Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Liderler Zirvesi için bulunduğu Endonezya'da gerçekleştirdiği basın açıklamasında İstiklal Caddesi'ndeki bombalı saldırıya ilişkin konuştu. "Bu alçak saldırı terörün kanlı çirkin yüzünü bir kez daha gözler önüne sermiştir. DEAŞ'la mücadele bahanesi altında terör örgütüne destek verenler de dökülen her damla kana ortaktır" diyen Erdoğan, "Bölücü terör örgütü Suriye ve Irak'ta köşeye sıkıştıkça çaresizliğini bu tür kalleş eylemlerle gizlemeye çalışmaktadır. Ne yaparlarsa yapsınlar, kimin arkasına saklanırsa saklansınlar teröristler kendilerini bekleyen acı akıbetten kurtulamayacaktır" ifadelerini kullandı.
Erdoğan "İstiklal Caddesi'ndeki bu olayın akabinde şuanda ülkemizde, İstanbullumuzda hava normale dönmüştür. Bu konuyla ilgili zaten 40 yıldır terörle mücadele eden bir ülkeyiz, bu mücadeleyi de başarıyla vermiş bir ülkeyiz. Burada da bizler yine terörle mücadelemizi sürdüreceğimiz gibi, benim halkım da bu konudaki sabrını şu anda aynen göstermiştir, gösteriyor" diye konuştu.
G20 zirvesine ilişkin genel değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, gazetecilerin de sorularını yanıtladı. Erdoğan, "İstanbul'daki terör saldırının ardından sınır ötesi bir operasyon gündeminize geldi mi, gelecek mi?" sorusuna, "Şu anda sorgulamalar soruşturmalar devam ediyor. 81 yaralımız vardı bu sayı25'e düştü. tabii 6 vefat var. bu sorgulamalar neticesinde nereye uzanıyor bunların araştırması yapılıyor. Bu araştırma neticesinde de ne gerekiyorsa onu yapmakta kararlı olduğumuzu tüm dünyanın bilmesi lazım" diye yanıt verdi.
Öte yandan Erdoğan, Kuzey Kıbrıs'a "Türk Devletleri Teşkilatı"nda gözlemci statüsünün verilmesiyle ilgili gelen tepkilere de, "Aldığımız karar geçerlidir. Bu kararla ilgili herhangi bir yerden herhangi bir ülkeden icazet almamıza gerek yoktur. O iş bitmiştir. Olumsuz yaklaşan ülkelere gerekli cevabı vermeye devam ederiz" diye yanıt verdi.
Erdoğan, Yunanistan'a da, " Yunanistan'da iki üç isim var ki rahat durmuyor. Hadlerini bilmiyorlar. Bak komşu, komşuluk hukukunu bil, bizimle fazla dalaşma. Türkiye nerede sen nerede, dikkat et. İstediğin kadar o adaları doldur bunların hiçbiri sana fayda sağlamayacaktır. Burada Türkiye var onun için de yerini yurdunu iyi bileceksin. Geçmişi de okursa bunu da gayet iyi görecektir. Gelen uçaklar fayda etmez bu iş kürek işi değil yürek işidir yürek" diyerek çıkıştı.
Erdoğan'ın, "ABD Başkanı Joe Biden, birçok NATO üyesi ülke ile birlikte otelde başka bir toplantı yaptı. Siz neden orada yoktunuz?" sorusuna verdiği, "6 ülke bir araya gelmiş. E diğer 20 ülkeyi niye sormuyorsun? Demek ki bizi arama imkanları olmamış olabilir. O çok da önemli değil. konuşulan şey de bu füzenin markası nedir ne değildir. Onu da zaten Sayın Biden, 'Bu Rus yapımı değil' demek suretiyle cevabı vermiş. Çok da önemli değil. Bizi önemli işlere davet ediyorlar. Önemsiz işlere de gitmemize gerek yok. Okey?” yanıtı dikkati çekti.
Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"(İstiklal Caddesi'ndeki bombalı saldırı) Bu alçak saldırı terörün kanlı çirkin yüzünü bir kez daha gözler önüne sermiştir. DEAŞ'la mücadele bahanesi altında terör örgütüne destek verenler de dökülen her damla kana ortaktır. Bölücü terör örgütü Suriye ve Irak'ta köşeye sıkıştıkça çaresizliğini bu tür kalleş eylemlerle gizlemeye çalışmaktadır. Ne yaparlarsa yapsınlar, kimin arkasına saklanırsa saklansınlar teröristler kendilerini bekleyen acı akıbetten kurtulamayacaktır. Nitekim emniyet ekiplerimiz teröristi ve işbirlikçilerini kısa sürede yakalamışlardır. Ülkemizin ve bölgemizin geleceğinde terörün hiçbir türlüsüne yer olmadığının altını tekrar çizmek istiyorum. Terör tehdidini kaynağında bertaraf etme stratejimizi kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz. Tüm dost ve müttefiklerimizin, Türkiye'nin haklı mücadelesine samimi desteğini bekliyoruz.
"Değerli arkadaşlar G-20'nin bu seneki teması birlikte daha güçlü toparlanmaydı. Bu çerçevede sene boyunca çok sayıda teknik düzeyde çalışma gerçekleştirildi. Türkiye olarak bu faaliyetlere aktif olarak iştirak ettik, görüşlerimizi paylaştık, zirve gündemine katkıda bulunduk. Zirve kapsamında küresel siyasi ve ekonomik görünüme ilişkin son gelişmeleri değerlendirdik. Dünyamız son 3 yıldır salgınla başlayıp sıcak çatışmalar ve bölgesel gerilimlerle özellikle çetrefilleşen sancılı bir dönemden geçiyor. Salgın döneminde alınan katı tedbirlerin tedarik zincirleriyle uluslararası ticaretin işleyişi üzerindeki olumsuz etkilerini halen hissediyoruz. Bilhassa aşırı yükselen enerji, gıda ve hammadde fiyatlarının hiçbir ayrım yapmadan tüm ekonomileri zorladığı görülüyor. Pek çok bölgede 60 yılın zirvesine ulaşan enflasyon rakamları karşılaşılan sıkıntıların büyüklüğünü gösteriyor. Gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun hiçbir ülke şimdiye kadar ülkesini bu enflasyon cenderesinin dışında tutmayı başaramadı. Alışılageldik usullerle enflasyonu düşürme formülünün henüz isteneni veremediğini görüyoruz. Bu yöntemlere başvuranlar daha da yükselen enflasyon sorunuyla birlikte istihdam kayıplarıyla da yüzleşmeye başlamışlardır. küresel ekonomi ile ilgili giderek artan resesyon tartışmaları yakın gelecekte bizleri bekleyen tehlikeye işaret ediyor. Şayet bir çıkış yolu bulunamazsa mevcut durumun kötüleşeceği görünüyor. Bu kriz batıdan doğuya kuzeyden güneye tüm ülkelerin krizidir. Ancak küresel ekonomideki kötüleşmenin en şiddetli vurduğu yerler Afrika ve Asya'daki kırılgan devletlerdir.
"Somali'den Yemen'e uzanan geniş bir bölgede milyonlarca insan kıtlık tehdidiyle karşı karşıyadır. Ekonomik kriz Afrika ve Asya kökenleri göçmenlere karşı nefret söylemlerini de artırmıştır. İslam ve yabancı düşmanlığıyla mücadelede daha fazla hassasiyet gösterilmesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye tüm insanlığın huzurunu ve barışını etkileyen bu sınamalar karşısında üzerine düşeni yerine getirmenin çabasındadır.
"Ukrayna'da ihtilafın ilk gününden bu yana savaşın kazananın adil bir barışın ise kaybedeni olmayacağı düşüncesiyle hareket ettik. Taraflar nezdinde bu anlayışla pek çok kolaylaştırıcı ve arabulucu nitelikte girişimde bulunduk. tarafları pek çok defa aynı masa etrafında bir araya getirme başarısı sergiledik. Rusya- Ukrayna ve Birleşmiş Milletlerle birlikte Karadeniz'de tahıl koridorunu inşa ettik. Bu şekilde gıda krizinin çözümüne büyük katkı sağladık. Yaklaşık 11 milyon ton tahılın dünya pazarına girmesini temin ettik. Mutabakatın kesintisiz işlemesi ayrıca tahılın en fazla ihtiyacı olan ülkelere ulaşımı için faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.
"Dönem başkanlığımız sırasında gıda güvenliğini öncelikle konularımızdan biri olarak işlemiştik. gıda israfının azalması konusunda taahhütte bulunmuştuk. Ancak dünya genelinde hala her yıl 1 milyar ton gıda maddesi çöpe gidiyor. bir yandan yapay zekayı konuşurken diğer yanda 2 milyar insanın yoksulluk içinde yaşadığı gerçeği ile yüzleşiyoruz. 1 milyara yakın insan gece yatağa aç olarak girerken bir tarafta lüks şatafat israf hakimse burada bir sorun var demektir. Türkiye olarak bu adaletsiz tabloyu değiştirmeye yönelik faaliyetleri sürdürüyoruz.
"İki günlük zirve boyunca pek çok ikili görüşme gerçekleştirdik. Aile fotoğrafı çektirdik ve ortak açıklama yayımladık. küresel sağlık gıda güvenliği ve etkin göç yönetimine vurgu yaptık. G20 platformu küresel düzeyde karşı karşıya kaldığımız meydan okumalar karşısında kendisinden beklenen liderlik görevini başarıyla yürütüyor. İçinde bulunduğumuz ve küresel ölçekte yaşadığımız ekonomik sıkıntıların üstesinden de yine G20'nin kararlı, etkili ve çözüm odaklı anlayışı ile geleceğimize inanıyorum.
(Benim sorum Biden ile yaptığınız görüşme hakkında olacak. F-16 programı gündeme geldi mi? F-16 konusundaki son gelişmeler nedir? Cumhuriyetçi kontrolündeki bir Kongre'nin Türkiye'nin bu konudaki isteklerine yardımcı olacağını düşünüyor musunuz?
Bir soru daha: Birçok kişi Türkiye'nin Ege'de, Suriye'de, Irak Kürdistan'ında çok agresif bir politika izlediğini; Türkiye'nin bombalaması sonucunda sivillerin öldüğünü söylüyor. Bu politikada bir değişiklik görecek miyiz? Özellikle de seçimden sonra...)
"Öncelikle F16 konusunda sayın biden olumlu gelişmelerin olduğunu söyledi. Cumhuriyetçilerle daha önce yaptığı görüşmelerde de bu konuya olumlu yaklaştığını özellikle orada kendilerinden dinledim. Amerika'da yaşayan bir Türk olduğunu söylediniz, buna pek inanmıyorum. Farklı bir ırkçılığın içerisindesiniz. Çünkü sorduğunuz soru bunu aynen ortaya koyuyor. Bizim Kuzey Irak'ta veya Suriye'de oradaki Kürtlerle ilgili herhangi bir sorunumuz yok. Türkiye'deki Kürt vatandaşlarımızla bu tür bir sorunumuz olmadığı gibi .
(İstanbul'daki terör saldırının ardından sınır ötesi bir operasyon gündeminize geldi mi, gelecek mi?) Şu anda sorgulamalar soruşturmalar devam ediyor. 81 yaralımız vardı bu sayı25'e düştü. tabii 6 vefat var. bu sorgulamalar neticesinde nereye uzanıyor bunların araştırması yapılıyor. Bu araştırma neticesinde de ne gerekiyorsa onu yapmakta kararlı olduğumuzu tüm dünyanın bilmesi lazım.
"(Sayın Cumhurbaşkanı, Rus makamdaşınıza herhangi bir şekilde temasınız oldu mu tahıl anlaşmasının genişletilmesi ve süresinin uzatılması konusunda?) Görüşmelerimiz sürekli devam ediyor devam edeceği kanaatindeyim döner dönmez yine başta sayın Putin olmak üzere görüşmelerimizi devam ettireceğiz. Çünkü barışın yolu diyalogdan geçer biz bu konuda kararlı olduğumuzu hep söyledik. Ve bu sürecin devam etmesi zaten tüm dünya için geçerli olan bir şeydir.
"(Geçtiğimiz günlerde katılımınızla Özbekistanlar bir zirve gerçekleştirildi. KKTC gözlemci üye olarak teşkilata kabul edildi. Bunun ardından Yunanistan soluğu Brüksel'de aldı. Avrupa Birliği'nden de karara kınama geldi. ABD Dışişleri’nden de "üzüntü duyduklarını kararı reddettiklerini" söylediler. Bu konu görüşüldü mü, görüşmelerinizde.) Kuzey Kıbrıs ile ilgili bizim Türk Devletleri Teşkilatı’nda aldığımız karar geçerlidir. Bu kararla ilgili herhangi bir yerden herhangi bir ülkeden icazet almamıza gerek yoktur. O iş bitmiştir. Olumsuz yaklaşan ülkelere gerekli cevabı vermeye devam ederiz.
"(Fransa ve İtalya başkanlarıyla görüşmeleriniz oldu. Türkiye’nin İtalya ve Fransa ile yürütmeyi planladığı bir programı var bu konuda somut bir adım var mı?) Şuan itibariyle bazı teknik engeller söz konusu. Bunları aşacağımız kanaatindeyim.
"(Katsa yaptırımlar F16 satışına bir engel teşkil ediyor mu?) Gelişmeler şuanda olumlu. Fazla detaya girmeye gerek yok. Biden ile yaptığımız görüşmede de bu olumlu havayı da hissettim.
"(Polonya topraklarına düşen füze) Bu konuyla ilgili ben Rusya'nın yaptığı açıklamaya saygı duymak durumundayım. Rusya'nın bizimle bu işin alakası yoktur demesi bizim için önemli. Bütün bunların yanında sabah yine bunun detay araştırmalarının yapılması gerekiyor. Biden'ın da bu füzelerin Rus yapımı olmadığını açıklaması herhalde bunun Rusya ile alakası olmadığını göstermektedir. Bu teknik bir arıza olabilir, teknik inceleme ve araştırma şart.
"Israrla bir Rus yapımıdır diye bunun üzerine gitmek bu işi tahrik eder diye düşünüyorum. Biz Rusya ile Ukrayna'yı aynı masa etrafında toparlamanın gayreti içerisindeyiz. Tahrik metodunu kullanmak doğru olmasa gerek. Barışın yolu diyalogdan geçer.
"Savaştan hiçbir şey elde edilmez ne varsa barışta var.
"(Taksim'deki patlama) İstiklal Caddesi'ndeki bu olayın akabinde şuanda ülkemizde, İstanbullumuzda hava normale dönmüştür. Bu konuyla ilgili zaten 40 yıldır terörle mücadele eden bir ülkeyiz, bu mücadeleyi de başarıyla vermiş bir ülkeyiz. Burada da bizler yine terörle mücadelemizi sürdüreceğimiz gibi, benim halkım da bu konudaki sabrını şu anda aynen göstermiştir, gösteriyor. Ölen vatandaşlarımıza Allahtan rahmet diliyoruz. Yaralı vatandaşlarımıza da Allah'tan acil şifalar temenni ediyorum.
"(Yunanistan'ın Doğa Akdeniz'de Egede tansiyonu yükselten açıklamaları devam ediyor. Bir taraftan da ABD'nin askeri konuşlanması, Yunanistan'ın tansiyonu yükselten açıklamaların arkasında o desteği görebiliyoruz. Sayın Biden ile yaptığınız görüşmede bu konuda bir değerlendirmeniz oldu mu?) Bir gece ansızın gelebiliriz, kelamı kibarını asla geriye götürmez. o benim için kelamı kibardır. o nedenle bir gece ansızın gidebiliriz. Yunanistan'da iki üç isim var ki rahat durmuyor. Hadlerini bilmiyorlar. Bak komşu, komşuluk hukukunu bil, bizimle fazla dalaşma. Türkiye nerede sen nerede, dikkat et. İstediğin kadar o adaları doldur bunların hiçbiri sana fayda sağlamayacaktır. Burada Türkiye var onun için de yerini yurdunu iyi bileceksin. Geçmişi de okursa bunu da gayet iyi görecektir. Gelen uçaklar fayda etmez bu iş kürek işi değil yürek işidir yürek.
“(ABD Başkanı Joe Biden, birçok NATO üyesi ülke ile birlikte otelde başka bir toplantı yaptı. Siz neden orada yoktunuz? NATO üyeleri arasında herhangi bir bölünme görüyor musunuz?) 6 ülke bir araya gelmiş. E diğer 20 ülkeyi niye sormuyorsun? Demek ki bizi arama imkanları olmamış olabilir. O çok da önemli değil. konuşulan şey de bu füzenin markası nedir ne değildir. Onu da zaten Sayın Biden, 'Bu Rus yapımı değil' demek suretiyle cevabı vermiş. Çok da önemli değil. Bizi önemli işlere davet ediyorlar. Önemsiz işlere de gitmemize gerek yok. Okey?"