Erdoğan seçim hükümetini kurmak için Davutoğlu dışında birini görevlendirebilir mi?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu hükümeti kurmakla görevlendirmek yerine seçimlerin yenilenmesi durumunda gündeme gelecek seçim hükümeti için AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nu görevlendirip görevlendirmeyeceği tartışma konusu oldu.

AKP MKYK’da büyük kongrenin 12 Eylül Cumartesi günü yapılması karara bağlanırken 7 Haziran seçimlerinden sonra konuşulmaya başlanan genel başkan değişimi iddiaları tekrar gündeme geldi. AKP Sözcüsü Beşir Atalay, MKYK toplantısının ardından “Davutoğlu görevi iade edecek. AK Parti kongresi 12 Eylül’de yapılacak” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bugün Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda gazeteci ve tarihçilerle yaptığı toplantıda 2 aylık seçim bir hükümetini de telaffuz ettiği CNN Türk’te duyuruldu. Bu açıklama ve haberlerin ardından Erdoğan’ın seçim hükümetini kurmak üzere kimi görevlendireceği de tartışılmaya başlandı.

Anayasanın 114. maddesi Cumhurbaşkanı’nın yapacağı görevlendirme konusunda sadece “116’ncı madde gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar” hükmünü içeriyor. Maddede Cumhurbaşkanı’nın seçim hükümeti kimi görevlendireceği konusunda bir sınırlandırma bulunmuyor.

Özkes'e bakanlık yolu göründü

Geçici bakanlar kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları TBMM'deki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınıyor.

Siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını TBMM Başkanı tespit ederek Başbakan'a bildiriyor. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, TBMM içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanıyor.

Meclis'te bulunan tek bağımsız milletvekili ise CHP'den istifa eden İstanbulMilletvekili İhsan Özkes. Bu kapsamda Özkes, Adalet, İçişleri ya da Ulaştırma bakanlıklarından birine atanabilecek.

Anayasanın 114. Maddesi

Anayasanın “Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu” başlığını taşıyan 114. maddesi şöyle:

Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları çekilir.

Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce; seçim dönemi bitmeden seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu bakanlıklara Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır.

116'ncı madde gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar.

Geçici Bakanlar Kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınır.

Siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı tespit ederek Başbakana bildirir. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır.

Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazete'de ilanından itibaren beş gün içinde kurulur.

Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz.

Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.

Anayasanın 116. Maddesi

Anayasanın “Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin Cumhurbaşkanınca yenilenmesi” başlığını taşıyan 116. maddesi şöyle:

Bakanlar Kurulunun, 110 uncu maddede belirtilen güvenoyunu alamaması ve 99 uncu veya 111 inci maddeler uyarınca güvensizlik oyuyla düşürülmesi hallerinde; kırkbeş gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.

Başbakanın güvensizlik oyu ile düşürülmeden istifa etmesi üzerine kırkbeş gün içinde veya yeni seçilen Türkiye Büyük Millet Meclisinde Başkanlık Divanı seçiminden sonra yine kırkbeş gün içinde Bakanlar Kurulunun kurulamaması hallerinde de Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.

Yenilenme kararı Resmi Gazetede yayımlanır ve seçime gidilir.