Ermenice-Türkçe lügatın tıpkıbasımı yapıldı

TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, AA muhabirine sözlük çalışmasıyla ilgili bilgi verirken, Türkçe'den çeşitli dillere, çeşitli dillerden de Türkçeye sözlükler yayımladıklarını anımsattı.

Türk Dil Kurumu'nun, Türkçe-Ermenice ve Ermenice-Türkçe Sözlük'e temel oluşturmak üzere eski sözlüklerin tıpkıbasımını yapmaya başladığını dile getiren Akalın, bugüne kadar Ermenice sözlük hazırlamakta gecikildiğini, yürütülmekte olan sözlük çalışmalarına da kaynaklık etmek üzere geçen yüzyılda basılmış ve nadir kitap özelliği kazanmış sözlükleri yayımlama kararı aldıklarını belirtti. Akalın, "Yayımladığımız ve yayımlayacağımız bu sözlükler, çalışmalara kaynaklık edecek. Ama bu sözlüklerin bir de tarihi değeri var" dedi. 

Osmanlı Devleti'nde Ermeniler'in, eğitim, öğretim hayatı ile birlikte zengin bir kültür, sanat ve yayın hayatına da sahip olduğunu vurgulayan Akalın, "Türk dili üzerine çalışan Ermeniler Türkçe'ye de hizmet etmişti" diye konuştu.  

Akalın, Osmanlı Devletinden Ermeniler'in dile katkılarına ilişkin de şu bilgileri verdi: ''Türkçe'nin ilk köken bilgisi sözlüğünün yazarı Bedros Keresteciyan'dır. Atatürk, cephede tanıştığı Agop Martayan'ı 1932'deki Birinci Türk Dili Kurultayı'na davet etmişti. Sofya'dan gelip Kurultay'a katılan Agop Martayan Türk Dil Kurumunda yıllarca başuzman olarak çalışmıştı. Atatürk, kendisine Dilaçar soyadını vermişti. Agop Martayan da o günden sonra yazılarında A.Dilaçar adını kullanmıştır. 

Bir başka Ermeni dil bilimci de Bedros Zeki'dir. Türkçe öğretimi için on beş ders kitabı hazırlayan Bedros Zeki, yaklaşık elli bin kelimelik Ermenice-Türkçe Mükemmel Lügat'ı 1907'de, Türkçe-Ermenice Mükemmel Lügat'ı da 1912'de yayımlamıştır. O dönemin tanınmış yazarlarından Recaizade Ekrem, Ahmet Rasim Bedros Zeki'nin bu sözlüğüne sunuşlar yazmışlardır. İşte TDK olarak bu sözlükleri tıpkı basım olarak yayımladık. Önümüzdeki günlerde de 1884'te Osman Devleti Maarif Nezareti (Eğitim Bakanlığı) ruhsatıyla İstanbul'da yayımlanan Fransızca-Ermenice Sözlük'ün tıpkı basımını yapacağız. Bu sözlüğün de tarihi bir önemi bulunuyor. Bütün bunlar yeni Ermenice-Türkçe ve Türkçe-Ermenice Sözlük'e kaynaklık edecektir." dedi.