Ermenek'te patron düzeni; hakkını isteyene iş yok

Ermenek'te faaliyet gösteren yaklaşık 10 madende işçilerin sendikalı olmadığı, patronların sendikalı olan işçilerin sözleşmelerini feshettiği ortaya çıktı. Maden kazasının olduğu Karaman'ın Ermenek ilçesinde, 8-10 maden bulunuyor. Bu işyerlerinde sigortalı işçi sayısı ise 1000-1500 arasında. İşçi sayısının net olmamasının sebebi ise torba yasadan sonra bazı işçilerin işine son verilmesi ve bu tarihten sonra kaçının işe başladığının halen tam olarak bilinmemesi.

İşten ayrılan madencilere, diğer madenler iş vermiyor

Al Jazeera'den Gonca Şenay'ın haberine göre, Ermenek'te patronların yasaları hiçe sayan bir "düzen" oluşturmuş durumda. İsimlerinin verilmesini istemeyen işçiler, Ermenek'te kurulan düzeni anlattı.   Çok sayıda işçinin verdiği bilgilere göre Ermenek'te patronlar arasında yazılı olmayan bir anlaşma var. Buna göre, "Bir işyerinden patronun isteği dışında ayrılan bir işçiye, süresi en az 1.5 yıl olmak kaydıyla, diğer madenlerde iş verilmiyor." Bu, işçilerin çalışma koşulları ne kadar zor olursa olsun çalıştıkları işyerinden ayrılmasını neredeyse imkânsız kılıyor. Çünkü ailelerine bakmaları, ev geçindirmeleri için başka imkanları yok.

Yemek ve servis için ihtarname çeken işçilerin işine son verildi

Torba yasa çıktıktan sonra tüm madenlerin patronları işçilere, maliyetlerin yükseldiğini bundan sonra servis ve yemek masraflarının işçiler tarafından karşılanacağını bildirdi. Bunun üzerine bazı sendikaların da devreye girmesiyle işçiler, patronlara "bu koşullar altında kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmesi" için ihtarname çekti. Bu ihtarnameler sonrasında patronlar yine birlik halinde hareket ederek, yasada yer alan düzenlemenin aksine, "ihtarnamesini geri çekmeyenin hem işine son verileceğini hem de tazminatlarının ödenmeyeceğini" bildirdi. Tazminatını yakmak istemeyen işçilerin büyük bölümü, yasal yollara başvurup dava açmak yerine işine geri dönmek zorunda kaldı. Oysa yasa aynı işyerinde olmasına gerek kalmaksızın 15 yıl sigortalı olan ve 3600 prim iş gününü dolduran işçiye tazminat verilmesini öngörüyor.

Sendikalı olanlara iş yok

Ermenek'te 2010 yılına kadar Türk-İş'e bağlı, Türkiye Maden-İş sendikası örgütlüydü. Bu tarihte sendikanın örgütlü olduğu madenler baraj sularının altında kaldı. Sonrasında ne Türk-İş ne de diğer sendikalar Ermenek'teki özel madenlerde örgütlenebildi. Alandaki Türkiye Maden-İş temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, sendika örgütlülük sona erdikten sonra işçilerle yaptığı toplantılarda, "Örgütlülük biterse bir kuyruklu yıldız kayar. Köle düzeni başlar" dedi. Ancak patronlar sendikalı olmak isteyen işçilerin iş sözleşmesini feshetti. Bu bilgiyi Al Jazeera'ye hem işçiler hem de kurtarma faaliyetleri için başka şehirlerden gelen sendika temsilcileri verdi.

İş imkanları azalınca, patronlar koşulları kendi belirledi

İşçilerin bilgi verdiği sendikalardan biri de Hak-İş. Sendika Başkanı Mahmut Arslan, kazanın olduğu ilk günden bu yana alanda. Kendisi de Karamanlı olan Arslan, bölgenin coğrafi koşullarının iş imkanlarının azalmasını da beraberinde getirdiğini söyledi. Patronların bu koşulları kendi çıkarları doğrultusunda kullandıklarını belirtti. 

"Bu havzadaki kömür ocaklarında çalışan insanlar iki tercih yapmak zorunda. Coğrafya zor, seçenek yok. Ya çalışmayıp göç edecekler ya da bu madenlerde çalışıp sigortalılıklarını devam ettirecekler. O zaman burada çalışmak için bu madenlerden başka seçenek kalmıyor, işverenin şartlarını kabul etmeyenler burada çalışamıyorlar."

Öte yandan Çalışma Bakanı Faruk Çelik, işçilerin şikayetlerini kendilerini ilettiklerini ve Teftiş Kurulu'nun görevlendirileceğini söyledi.