Eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen: Ya demokrasiye ya da diktatörlüğe evet diyeceksiniz
Eski AİHM Yargıcı ve eski CHP Milletvekili Rıza Türmen, "Türkiye'de adaletten söz etmek mümkün değil, Türkiye'de adalet yok" diyen Türmen, başkanlık sistemini de içeren anayasa değişikliği teklifine ilişkin açıklamalarda bulundu. Türmen, "Bugün ya demokrasiye ya da diktatörlüğe evet diyeceksiniz" dedi.
“Serbest tartışma olmayan düzende referandum”
Türmen, RS FM’de ’Enver Aysever'le Oyuna Devam' programının konuğu oldu. Türmen’in açıklamaları şöyle:
"Sayın Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip Erdoğan) ile ilgili bir plebisit bu. Bu demokrasiye has bir özellik değildir. 'Evet' ya da 'hayır' demek Otoriter rejimlerde görülen şeylerdir. Kapalı kapılar arkasında iki parti konuşuyor, bir öneri getiriyor, sonra demokratik olmayan serbest tartışma olmayan bir düzende referandum yapıyorsunuz. Bu elbette demokratik olmuyor.”
“Koşullar, ‘Yetmez Ama Evet’ döneminden farklı”
2010'daki referandum için, 'Yetmez Ama Evet' adı altında kampanyalar yürütüldüğünü ancak o gün evet diyen aydınların 'Kandırıldık' dediklerinin anımsatılması üzerine, "Koşullar Yetmez Ama Evet döneminden farklı. O zaman AKP'nin ne yapmak istediğinin tahmin edilemediği bir dönemdi ama bugün böyle bir yanılgıya yer yok. Bugün ya demokrasiye ya da diktatörlüğe evet diyeceksiniz" dedi.
"Bugün bağımsız yargıdan söz edilemez" diyen Türmen "Yargı tamamen yürütmenin kontrolünde" değerlendirmesini yaptı.
Seçimlerin demokrasilerin ön koşulu olmasının yanı sıra bir değerler bütünü olduğunu ifade eden Türmen, "Yargı, yürütme ve yasamanın sınırlarını çizer ve diğer erklerden farklıdır" diyerek kuvvetler ayrılığına dikkat çekti.
“Başkanlık sistemi kutuplaşmayı artıracaktır”
Avrupalı hukukçuların Türkiye'nin durumuna ilişkin gözlemlerine de değinen Rıza Türmen, "Büyük bir endişe var. Biz, Türkiye'ye karşı yapılmış bir komplo olarak görüyoruz bu endişeyi ve ben bunu anlamakta güçlük çekiyorum. Demokratlar grubunda olmak istiyorsanız bu standartlara uygun davranmak zorundasınız. Bugün eleştiren aynı çevreler, 2002'de başka şeyler söylüyorlardı ve Türkiye'yi örnek gösteriyorlardı. Bunu düşünmek lazım" ifadelerini kullandı.
“Diktatörlük demektir”
Başkanlık sistemini de içeren anayasa değişikliğinin Türkiye'yi demokrasiden uzaklaştıracağını ve Meclis'e getirilen önerinin bu durumu yasallaştıracak bir öneri olduğunu dile getiren Türmen, "Mevcut otoriter yönetimi yasal düzleme taşıyacak bir öneridir. Kuvvetler birliğine yol açacaktır. Bu diktatörlük demektir" diyerek düşüncelerini aktardı.
Başkanın hem yargıyı kontrol edeceğini, aynı zamanda parti başkanı olacağını ve Meclis'teki çoğunluğu kontrol edeceğini belirten Türmen, "Başkan, yürütmenin kendisi olacak ve parti başkanı olacaktır. Kutuplaşmayı artıracaktır" dedi.
“MHP’nin tutumu ne oldu da değişti anlamıyorum”
Türmen, 'OHAL döneminde referandum ne kadar doğrudur?' sorusunu, şöyle yanıtladı:
"Halkın bilgi alma hakkının ortadan kaldırıldığı ortamda referandum ve her tür seçim ne kadar doğrudur? Referandumdan yüzde 51 çıksa, yüzde 49 reddediyor demektir. Yani toplumun yarısı reddediyor demektir. Bunun için uzlaşma sağlanması gerekiyor. Kasım 2012'ye kadar AKP parlamenter sistemin güçlendirilmesini söylüyordu. Başkanlık tartışmaları toplumsal bir ihtiyaçtan doğmadı. MHP'nin tutumu çok gariptir. MHP, Anayasa Komisyonu'nda görüşürken başkanı halkın seçmesine bile karşıydı, parlamento tarafından seçilmesi yönünde öneri getirmişti. Ne oldu da tutum değiştirdiler, anlayamıyorum" sözleriyle değerlendirdi.