'Erdoğan, Anayasa Mahkemesi'nin yetkilerini tırpanlamaya hazırlanıyor' iddiası

Anayasa Mahkemesi’nin Twitter’ın kapanmasının hak ihlali olduğu yönündeki kararına “saygı duymuyorum” sözleriyle tepki gösteren Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, yüksek mahkemenin yetkilerini kısıtlamaya hazırlandığı öne sürüldü.

Taraf gazetesinden Adnan Keskin’in haberine göre, iç hukuk yolları tümüyle tüketilmeden bireysel başvuru yolunu sınırlandıracak düzenlemeye hazırlanan hükümet, AYM’nin acele “ihlal kararı” vermesini önleyecek. Böylece, hak ve özgürlükleri ihlal edilenlerin adalet-hukuk beklentileri, AYM dışındaki mahkemeler tarafından karşılanması sağlanacak.

Adnan Keskin’in Taraf gazetesinin bugünkü (10 Nisan 2014) nüshasında yayımlanan, “Erdoğan’ın AYM harekâtı başlıyor” başlıklı haberi şöyle:

‘Erdoğan’ın AYM harekâtı başlıyor’

Hükümet, mavi kuş simgeli Twitter’a özgürlük kararını veren Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) yetkilerini kuşa çevirmek için düğmeye bastı. İç hukuk yolları tümüyle tüketilmeden bireysel başvuru yolunu sınırlandıracak düzenlemeye hazırlanan hükümet, AYM’nin acele “ihlal kararı” vermesini önleyecek. Böylece, hak ve özgürlükleri ihlal edilenlerin adalet-hukuk beklentileri, AYM dışındaki mahkemeler tarafından karşılanması sağlanacak.

AİHM’den kaçarken

AYM’ye bireysel  başvuru hakkı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne giden dava ve mahkumiyet sayısının azaltılması amacıyla son iç hukuk yolu olarak çıkarılmıştı. AYM’nin bugüne kadar verdiği bireysel başvurularla ilgili kararlar da hükümet tarafından yer yer desteklenmişti. Ancak AYM’nin “ifade özgürlüğü ihlal edilmiştir” gerekçesiyle Twitter’ın yeniden açılmasını içeren kararından sonra hava değişti. Konu Pazartesi günkü Bakanlar Kurulu toplantısında ve devamında AKP MKYK toplantısında da uzunca tartışılmış ve dünyada uygulama örnekleri de incelenerek, gerekli yasal adımların atılması kararlaştırılmıştı. Şimdi, AYM’nin bireysel başvuruyla ilgili yetkilerinin sınırlandırılması için düğmeye basıldı.

Kanun yeterli

Bunun için anayasa değişikliği gerekmiyor ve kanun değişikliği yeterli olacak. Bunun için de AKP kurmayları ile Adalet Bakanlığı bürokratları, AYM Kuruluş Kanunu’ndaki bireysel başvuru hakkıyla ilgili usül ve esasları belirleyen maddelerde değişiklik taslakları hazırlamaya başladı. Hükümetin bunu sağlamak için bulduğu yöntemin ise vatandaşların hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini düşündükleri her durumda AYM’ye bireysel başvuru yapabilmelerini sınırlayacak.

Kısa süre içerisinde Meclis’e getirilerek yasalaştırılması öngörülen bu çalışmaya göre; iç hukuk yollarının tümü tüketilmeden yapılacak bireysel başvuruların AYM tarafından esastan görüşülemeyeceği ve incelenmeksizin reddedileceği yönünde kesin bir kural konulacak.

İçtüzüğe by-pass

Beklenen bir diğer düzenleme ise AYM’nin kısa süre önce yaptığı içtüzük değişikliğini etkisiz kılacak bir düzenleme olabilecek. AYM, 5 Mart’taki değişiklik ile kendi içtüzüğüne “Mahkeme içtihadın oluştuğu alanlarda ve ivedilikle karar alınması gereken durumlarda bakanlık cevabını beklemeden başvurunun kabul edilebilirlik esası hakkında karar verebilir” şeklinde bir hüküm eklemişti. Şimdi AYM Kanunu’na, bu düzenlemeyi by-pass edecek tersi yönde hüküm konulacağı bildirildi.

Bu kararlar memnun etmişti

Hükümet, AYM’nin, yakın tarihli pek çok kararından memnun olmuştu. Ergenekon’dan müebbete mahkûm olan eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, bireysel başvuru sonunda özgürlüğüne kavuşmuştu. Aynı şekilde AYM, CHP’li vekiller Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal ile BDP’li vekillere tahliye yolunu açmıştı.