Ermenek'te yeni yıl; madenci işsiz, esnaf kepenk kapatma noktasında

Ermenek’te 18 işçinin yaşamını yitirdiği maden faciasının ardından bölgede çalışan maden işçileri geçim sıkıntısı yaşamaya başladı. Facianın yaşandığı Has Şekerler Madencilik Şirketi başta olmak üzere bölgede çalışan madenciler biriken 5 aylık ücretlerini alamadı, diğer 7 madende çalışma durdu. Madencilikten başka geçim kaynağının bulunmadığı bölgede ekonomik kriz esnafa da yansımaya başladı, nakliyeciler kamyonlarını satma, esnaf kepenk kapatma noktasına geldi.

Ermenek'in Pamuklu Köyü Cenne Mevkii'nde geçen yıl 28 Ekim günü, Has Şekerler Madencilik Şirketi'ne ait linyit ocağını, eski ocakta biriken suyun basması sonucu 34 işçiden 18'i mahsur kaldı. Facianın ardından başlayan kurtarma çalışmaları 38 gün sürdü. Bu çalışmalar kapsamında farklı zamanlarda 18 işçinin cansız bedenine ulaşılıp, cesetleri ocaktan çıkartıldı.

Madenlerin faaliyetleri durduruldu

Biri facianın yaşandığı Has Şekerler Madencilik olmak üzere 10 linyit ocağının bulunduğu bölgede, facia ocağındaki kurtarma çalışmaları sırasında diğer 9 kömür ocağında üretim durdu. Burada çalışan işçilerin büyük bir bölümü facia ocağındaki kurtarma çalışmalarına katıldı. Bu sırada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Ankara Grup Başkanlığı, bölgede faaliyet gösteren ocaklarda denetim yaptı. Müfettişler tarafından denetim kapsamında hazırlanan rapor sonucunda açık üretim yapan 1 ocağın dışındaki, kapalı üretim yapan tüm ocaklarda üretim durduruldu. Teftiş kurulu kararında ''Ocağın güvenliği açısından yapılması gereken havalandırma ve kaçış yolunu sağlamak üzere kazı yapılması, su atımı, işçilerin ve malzeme geliş gidişi için kullanılan yolların kontrolü çalışmaları daimi nezaretçi ve iş güvenliği uzmanının gözetiminde en az sayıda işçi ile gerçekleştirilecek. Bu sürede de üretim yapılmayacak'' denildi.

Bu gelişmeler yaşanırken, bölgedeki özel bir maden ocağı da kendisine ait olan 2 işletmeden bir tanesini tamamen kapatma kararı aldı. Şirket yetkilileri yaklaşık 120 işçiye iş akitlerinin 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle sonlandırıldığını bildiren tebligat gönderdi.

Madenciler olumsuz etkilendi

Yaklaşık 1500’e yakın maden işçisinin bulunduğu bölgede, şu an sadece açık üretim yapan Akpınar Madencilik ile teftiş kurulu tarafından üretimi durdurulan yaklaşık 100 işçinin çalıştığı Tarkom Madencilik eksikliklerini giderip faaliyetini sürdürüyor. Teftiş kurulu tarafından kapatılan diğer ocaklarda ise eksiklikleri gidermek için her ocakta 15-20 kişinin eksiklikleri tamamlamak için çalışıyor. Facianın meydana geldiği ocakta ise kapalı ve soruşturma kapsamında inceleme yapacak bilirkişi heyetinin can güvenliğinin sağlanması için önlemler alınıyor.

Has Şekerler Madencilik Şirketi'ne ait facia ocağı başta olmak üzere diğer işletmelerde çalışan madenciler ise yaşanan bu gelişmelerin ardından olumsuz etkiledi. İlçeye bağlı Güneyyurt Beldesi’nde yaşayan ve 5 yıldır Has Şekerler Madencilik Şirketi’nde çalıştığını belirten 33 yaşındaki Kürşat Aygün, faciadan de Torba Yasa nedeniyle 3 ay madenin kapalı kaldığını ve bu süreçte ücretlerini alamadıklarını söyledi. Aygün, ''Olayın üzerinden 2 ay geçti. Öncekilerle birlikte 5 aylık ücretimiz ödenmedi. Şirkette de herhangi bir muhatap bulamıyoruz. Zor günler yaşıyoruz. Çocuklarımızın en küçük bir isteğini bile karşılayamıyoruz. Bizim tek istediğimiz emeğimizin karşılığını almak'' dedi.

Muhatap bulamıyoruz

Son olarak geçen yıl Ramazan Bayramı’ndan 10 gün sonra ücret aldıklarını ve bir daha ödeme yapılmadığını belirten madenci 25 yaşındaki Ali Gülen de şöyle konuştu:

''Böyle bir olayın yaşanmasını istemezdik ama oldu. Olay yaşandıktan sonra yetkililer bizim için de bir şeyler yapacaklarını söylediler. Ama şimdi kimse ilgilenmiyor. Bizim bölgede maden dışında çalışıp para kazanabileceğimiz bir yer yok. Yetkililer 6 aylık işsizlik maaşı bağlanacağını söyledi ama hiçbir ses yok. Muhatap olacağımız ve sonumuzun ne olacağına dair konuşacağımız bir yetkili bulamıyoruz.''

Çalıştıkları madenden iş akitlerinin sona erdiğine dair çıkış verilmediğini de belirten Gülen, ''Tazminatlarımız ve yasal haklarımızla birlikte çıkışımızı verseler, herkes başının çaresine bakar. Ama onları da alamıyoruz. Çünkü madenle ilgilenenlerin hepsi cezaevinde. Diğer yetkililer de kendi işine gücüne bakmaya başladı. Biz burada yalnız kaldık'' diye konuştu.

‘Alın terimiz kurudu, paramızı alamadık’

Madencilerden 30 yaşındaki Mehmet Karapınar da işverenin yanında hiç bir yetkilinin kendileriyle ilgilenmediğini belirterek şunları söyledi:

''Hiçbir yetkili bizimle ilgilenmiyor. Hani işçinin teri kurumadan alın terini vereceksin diyorlar ya. Bizim terimiz kurudu. Kazanın olduğu madende çalışan yaklaşık 150’ye yakın arkadaşımız var. Her birimizin 6- 7 bin lira alacağı bulunuyor. Paralarımızı alamadığımız için yaşantımız tamamen değişti. Ailelerimizin ihtiyaçlarını karşılayamıyoruz. Başka iş imkanı olmadığı için de çalışamıyoruz. Kaymakamlık geçici yardımlar yapıyor ama bunlar yeterli olmuyor. Yetkililerin bizim için kalıcı çözümler üretmesini istiyoruz. Diğer taraftan biz bu sorunları yaşarken, bölgedeki başka bir maden ocağı tamamen kapatıldı ve yaklaşık 150 işçiye çıkış verildi. Önümüzdeki günlerde bu arkadaşlarımız da iş bulmakta zorluk çekecekler. Bölgede zaten işsizlik vardı bu daha da artacak.''

Ermenek ekonomik sıkını içine girdi

Ermenek Esnaf Odaları Başkanı Ali Bardak da yaşanan olaylardan dolayı Ermenek’te büyük bir ekonomik sıkıntı yaşanmaya başladığını söyledi. Ermenek’te madencilik sektörünün bölgenin adeta lokomotifi olduğunu belirten Bardak, şöyle dedi:

"Faciadan öncede ilçemizdeki maden ocakları torba yasa nedeniyle yaklaşık 3 ay kapalı kaldı. Tam ocaklar açıldı, facia meydana geldi. Devletimiz madencilerin aylıklarının ödeneceğini söyledi ama halen hesaplarına yatan bir para yok. Bu yüzden işçilerimiz sıkıntı içerisinde. Bu sıkıntı dolaylı olarak esnafımızı da yansıdı. Ocakların ne olacağı belli değil. Şu anda ocaklarda sadece sağlamlaştırma çalışması yapılıyor. Ama açılıp açılmayacağı da belli değil. Bir maden ocağımız da tamamen kapatıldı. İşçilere çıkış verildi.''

Esnaf kepenk kapatma noktasına gelir

Ermenek'in büyük bir belirsizliğe doğru gittiğini belirten Başkan Bardak, şunları söyledi:

''Bu belirsizliğin sonucunda Ermenek bitme noktasına gelir. Göçler başlar. Birçok esnafımız da kepenk kapatır. Zaten şu an da birçok kamyoncu da nakliye işi bulamadığı ve borçlarını ödeyemediği için kamyonlarını satmaya başladı. Bankadan çektikleri kredileri ödeyemez hale gale geldi. Ermenek’in bundan sonra ne olacağının muhasebesini yetkililerin özellikle Bakanımız Lütfi Elvan’ın yapması lazım. Acilen Ermenek’teki sorunlara çözüm bulunması lazım.