Erzincan'da altın madeni şirketi, dava açmamaları karşılığında, köylülere "yardım" yapmış

CHP, Gümüşhane’den sonra Erzincan’daki altın madenleri ve diğer çevre sorunları ile ilgili yaptığı incelemeleri raporlaştırdı. Raporda İliç’teki altın madeni şirketi ile vatandaşlar arasında "Ekonomik Yer Değiştirme ve Geçim Kaynakları Destek Protokolü" imzalandığı ve şirketin, vatandaşlara; dava açmamaları karşılığında 130’ar bin lira para ödediği ortaya çıktı.

Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre partinin Doğa Hakları Birimi tarafından 31 Ekim tarihinde Refaiye ilçesine bağlı Kırkbulak köyü, Kemaliye ilçesi ve bu ilçeye bağlı Sırakonak, Gözaydın, Ağıl, Dilli köyleri ile İliç ilçesinde gerçekleştirilen incelemeler ve yurttaşlarla yapılan görüşmeler raporlaştırıldı. Raporun belki de en çarpıcı kısmı altın madeninin “İliç ve Erzincan ili genelinde sosyal onay mekanizması işletmiştir” denilen bölümü. CHP’nin raporunda bu bölümde şu iddialara yer veriliyor; “Heyetimizle paylaşılan belgelerde yapılan incelemelerde; “Ekonomik Yer Değiştirme ve Geçim Kaynakları Destek Protokolü” adı verilen protokol kapsamında, madenci firma tarafından protokolün imzalanma tarihi olan 1 Eylül 2016 tarihinden önce Erzincan ili İliç ilçesi Sabırlı köyünde ikamet edenlere, 40 bin TL yakacak yardımı, 50 bin TL hayvancılık desteği ve 40 bin TL yem desteği olmak üzere 130 bin TL yardım yapılmıştır. Protokol hükümlerine göre, destek alan köy sakinleri, halihazırda çalışan ve/veya ileriki süreçte çalışacak Anagold ve Alacer Gold Maden AŞ’ye ortak olduğu grup ve bağlı şirketlerin sürdürdüğü ve sürdüreceği madencilikle bağlantılı projelere onay vermişlerdir. Yardım alanların, gerçek bir hak ihlali dışında hiçbir türlü özel, idari ve/veya adli başvuruda bulunmaları yasaktır. Bu yasağın ihlali durumunda, şirket verdiği 130 bin TL’lik yardım miktarını faizi ile birlikte geri isteme hakkına sahip olacaktır”.

Protokolün 2.4’üncü maddesi aynen şöyle; “Destek alanlar, Anagold ve Alacer Gold Madencilik AŞ’nin ortak olduğu, grup ve bağlı şirketlerinin bundan sonra yapacağı madencilik faaliyetlerinin ifası için her türlü desteği vermeyi kabul ve taahhüt eder”

CHP’nin raporunda firmanın ayrıca Erzincan Üniversitesi, Erzincanspor gibi kuruluşlara da yüksek meblağlarda bağış yaptığı ileri sürülüyor.

"AKP'li milletvekilinin köyüne su sağlamak için gölet yapılıyor"

CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca’nın ve parti il yöneticilerinin oluşturduğu heyete Erzincan Refaiye Kırkbulak köylüleri köye ait mera ve tarım arazilerinde ve tarlaların sulanmasında kullanılan derede DSİ tarafından gölet yapılmak istendiğini anlattılar. Göletin AKP Erzincan Milletvekili Süleyman Karaman’ın köyü olan Alaçayır’a su verilmek için yapılmak istendiğini ileri süren köylüler, göletle birlikte yapılacak malzeme ocağı ve yıkama eleme tesisi ve beton santralinin yaşam alanlarına zarar vereceğini dile getirdiler.

"Kemaliye ve köyleri altın madenine tepkili"

Erzincan İliç ilçesinde faaliyet yürüten Anagold isimli maden firmasının (Kanadalı Alacer Gold ile Çalık Holding ortaklığında), Kemaliye ilçesi sınırlarında da maden aramaya yönelik sondaj çalışmaları yürüttüğüne dikkat çekilen raporda, bu çalışmalara yöre halkının tepki gösterdiği ifade ediliyor. Maden arama faaliyeti yapmak isteyen firma tarafından Kemaliye’de değişik noktalarda sondaj çalışmaları yapıldığı ancak maden arama çalışması öncesi herhangi bir ÇED başvurusu yapılmadığı bilgilerine ulaşıldığının belirtildiği raporda, “Fırat Nehri’nin iki büyük kaynağından birisi olan Karasu kıyısında bulunan Kemaliye ilçesinin, coğrafi, tarihi ve kültürel yönden önem arz ettiği” dile getirildi. İlçenin Sırakonak, Gözaydın, Ağıl, Dilli köylerinde yapılan görüşmelerde, yurttaşların maden arama projelerini istemediklerini dile getirdiğine yer verilen raporda, yurttaşların, maden arama faaliyetini istememe nedenleri olarak su kaynakları, tarım ve meralara olumsuz etkileri, Karasu Nehri’nin kirlenmesi sonrası kirliliğin geniş bir alana yayılacağı, 1. derece deprem kuşağındaki bölgede yaşanabilecek depremler nedeniyle maden kaynaklı oluşabilecek tehlikeler dile getirildi.

CHP heyetinin İliç ilçesinde yaptığı incelemelerle ilgili raporunda yazdıkları ise altın madeninin köylülere verdiği paraya dair çarpıcı bilgiler yer aldı. İlçede, Kanada kökenli Alacer Gold şirketin yüzde 20’sinin ait olduğu Çalık Holding tarafından sülfit, silika gibi kimyasallar kullanarak cevher üretildiği bilgilerine yer verilen raporda, projede kullanılan kimyasalların (Başta sülfürik asit ve siyanür olmak üzere) insan sağlığı ve ekosistem için zararlı olduğu iddiaları dile getiriyor.

Raporda altın madenindeki iş kazasına da yer verilirken, madende taşeron işçi olarak çalışan 40 yaşındaki Mehmet Can’ın ayağına tesisten madene su taşıyacak boru hattındaki sızıntı nedeniyle sülfürik asit dökülmesi ve sonrasında kaderine terk edildiği bilgilerine yer verildi. Raporda ayrıca maden firmasına ait tankerin yaptığı kaza sonrasında, tankerdeki sülfürik asidin ilçeye yayılmış olması da, yurttaşlarda tedirginlik yarattığı da ifade ediliyor.

Raporun öneriler kısmında ise maddeler halinde şu görüşlere yer verildi;

Kemaliye’de maden arama projesinden ivedilikle vazgeçilmeli, sondaj çalışmaları durdurulmalıdır.

İliç ilçesinde ikamet eden yurttaşlar ivedilikle sağlık taramasından geçirilmelidir. Ağır tehdit içeren sülfürik asit, silika gibi kimyasallardan vazgeçilmelidir.

Maden şirketin işlettiği sosyal onay mekanizması nedeniyle, İliç ve Erzincan’daki kamu kurum kuruluşları olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşların bütçeleri ve ilgili kamu personellerinin mal varlıkları incelenmelidir.

Sabırlı köyüne 1 kilometreden daha yakın mesafede kurulan atık depolama sahası kapatılmalı, buna yönelik ÇED olumlu kararı ve diğer idari işlemler geri alınmalıdır.

Refaiye ilçesi Kırkbulak köyünde yapılması planlanan gölet, malzeme ocağından vazgeçilmelidir.