Erdoğan, Obama’ya top atışlarının durması için hangi şartı koştu?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Barack Obama’yla önceki gün yaptığı 1 saat 20 dakikalık telefon görüşmesinde Azez’in düşmesi halinde Türkiye’nin göç ve güvenlik sorunuyla karşılaşacağını belirttiği ifade edildi. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına göre Erdoğan, “Esad, Rusya ve YPG Münih’te varılan anlaşmaya uyarsa top atışları duracaktır” dedi.
Hürriyet’ten Uğur Ergan’a konuşan Cumhurbaşkanlığı ve diplomatik kaynaklarından edindiği bilgiye göre Obama, önceki akşam gerçekleşen görüşmede Ankara ve Diyarbakır’daki terör saldırıları nedeniyle taziye dileklerini iletti ve Erdoğan’a “Acınızı yüreğimizde hissediyoruz. Tepkinizi anlıyoruz. Türkiye ve ABD müttefiktir, sizinle kişisel dostluğumuz var. Dostların birbirlerini böyle kritik zamanlarda desteklemesi önemlidir. Yanınızdayız” dedi. Haberde Erdoğan’ın Ankara saldırısının YPG tarafından gerçekleştirildiğine dair şüpheleri kalmadığını söylediği, “Bilgileri büyükelçinize aktardık” dediği belirtildi. Habere göre, Erdoğan, Suriye’nin kuzeybatısında Esad ve YPG güçlerinin muhaliflere yönelik saldırılarının IŞİD ile mücadeleye de zarar verdiğini söyleyerek, ABD Başkanı’ndan bu saldırıların durdurulması için çağrı yapmasını ve bunun ortak açıklamayla duyurulmasını istedi. Hürriyet’in haberinde Obama’nın bu isteğe olumlu yanıt verdiği belirtildi, ancak Türkiye’nin açıklamasında bu yönde bir ifade yer alırken Beyaz Saray’ın notunda ‘Esad’a yönelik çağrı’ ile yetinildi.
Görüşmeye ilişkin Hürriyet’te yer alan haber şöyle:
Obama, Suriye’deki temel hedeflerinin IŞİD’le mücadele olduğunu vurgularken, Erdoğan, Rusya’nın tavrı nedeniyle Türkiye’nin IŞİD ile mücadelesinin zarar gördüğüne dikkat çekti. Erdoğan, Rusya ve Esad rejiminin saldırılarının IŞİD ile mücadele eden Suriye muhalefetine zarar verdiğine dikkat çekerken, Obama da Putin ile telefon görüşmesi yaptığını anımsatarak, “Putin’e açıkça ifade ettim. ‘Muhaliflere yönelik saldırıları durdurun’ dedim” ifadesini kullandı. Obama, TSK’nın YPG’ye yönelik top atışlarının durdurulması yönündeki Amerikan pozisyonunu tekrarladı. Erdoğan, YPG ve Rusya destekli Esad’ın ortak hareket ettiğini belirterek, “Hedefleri IŞİD ile mücadele değil. Azez düşerse Türkiye ciddi bir göç ve güvenlik sorunu ile karşılaşacak. Esad, Rusya ve YPG, Münih’te varılan anlaşmaya uyarsa top atışları da duracaktır” karşılığını verdi. Erdoğan, önceki gün Türkiye’nin güneyinde koridor oluşturulmasına izin verilmeyeceğini vurgulayarak, “Top atışlarımız buna yöneliktir ve devam edecektir. Sınırlarımızda böyle bir gayrimeşru oluşumun asla tribünden izleyicisi olmayacağız” demişti. Erdoğan’ın Amerikan yönetimine ‘Münih’e uyulmaması halinde topçu atışlarının devam edeceği’ mesajı vermesi, bu sözlerindeki kararlılığının göstergesi olarak gösterildi.
YPG tavrı hayal kırıklığı
Obama’nın Türkiye’nin toprak bütünlüğü konusundaki tavizsiz yaklaşımı ve NATO’nun güvencesi altında olduğunu ifade etmesi, Ankara’yı memnun etti. Lüksemburg gibi ülkelerin Türkiye’nin Rusya’yla bilinçli bir çatışmaya girmesi durumunda NATO’nun Türkiye’ye destek olmaması gerektiğini açıkça ilan ettiği bir dönemde Obama’nın NATO vurgusu, kayda değer bulundu. Ancak, Obama’nın YPG konusundaki tavrı, Erdoğan’ı tatmin etmedi. Ankara’da, ABD yönetiminin YPG’ye karşı önemli angajmanlara girdiği, oradan dönmekte zorlandığı, bu nedenle YPG’yi karşısına almadığı değerlendirmesi yapıldı. ABD yönetiminin, YPG-Rusya ilişkilerinden rahatsız olduğu ve bunu YPG’ye ilettiği bilgisi de Ankara ile paylaşıldı.
Münih Antlaşması
12 Şubat’ta Münih’te yapılan ‘Uluslararası Suriye Destek Grubu’ (ISSG) toplantısında, Suriye çapında bir hafta içinde devreye girecek bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varılmıştı. Anlaşmaya göre, grubun tüm üyeleri, insani yardımın tedariki amacıyla, sahadaki güçlerin BM ile koordinasyon içinde çalışmaları için tüm nüfuzlarını kullanacak.