Enerjide alarm çalıyor; Aksa bir santralını kapatıyor

Enerji fiyatları ve kurdaki artışla birlikte maliyetleri artan doğalgaz çevrim santralleri zor günler yaşıyor. Alarko Holding’e ait Altek Alarko’nun Kırklareli’ndeki doğalgaz kombine çevrim santralinde “ekonomik sebeplerden dolayı” bir yıl üretime ara vermesinin ardından, Aksa Enerji de Manisa’daki Doğalgaz Çevrim Santrali’nin lisansının iptal edilmesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) başvurdu. Şirket, rekabetçi fiyattan elektrik üretimi gerçekleştirme imkânı kalmayan 115 MW kurulu güce sahip santral yerine yurt dışında yüksek kârla iş yapmayı planlıyor.

Cumhuriyet'ten Emre Deveci'nin haberine göre Zorlu Enerji de, Trakya Gaz Dağıtım ve Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım’ın paylarının bir kısmının veya tamamının satış imkânlarını araştırmak ve bu amaçla gerektiğinde potansiyel alıcılar ile görüşmeler yapmak üzere bir bankayı yetkilendirdiği duyurmuştu.

Kullanım azaldı

İki bin MW’ın üzerinde kurulu kapasitesi ile sektörün en büyük serbest elektrik üreticilerinden biri olan Aksa Enerji, Antalya Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali’nin kurulu gücünü 1150’den 900 MW’a düşürmek için EPDK’ye şavurmuştu.

30 Eylül 2017 dönemindeki ortalama kapasite kullanım oranı yüzde 51 olan Aksa Enerji, bu yıl aynı dönemde söz konusu oran yüzde 44’e düşürmüştü.

Geçen yıl yüzde 28 kapasite ile çalışan Manisa’daki santralin kapasite kullanım oranı da bu yıl yüzde 10’a düşürülmüştü.

Son yıllarda yatırımlarını Afrika kıtasına yönlendiren Aksa Enerji’nin Mali, Madagaskar ve Gana’da enerji santralleri bulunuyor. Şirketin bu ülkelerde dolarla alım garantileri bulunduğu için kâr marjları daha yüksek.

Üretimde düşüş

EPDK verilerine göre, Ağustos 2017’de doğalgazla elektrik üretimi, bu yılın aynı ayına göre yüzde 28 düştü ve elektrik üretiminde doğalgazın payı yüzde 39’dan yüzde 29’a geriledi. Aynı dönemde ithal kömürle elektrik üretimi yüzde 18 arttı ve ithal kömürün toplam üretimde payı yüzde 18’den yüzde 22’ye yükseldi.

Ağustos 2017’de yüzde 33 olan lisanslı elektrik kurulu gücünde doğalgazın payı, Ağustos 2018’de yüzde 32’ye geriledi. Aynı dönemde kurulu güç 26 bin 388 MW’den 25 bin 885 MW’e yüzde 2 geriledi. İthal kömürle elektrik üretimi kurulu gücü ise aynı dönemde yüzde 17 artarak 7 bin 616 MW’den 8 bin 938 MW’ye yükseldi. İthal kömürün kurulu güç içindeki payı yüzde 9.57’den yüzde 10.84’e ulaştı.

Ekonomideki yavaşlama ve kurdaki artışa bağlı olarak bu yılın ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre doğalgaz ithalatında da yüzde 24.43 düşüş kaydedildi. Ocak-Ağustos döneminde ithalattaki düşüş yüzde 9 oldu.  

OMV çıkmıştı

Avusturyalı enerji şirketi OMV, Mayıs 2018’de Samsun’daki 890 MW kurulu güce sahip doğalgaz santralını Bilgin Enerji’nin bir alt kuruluşu olan Yapısan Elektrik Üretim’e satmak için anlaşmıştı. OMV, 2013 yılında 600 milyon Avro yatırımla devreye aldığı santralı zararına sattığı bilgisi basına yansımıştı.

Kur artınca zora girdiler

Doğalgazla elektrik üreten santrallerdeki son gelişmeleri gazetemize değerlendiren Makine Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BOTAŞ) 1 Ağustos itibarıyla sübvansiyona, yani maliyetin altında fiyatla satış uygulamasına son vermesinin sektörü zor duruma düşürdüğünü belirtti.

BOTAŞ’ın kurdaki artışa bağlı olarak elektrik santrallerine sattığı doğalgaza 1 Nisan’da yüzde 9.7, 1 Ağustos’ta yüzde 49.5 zam yaptığını hatırlatan Türkyılmaz, dolara endekslenen fiyatlarla bu santrallerde hem kapasite kullanım oranlarının azaldığını hem de üretime ara verme kararlarının geldiğini dile getirdi