Elektrikli ve elektronik eşyalarda yasaklanan kurşun, çocukların zihinsel gelişimini olumsuz etkilerken, civa beyne, böbreklere ve üreme organlarına zarar veriyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan kitapçıkta, elektrikli ve elektronik eşyalardaki yasaklanan zehirli maddelere yer veriliyor.
Buna göre, elektronik eşyalardaki yasaklı maddeler, kurşun, civa, kadmiyum, krom, polibromürlü bifeniller (PBB) ile polibromürlü difenil eterlerden (PBDE) oluşuyor.
Bu maddelerden kurşun, özellikle çocuklarda merkezi sinir sistemi üzerinde etkili oluyor. Çocukların zihinsel gelişimini etkileyen kurşun, böbreklere ve taşıma sistemine zarar veriyor; kansızlığa neden oluyor.
Civa ise beyne, böbreklere ve üreme organlarına zarar veriyor; hafıza problemleri ve sinirliliğe yol açıyor. Yağ hücrelerinde birikimi anne sütünden bebeğe geçişe neden oluyor.
Kadmiyum, kemik hastalıklarına, akciğer ve prostat kanseri ile kansızlığa yol açabiliyor.
Krom, uzun süre deriyle temas sonucu, deri ülseri ve isilik oluşturuyor. Göze direkt teması sonucu gözde kalıcı hasar meydana getiriyor. Burun, boğaz ve ciğerde tahriş yapan kurşun, akciğer kanserine de yol açabiliyor. Yüksek miktarda maruz kalındığında böbreklerde hasar oluşturuyor.
PBDE'ler, vücutta uzun süre kalıcı olduklarından, hayvan dokusunda biyolojik birikime yol açıyor. Endokrin sistemine zararı olabiliyor ve cenin gelişiminde etkili oluyor. Öğrenme zorluğu ve davranış bozukluklarına neden oluyor.
Elektrikli ve elektronik eşyalar üretilirken, bu zararlı maddelerin yerine güvenli alternatif maddelerin kullanılması gerekiyor. Bilimsel ve teknik açıdan bunun mümkün olmadığı durumlar, 'Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği' (AEEE) kapsamı dışında bulunuyor.
Tüketicilerin, aldıkları elektrikli ve elektronik eşyalarda 'AEEE Yönetmeliğine Uygundur' ifadesinin olup olmadığına mutlaka bakması gerekiyor.