollar ise sosyal etkinliklere yapılan harcamaların kısılması, gıda ürünlerini kendilerinin üretmesi ve ulaşım tercihlerinin değiştirilmesi. Öte yandan, ailelerin eğitim ve sağlık harcamalarını mümkün olduğunca korudukları görülüyor. Anketin gerçekleştirildiği dönemde, katılımcıların üçte biri elektrik-gaz-su faturalarını ödeyemez duruma düşmüştür ve yüzde 9’unun en azında geçici süreyle de olsa faturalarını ödeyemediklerinden dolayı bağlantıları kesilmiştir.
UNICEF Türkiye Daimi Temsilcisi Reza Hosseini çalışma ile ilgili olarak “Anket, krizin sonuçları ile başa çıkabilmek için ailelerin çok çeşitli yollara başvurduğunu ortaya koymaktadır. Önemli bulgulardan birisi, yoksul ailelerin ebeveynlerinin neredeyse yarısının çocuklarının gıda tüketimlerini kısmak zorunda kaldıklarını bildirmesidir. Bu ekonomik gerilimin yoksul aileler için devam edip etmediğini çok yakından takip etmemiz gerekecek.” dedi.
Kentlerde yaşayan yoksul ailelerin çoğu gelirlerini ve giderlerini denkleştirebilmek için komşularından, dostlarından, ailelerinden, toplumlarından ve kamu programlarından destek aldıklarını bildirmektedir. Özellikle yoksullar ve orta sınıf olmak üzere, aileler geçinebilmek için yüklü bir borçlanma altına girmiştir ve yeni alınan borçlar toplam aylık gelirlerinin yarısına ulaşmıştır. Bununla birlikte, bazı aileler ile yapılan derinlemesine görüşmeler, bu destek ağlarının daralmakta olduğunu göstermektedir ve en yoksul ailelerin yaklaşık beşte birinin her türlü destekten yoksun kaldıklarını bildirmektedir.
TEPAV Direktörü Güven Sak konu ile ilgili olarak şunları söylemiştir: “Anket ekonomik yavaşlamanın Türkiye’deki aileler üzerindeki etkileri ile ilgili olarak oldukça fazla bilgi sağlamaktadır. Aynı zamanda, bu gibi zamanlarda etkilenen aileleri desteklemek için uygulanabilecek en iyi sosyal politikaların neler olduğu konusunda hükümet, sivil toplum, üniversiteler ve genel kamuoyu arasında bir diyalog ihtiyacı bulunduğunu ortaya koymaktadır.”