Ertuğrul Özkök: Deprem sonrası ilk anket; yüzde kaç oyunu değiştirdi?

Ertuğrul Özkök, "Pazar Mektubu" başlığı altında, yazdığı ve "newsletter" olarak paylaştığı yazısında bugün IPSOS araştırmasına yer verdi. Ankette sorulan 'yardımı hangi kurumlara yaptınız' sorusuna gelen yanıtlarını değerlendiren Özkök; "AFAD lehine ve AHBAP aleyhine yapılan devasa iktidar yanlısı kampanyaya rağmen insanlar AHBAP’a güven duymuşlar." düşüncesini dile getirdi. Özkök; “Deprem iktidarı iyice çökertti” beklentisi içindeki muhalifleri tatmin edecek bir değişim değil… Ancak “Seçimi kıl payı alma” umudu olan iktidar yanlıları için de yeterince endişe verici bir sonuç…" ifadelerini kullandı.

Özkök'ün, "Deprem sonrası ilk anket; yüzde kaç oyunu değiştirdi?" başlıklı yazısı şöyle:

Önümde deprem sonrası yapılan ilk anket duruyor.

14-16 Şubat tarihleri arasında yapılmış.

Anketin özelliği şu:

Depremden etkilenen 10 il dışındaki illerde yapılmış.

Bugünlerde konuştuğum bir çok insanın merakı şuydu:

Deprem sonrası yapılan anketler nasıl bir sonuç verdi?

Benim bildiğim siyasi anket yapan ciddi kuruluşların hiç biri henüz bir deprem sonrası anketi yayınlamadı.

Ama geçen Cumartesi itibariyle deprem sonrası ilk sinyal önce Fenerbahçe , sonra Beşiktaş tribününden geldi.

Ankette öyle bir soru var ki, yazının sonunda açıklayacağım

Önümdeki anket seçim araştırması değil.

Ama seçimlerle ilgili tek soru var.

“Bu Deprem vereceğiniz oyu değiştirdi mi?”

Sonucunu yazının sonunda vereceğim.

Çünkü sosyolog gözüyle baktığımda bana seçim anketinden bile daha ilgi çekici bazı işaretler veriyor. Anketi yapan dünyanın en büyük 3 kamuoyu araştırma şirketinden biri olan IPSOS. İPSOS siyasi araştırmalar da yapan bir kuruluş ancak bunları hiçbir zaman yayınlamıyor. Daha çok piyasanın nabzını ve tüketici alışkanlıklarını ölçen araştırmalar bunlar.

Yüzde kaçımızın deprem bölgesinde tanıdığı veya kaybettiği insan var

Yukarda da belirttiğim gibi bu anket depremden zarar gören 10 ilin dışındaki illerde 1000 kişi ile ve telefon görüşmesi ile yapılmış.

Ancak şöyle ilginç bir ayrıntısı var.

Ankete katılan kişileri şu soru sorulmuş:

“Deprem bölgesinde akrabanız veya arkadaşınız var mıydı?”

Yüzde 59’a “Evet vardı” cevabı vermiş.

İkinci soru ise şu:

“Akraba veya arkadaşlarınızdan hayatını kaybeden, yaralanan oldu mu?”

Cevaplar şöyle:

(*) Yüzde 47: Hayır olmadı.(*) Yüzde 28: Evet hayatını kaybeden oldu.(*) Yüzde 31: Evet yaralanan oldu.

Bu da depremin etkilerinin, bütün Türkiye’de ne kadar yaygın olduğunu gösteren bir sonuç.

Yardımlarınızı hangi kuruluşlara yaptınız?

Şimdi gelelim daha ilginç sonuçlara…

Yalnız bu rakamları değerlendirirken şuna dikkat edin.

Sorulan kişiler birden fazla kuruma da yardım ettiği için toplamların yüzde 100’den fazla olması sizi şaşırtmasın.

(*) Hangi resmi veya sivil toplum kuruluşu ile parasal yardım yaptınız?

İşte cevaplar:

(*) Yüzde 58: AFAD(*) Yüzde 45: AHBAP(*) Yüzde 26: Kızılay(*) Yüzde 20: Belediyeler(*) Yüzde 20: Çevremin ve arkadaş gruplarının düzenlediği yardımlar(*) Yüzde 12: Diğer sivil toplum kuruluşları(*) Yüzde 6: AKUT(*) Yüzde 4: Şirketimin düzenlediği yardım kampanyası(*) Yüzde İnstagramda takip ettiğim influencer’lar.

Gördüğünüz gibi AFAD lehine ve AHBAP aleyhine yapılan devasa iktidar yanlısı kampanyaya rağmen insanlar AHBAP’a güven duymuşlar.

İlk 24 saatteki arama kurtarma performansı yüzde 45'e yüzde 51

Bir diğer kritik soru:

“Depremin ardından başlayan arama- kurtarma- destek çalışmalarının ilk 24 saat performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?"

(*) Yüzde 20: Çok başarılı(*) Yüzde 24: Başarılı(*) Yüzde 24: Başarılı değil(*) Yüzde 27: Hiç başarılı değil

Görüldüğü gibi yüzde 45 başarılı, yüzde 51 başarısız gibi bir bölünme ortaya çıkmış.

Ölen ve yaralanan yakını olanlara göre en başarılı kurtarma çalışmasını kim yaptı?

Bir başka soru ise depremde ölen ve yaralanan yakını olan insanlara sorulan şu soru:

“Arama kurtarma çalışmalarında hangi kurumuşları başarılı buldunuz?”

(*) Yüzde 71: Madenciler(*) Yüzde 68 AHBAP(*) Yüzde:66 AFAD(*) Yüzde 52: Diğer ülkelerden gelen ekipler(*) Yüzde 52: AKUT(*) Yüzde 43: Kızılay

Bir ayrıntı: Aynı soru depremde ölen veya yaralanan bir yakını olmayanlara sorulduğunda AFAD’ı başarılı bulanların oranı yüzde 71’e çıkıyor.

Ara kurtarma en yeterli ve kısmen yeterli olan kuruluşlar hangileriydi?

Ve siyasi açıdan sonucu olabilecek en kritik soru:

"Arama-Kurtarma ve Yardım konusunda en yeterli veya kısmen kuruluşlar hangileriydi?"

(1) Yüzde 81: Sivil toplum örgütleri (Dernek ve vakıflar)(2) Yüzde 72: Belediyeler(3) Yüzde 65: Özel sektör firmaları(4) Yüzde 56: Hükümet

Bu alanda da sivil toplumun performansı devletin önüne geçiyor.

OHAL ve üniversite kararı hakkında ne düşünüyorsunuz?

(*) Yüzde 84 OHAL ilanını doğru buluyor.

(*) Buna karşılık ankete katılanların yüzde 58’i üniversitelerin kapatılma kararını yanlış buluyor. Doğru bulanların oranı yüzde 35.

'Deprem kaderdi' bahanesi yüzde kaç oy getirir?

Ya “Deprem kaderdir ve çok büyüktü yapılacak bir şey yoktu” diyenler?

Onların oranı sadece yüzde 22…

Geriye kalan depremin sebepleri arasında kontrolsuzluktan, çarpık yapılaşmaya, imar aflarına kadar somut gerekçeleri sayıyorlar.

Yani seçim meydanlarında “Deprem kaderdi” diyerek halkı ikna etmek kolay olmayacak.

Şu an ruhsal halinizi hangi kelimelerle açıklarsınız

6 Şubat sonrası kendinizi nasıl hissediyorsunuz:

(*) Yüzde 41: Yorgun(*) Yüzde 38: Endişeli(*) Yüzde 31: Üzgün(*) Yüzde 24: Öfkeli(*) Yüzde 23: Bıkkın(*) Yüzde 22: Kafası karışmış(*) Yüzde 20: Hayal kırıklığına uğrakmış(*) Yüzde 20: Rahatsız olmuş(*) Yüzde 18: Kuşkulu(*) Yüzde 16: İncinmiş(*) Yüzde 14: Şok(*) Yüzde 13: Yalnız(*) Yüzde 12: Nefret(*) Yüzde 10: Mahçup

Deprem sonrası hangi markalar hakkında görüşürüz olumlu değişti

Ve geliyorum son 2 soruya…

“Yaşadığımız deprem sürecinde hangi markalara karşı görüşünüz olumlu yönde etkilendi?

Bu soruya yüzde 50 cevap vermemiş.

Cevaplayanların görüşlerini sırasıyla yazıyorum:

(1) AHBAP(2) Trendyol(3) LC Waikiki(4) AFAD(5) Eti(6) Şok(7) Ülker(8) Defacto

Burada önemli bir ayrıntıyı da vereyim.

Cevap verenlerin yüzde 20’si AHBAP derken, yüzde 6’sı AFAD demiş.

Ve beklenen son soru: Deprem kaçınızın oyunu değiştirdi

Ve geliyorum herkesin merak ettiği sorunun cevabına:

“Yaşanan deprem önümüzdeki seçimde vereceğiniz oyu değiştirdi mi?

İşte cevaplar:

(*) Yüzde 61: Hayır değiştirmedi(*) Yüzde 15: Evet değiştirdi.(*) Yüzde 24: Cevap yok veya fikrim yok.

Evet deprem sonrası ilk anketin sonuçları bunlar.

“Deprem iktidarı iyice çökertti” beklentisi içindeki muhalifleri tatmin edecek bir değişim değil…Ancak “Seçimi kıl payı alma” umudu olan iktidar yanlıları için de yeterince endişe verici bir sonuç…