Tuncay Yıldırım - DW Türkçe
Türkiye'de ekonomik krizin vurduğu inşaat sektörü ümidini yurt dışında yaşayan Türklere bağladı. Satışların büyük oranda düştüğü sektörde inşaat şirketleri Almanya’nın Düsseldorf kentinde "Evim Türkiye" sloganıyla düzenlenen fuarda, satışa çıkardıkları gayrimenkulleri Almanyalı Türklere tanıtıyor. Türkiye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın desteğiyle açılan fuar Pazar gününe kadar sürecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2018 yılında Türkiye genelinde bir milyon 375 bin 398 konut satıldı. Ancak satılan konutların sadece 69 bin 861’i yeni inşa edilen binalardan oluştu. 2018'in ilk 10 ayında ipotekli konut satışları 2017’nin aynı dönemine göre yüzde 34 azaldı.
Bu bağlamda Düsseldorf Fuar Merkezi’nde açılan "Evim Türkiye Gayrimenkul Fuarı" iç piyasada zor bir dönem geçiren sektör açısından önem taşıyor. Fuara Türkiye'den 72 inşaat şirketi katılıyor.
Türkiye’de konut satışlarının durma noktasına gelmesi üzerine fuarlar aracılığıyla yurt dışına açılmaya karar verdiklerini belirten Teknik Yapı Genel Müdür Yardımcısı Cüneyt Çimen, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Dövizlerdeki artış ve mevduat oranlarındaki yüksek faizden dolayı sektörde bir yavaşlama var. İnsanlar tasarruflarını daha çok mevduatta değerlendiriyorlar. O yüzden bir durağanlık söz konusu“ dedi. Daha önce Katar ve Dubai’de de fuarlara katıldıklarını ifade eden Çimen, Almanya’daki fuardan ümitli olduklarını belirtti.
Fuara bünyelerindeki 18 inşaat ve konut şirketiyle katıldıklarını ifade eden İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada Türkiye’deki ekonomik daralmayı kriz olarak görmediğini söyledi. Faiz ve dövizdeki artışın konut fiyatlarını düşürdüğünü, bu durumun da yatırımcılar için avantaj teşkil ettiğini belirten Avdagiç, “Almanya’daki soydaşlarımızın bu durumdan yararlanmaları için bu fuarın organizasyonuna destek verdik“ dedi. Avdagiç, “Dönem dönem tüm piyasalarda inişler çıkışlar olur. Türkiye’de son yıllarda hızlı bir konut üretimi sürecini yaşadık. 2018’in ikinci yarısında özellikle daralan talebe bağlı olarak konut stokları bir miktar arttı. Stokların azalması için faizlerin düşmesi gerekiyor. Yüzde bir veya yüzde birin altına düşmesi lazım. Benim umudum yılın ortalarına doğru bunun gerçekleşmesi yönünde“ diye konuştu.
Peki faiz oranlarının düşmesi yakın bir süreçte mümkün olabilecek mi? Köln ve İstanbul’da faaliyet gösteren EmlakTown adlı gayrimenkul şirketinin CEO’su Doğan Gündoğdu, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, bu ihtimalin çok güçlü olmadığını söyledi. “Türkiye’de faizlerin normal seviyeye çekilmesi iki hatta üç yıldan önce mümkün olmayacaktır“ diye konuşan Gündoğdu, “Yüzde 20’leri aşan faiz oranlarını bir yılda yüzde 10’ların altına düşürmek çok kolay olmaz. Makul beklenti yüzde 15 olabilir. Daha sonraki yıllarda da elbette bunun altına çekilebilir. Ama bunlar iyimser tahminler“ dedi.
Gündoğdu, Türkiye’deki ekonomik krizin Avrupalı Türklere olumlu yansımaları olabileceğini de vurgulayarak, "Fiyatlar yüzde 30-40 oranında düştü. Euro da değer kazandı. Bu tabii ki büyük bir fırsat yatırım yapmak isteyenler için. Ancak buradaki Türkler geçmişte çok olumsuzluklarla karşılaştılar. Malum holdingler çıktı ve dolandırıldılar. Şimdi daha temkinliler. Ama güvence bekliyorlar elbette“ diye görüşlerini belirtti.
Türk iş çevrelerinin Almanya'daki Türklerle ilgili yeterince güncel bilgilere sahip olmadığını belirten Düsseldorf merkezli Almanya Türk Sanayiciler ve İşadamları Derneği (ATİAD) Genel Başkanı Aziz Sarıyar, DW Türkçe’ye verdiği demeçte, “Ne yazık ki hâlen şöyle bir düşünce var: Oradaki Türkler iyi kazanıyor ve yatırımlarını Türkiye’ye yapıyor. Oysa bu durum geçmişte kaldı. Üçüncü kuşak artık yatırımlarını Almanya’da değerlendirmeyi tercih ediyor. O bakımdan bu fuarın beklentilere tam olarak yanıt vereceğinden kuşkuluyum" dedi.
Sarıyar, buna rağmen döviz farkı ve fiyatların ucuzlaması nedeniyle Almanya’daki Türklerin Türkiye’de yatırım amacıyla konut satın almalarını tavsiye ettiklerini de sözlerine ekledi. Ancak Almanya'da istenilen fiyatların Türkiye piyasalarından daha yüksek olduğuna yönelik tespitlerinin olduğunu kaydeden Sarıyar, bu durumun tüketici açısından caydırıcı bir etken olacağı uyarısında bulundu.
Fuarı eşi ve kızıyla gezerek maketleri inceleyen Hüseyin Yavaş ise krize rağmen fiyatların yüksek olduğunu belirtti. Düsseldorf’taki bir kimya fabrikasında çalıştığını söyleyen Yavaş, “Konsolosluktan mail geldi, bu fuarı öyle öğrendim. Ama fiyatlara bakıyorum, çok yüksek. İstanbul’da bir dairenin metrekaresi 16 bin-18 bin lira arası. Ben bu kadar yüksek olacağını tahmin etmemiştim“ diye konuştu. Adını açıklamayan ancak Bursalı olduğunu söyleyen başka bir ziyaretçi ise Bursa’da faaliyet gösteren bir firmanın standını gezdiğini belirterek, “Geçen yıl Bursa’dan bir daire almıştım. Şimdi neredeyse aynı binalar yarı fiyatına satılıyor“ dedi.
Türkiye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bakan Yardımcısı Fatma Varank, İçişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı Tayyip Sabri Erdil, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Avdagiç, Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Ali Kemal Aydın ve Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Yıldırım Demirören de açılışta yer aldı. Fuarın katılımcıları arasında Pınar Altuğ, Tamer Karadağlı, Birol Güven, Zeyno Günenç, Volkan Severcan, Wilma Elles, Mr. Jade, Şoray Uzun ve Hamit Altıntop gibi ünlü isimler de var.