Erken seçim kararını 'saray' mı, TBMM mi alacak?

Erken seçim kararını 'saray' mı, TBMM mi alacak?

AKP ile CHP heyeti arasındaki görüşmelerde gözler liderlere çevrilirken kulislerde erken seçimin yöntemiyle ilgili tartışma yürüyor. AKP’nin 45 günlük süre dolmadan TBMM’ye olağanüstü bir toplantı çağrısı yapacağı ve MHP’nin de desteğiyle erken seçim kararı çıkaracağı konuşuluyor. AKP kanadının mevcut hükümetle seçime gitmenin yolunu aradığı dikkat çekiyor. Bu hükümetin ömrünü uzatmak için Meclis İç Tüzük maddeleri masada. "İç Tüzük'te yer alan ve 'çekilmiş sayılan bir hükümet'in hangi koşulda tasarı ya da teklif görüşebileceğini düzenleyen 78. Madde işletilebilir mi', tartışma konuları içinde. Tüm bunların yanı sıra MHP ile koalisyon hala tazeliğini koruyor.

 

Saray’ı tartıştırmamak için

 

Kulislerde, AKP’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tartışma konusu yapmama tutumu dikkat çekiyor. Bu nedenle, olası bir erken seçim kararının Saray yerine TBMM’de alınacağı belirtiliyor. AKP’nin tüm düzenini Kasım ayında yapılacak bir erken genel seçime göre ayarladığı da ifade ediliyor. Buna göre, olağanüstü toplantı çağrısının ardından toplanacak Meclis’ten erken seçim kararı çıkarılması hedefleniyor. TBMM’de erken seçim kararı oylamaya katılanların salt çoğunluğu ile alınıyor. 139’dan aşağı olmuyor.

 

Anayasa Komisyonu faktörü

 

TBMM yetkililerine göre, erken genel seçim kararının Anayasa Komisyonu'nda görüşülmesi zorunlu bir koşul. Ancak, TBMM’de henüz hiçbir komisyon oluşmadı. Bu nedenle, AKP’nin komisyonların tümünü ya da sadece Anayasa Komisyonu'nu oluşturmak için bir hamle yapacağı da konuşuluyor. Ancak, kararın jet hızıyla Genel Kurul'dan geçirilmesi için Anayasa Komisyonu’nun Başkanlık Divanı’ndan kararın Anayasa'ya aykırılık teşkil etmediği yönünde bir görüşün de yeterli olabileceği iddia ediliyor.

 

45 günlük süre 23 Ağustos’ta bitiyor

 

Anayasa'da öngörülen 45 günlük süreç 23 Ağustos akşamı sona eriyor. Bu tarihe kadar yeni hükümet kurulamazsa ve TBMM kendiliğinden "seçimlerin yenilenmesi" kararı almazsa, Cumhurbaşkanı Erdoğan Anayasa’nın 116. Maddesine göre seçim kararı alabiliyor. Erdoğan, seçimlerin yenilenme kararı verirse, bu karardan itibaren 90'ıncı günden sonraki ilk pazar günü sandık kurularak seçimler yenilenecek. Bu durumda 90 günlük süre 21 Kasım Cumartesi günü dolacak ve 22 Kasım Pazar günü yeniden seçim sandığı kurulacak.

 

Mevcut hükümet kanun yapabilir mi? Baraj indirilebilir mi?

 

Kulislerde, AKP kanadının mevcut hükümetle seçime gitmek istediği ifade ediliyor. Meclis İç Tüzüğü'nün “Hükümetin çekilmesi halinde kanun tasarı ve teklifleri” başlıklı 78. Maddeyi işletebileceği de konuşuluyor. Madde, hangi hallerde geçici hükümetin kanun tasarı tekliflerini görüşebileceğini düzenliyor. Madde 78’e göre, Bakanlar Kurulu’nun konunun öncelikli olduğuna ilişkin yazısı bazı düzenlemeler yapmasına olanak tanıyor. Bu, AKP’nin seçim barajının yüzde 7’ye çekilmesi konusunda bir düzenlemeyi Meclis’e getirebileceği anlamına geliyor. Seçim barajının indirilmesi, 2839 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılmasını, dolayısıyla yasal bir düzenlemeyi gerektirmektedir. Bu yönüyle, sorunu, bir önceki soruya verdiğimiz cevap çerçevesinde değerlendirmek gerekmektedir.

“Hükümetin çekilmesi halinde kanun tasarı ve teklifleri” maddesi şöyle:

MADDE 78– Bakanlar Kurulun'un herhangi bir sebeple çekilmesi halinde yeni Bakanlar Kurulu güven oyu alıncaya kadar, Anayasa ve İçtüzük değişiklikleri hariç, kanun tasarı ve tekliflerinin komisyonlarda ve Genel Kurulda görüşülmesi ertelenir. Ancak, Bakanlar Kurulunun öncelikli olduğunu bir yazı ile Başkanlığa bildirdiği kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesine devam olunur.

Seçim barajının indirilmesi, 2839 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılmasını, yasal bir düzenlemeyi gerektiriyor.