-Enkaz altındakileri tespit eden dedektör ANKARA (A.A) - 12.09.2011 - İngiliz bilim adamları, doğal bir afet veya saldırı sonucu yıkılan bir binanın enkazı altında sıkışıp kalmış kurbanları nefes ve ter yoluyla tespit edebilecek bir cihaz geliştirdiler. Deprem sonucu enkaz altında kalanları bulmak için büyük ümit yaratan bu dedektör, insan vücudu nefes aldığında, terlediğinde veya idrarını yaptığında üretilen organik kalıntılar olan "metabolitlerin kokusunu" alıyor. Köpekler de bu organik bileşenleri tespit etmek üzere eğitilebiliyor, ancak eğitimleri pahalıya geliyor ve hayvan ile bakıcısının sık sık dinlenmesi gerekiyor, ayrıca sürekli tehlikeye maruz kalıyorlar. Buluşu yapan İngiltere'nin Loughborough Üniversitesi'nden Profesör Paul Thomas, bu cihazın sahada hiçbir laboratuvar desteği olmadan kullanılabileceğini belirterek, enkaz altındaki yaşam izini tespit edebilecek bu dedektörden uzun süreli faydalanılabileceğini ve büyük miktarlarda sahaya sürülebileceğini kaydetti. Cihazı test etmek için 8 gönüllü, 5 defa yıkılmış bir binanın koşullarının oluşturulduğu beton ve kırık cam yığınının altında saatler geçirdi. Bu gönüllülerin vücutlarının ürettiği metabolitler, enkazdaki malzemelerle etkileşime girmesinden ve rutubet, sıcak ve rüzgardan uçup gittiğinden, bunları tespit etmek epeyce zor oluyor. Ancak bu dedektörler, insan vücudunun havaya bıraktığı ve enkaz altından havayoluyla dışarı çıkan karbondioksit ve amonyağı çabukça tespit edebiliyor. İngiliz Fizik Enstitüsü tarafından yayımlanan araştırmaya göre, bu cihazlar, ayrıca çok uçucu olan aseton ve izopren gibi diğer organik bileşenleri de tespit ediyor.