Elektrik Mühendisleri Odası: Enerjide kamu tekeli tekrar kurulmalı

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), “Kamunun enerji alanına yatırım yapmasının önündeki ‘ideolojik’ engeller kaldırılarak, üretim, iletim ve dağıtımıyla dikey entegre bir kamu tekeli tekrar kurulmalı” çağrısında bulundu.

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), yazılı açıklama yaparak enerjide kamusal tekelin yeniden oluşturulması çağrısında bulundu. Enerji fiyatlarındaki artışın her alanda zam yağmuruna neden olduğunu belirtildi.

EMO’nun açıklaması şöyle:

“Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ ile serbest tüketici olmasına rağmen tedarikçi bulamayan veya mevcut sözleşmesi iptal edilen yüksek tüketimli abonelere, 2018`den bu yana ’özel’ bir tarife uygulanıyor. Tebliğ kapsamında 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren ise limit değişikliğine gidiliyor. 2018`de 50 milyon kilovatsaat (kWh) olan yıllık limit, 2019`da 10 milyon kWh`e, 2020`de 7 milyon kWh`e düşürülmüştü. 2022 için belirlenen 3 milyon kWh`lik limit şirketler açısından yeterli bulunmayınca, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu`nun (EPDK) 31 Mart 2022 tarihli kararıyla 1 Temmuz 2022`den geçerli olmak üzere 1 milyon kWh`e düşürüldü."

"Piyasa takas fiyatı artacak"

EPDK'nin 28 Mayıs 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, elektrik üretim şirketlerine spot piyasada daha yüksek fiyat teklifleri verme olanağı yaratıldığı hatırlatılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"KWh başına 2 lira 75 kuruş olan azami fiyat sınırı, 3 lira 20 kuruşa yükseltildi. 18 Mayıs`ta 2 lira 50 kuruş TL olan bu değer, 19 Mayıs`ta 2 lira 75 kuruşa yükseltilmişti. Böylece aynı ay içinde elektrik üretim şirketlerine 2 kez fiyat yükseltme olanağı yaratılmış oldu. Azami fiyatın yüzde 30`a yakın bir düzeyde artırılması, kuşkusuz önümüzdeki dönemde Piyasa Takas Fiyatının daha yüksek şekillenmesine neden olacaktır. Önümüzdeki aylarda, klima kullanımıyla birlikte talep fazlalığı oluşmasıyla PTF`nin tavana yakın düzeylerde şekillenmesi beklenmektedir."

"Enerji maliyetleri dolaylı olarak yansıtılıyor"

"Şüphesiz sanayi kuruluşları ürünlerine, ticarethaneler hizmetlerine zam yaparak, bu maliyetleri yurttaşlara yansıtmayı tercih edecektir" denilen açıklamada, "Akaryakıt zamlarının taşıma maliyetlerini artıracağı düşünüldüğünde, konutlara elektrik zammı yapılmasa da önümüzdeki yaz aylarında hane halkının tüm harcama kalemlerine bu maliyetler yansıyacaktır. Artan tepkiler nedeniyle konutlara doğrudan zam yapmaktan kaçınan AKP Hükümeti`nin, enerji maliyetlerini dolaylı olarak yansıtmayı tercih ettiği anlaşılmaktadır. Temmuz ayından itibaren devreye girecek bu örtülü zam; elektrik enerjinin temel girdilerinden biri olması nedeniyle, yaz aylarında iğneden ipliğe tüm ürün ve hizmetlerin zamlanmasına yol açacaktır" vurgusu yapıldı.

"Planlı' enerji yönetimine geçilmesi artık zorunluluk"

Enerji şirketlerine her dönemde 0 risk ve maksimum kârlılık sağlanmasının serbest piyasa kurullarının bile işletilmediğini gösterdiği belirtilen açıklamada, şöyle denildi:

"EPDK`nın kamu yararına aykırı olarak piyasaya yaptığı bu tip müdahaleler, enerji şirketlerine fahiş kâr olanakları yaratırken, sanayi başta olmak üzere tüm ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilemektedir. Enerjinin, kâr odaklı ticari faaliyet alanı olmaktan çıkartılarak, yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılması, yurttaşların olduğu kadar sanayiciler başta olmak üzere tüm üretici kesimlerin de yararına olacaktır. Kamunun enerji alanına yatırım yapmasının önündeki ‘ideolojik’ engeller kaldırılarak, üretim, iletim ve dağıtımıyla dikey entegre bir kamu tekeli tekrar kurulmalıdır. Önümüzdeki aylarda da artması beklenen enflasyonla etkin bir mücadele için 'planlı' enerji yönetimine geçilmesi artık zorunluluk haline gelmiştir. Asgari ücretle geçinen geniş halk yığınlarının bu enerji yönetim modelinin yükünü daha fazla kaldıramayacağı uyarısını tekrar ederek, tarifelerin acilen ticari müdahalelerden uzak özerk bir yapı tarafından belirlenmesi çağrımızı yeniliyoruz.”