Eski başbakanların gözünden Kraliçe 2. Elizabeth
Kraliçe 2. Elizabeth'in döneminde göreve gelmiş eski başbakanlar, ölümünün ardından onu andı.
Kraliçe 1952'de tahta çıktıktan sonra 15 başbakan görev yapmıştı.
Onlarla her hafta görüşen Kraliçe, ülkeyi ilgilendiren konularda bilgi almıştı.
Kraliçe'nin 70 yıllık hükümdarlığı boyunca başbakanlık yapan siyasetçilerden altısı, onun hakkındaki düşüncelerini anlattı.
Sir John Major, 1990-97
BBC'ye konuşan Sir John, Kraliçe ile pek çok anısının olduğunu ve görüşmelerinin "insanların hayal edebileceğinden daha farklı geçtiğini" söyledi:
"Bu görüşmelerde eğlence vardı, mizah vardı, dedikodu vardı.
"İnsanlar Kraliçe'nin, ülkenin dört bir yanında halkın hayatına dair sahip olduğu bilginin derinliğini bilse şaşırırdı.
"Çok iyi bir şekilde bilgilendiriliyordu.
"Dışişleri konusunda da, bir yabancı liderle sorun yaşasak 'Onun babasını bilirdim' veya 'Onu yıllardır tanıyorum' derdi. Her zaman verecek bilgece bir tavsiyesi vardı.
"Kraliçe ile görüşme, başbakanların haftalık mesaisinin daha hoşnut kısımlarındandır."
Sir Tony Blair, 1997-2007
Sir Tony Kraliçe'nin "Britanyalı olmaktan gurur duyduğumuz her şeyin bir şahısta vücut bulmuş hali" olduğunu söyledi ve gençliğinden bir anı anlattı:
"Kraliçe her zaman hayatımın bir parçasıydı. Çocukken Durham kentinde yoldan geçerken onu izlemiş ve elimdeki küçük bayrağı sallamıştım.
"Sonra onun başbakanı olma, onunla öğlen yemekleri yeme onuruna kavuştum. Bütün bu süreçte iktidarın ve istikrarın simgesi oldu.
"Yalnızca saygı duyulan değil aynı zamanda sevilen biriydi. Hizmetkarlığı, terbiyesi, doğruluğu ve sadakati nedeniyle saygı duyuluyordu. Bize gösterdiği sevgi ve alaka nedeniyle de seviliyordu."
Gordon Brown, 2007-10
BBC'ye konuşan Brown, Kraliçe'nin halka hizmet etmesi nedeniyle takdir edildiğini söyledi:
"Vicdanlı, hürmetkar, şefkatli ve mizah yönü güçlü biriydi. Sıkıcı bütçe ayrıntılarını dinlerken bile sabırlıydı.
"Ama her şeyden öte onu öne çıkaran şey ülkeye ve anayasaya tamamen adanmış olmasıydı.
"Tüm dünya yas tutuyor çünkü o merhametli, adanmış ve inanılmaz bir kamu hizmetkarıydı. Yaptığı katkıları kimse unutamayacak.
"Bir arabulucuydu. İnsanları bir araya getirir ve onları dinlerdi. Partizan konularda kesinlikle görüşlerini açıklamazdı. İnsanların birlik olmasını isterdi."
David Cameron, 2010-16
Bir açıklama yayımlayan Cameron, Kraliçe'nin "70 yıldır hayatımızın değişmeyen bir parçası olduğunu" söyledi ve diplomasi deneyimini övdü:
"En uzun süre tahtta kalan hükümdarımız olarak, çoğumuz onun fevkalade döneminden başka bir dönem görmedik.
"70 yıldır ulusumuzun ve İngiliz Milletler Cemiyeti'nin üstünde yükseldiği bir kaya gibiydi.
"Asil ve esirgemeyen bir kamu hizmetinin daha iyi bir örneği olamazdı.
"Bitmeyen adanmışlığı için hepimiz ona içten şükran borçluyuz.
"21 yaşında verdiği, hayatını hizmete adama sözünü her gün yerine getirdi.
"Ülkemize adanmışlığı eşsizdi ve o yüzden geride payidar bir miras bırakıyor.
"Her hafta onunla oturup, onun bilgeliğine başvurarak tavsiyeler almak büyük bir ayrıcalıktı.
"Dünyanın en büyük kamu hizmetkarı ve en deneyimli diplomatının bilgi birikimine başvurabilmem büyük bir şanstı."
Theresa May, 2016-19
BBC'ye konuşan May, Kraliçe ile her hafta yaptığı görüşmelerin kendisi için büyük bir onur olduğunu söyledi ve onun "İnsanları huzur verici bir şekilde ağırlayan yüce bir ev sahibi olduğunu" belirtti:
"Tabii ki o görüşmelerde nelerin konuşulduğunu asla söylemeyiz. Fakat çok bilgili ve konulara hakim biriyle konuşuyordum.
"Çoğu kişi Kraliçe'nin hem İngiltere'ye hem de dünyaya dair gündemdeki konular hakkında ne kadar çok çalıştığının farkında değildir.
"Bugüne kadar tanıştığım tüm liderler ve tüm devlet başkanları içinde Kraliçe 2. Elizabeth en etkileyicisiydi."
Boris Johnson, 2019-22
Bir açıklama yayımlayan Johnson, Kraliçe'nin "ülkenin birliği ve devamı için özverili ve soğukkanlı bir şekilde" çalıştığını söyledi:
"Onun derin bilgeliği, tarihi kavrayışı ve yorulmak bilmeyen vazife şuurunu anıyoruz.
"Ajandası muhtemelen acımasızca yoğundu fakat bunu bir kere bile bizlere hissettirmeden on binlerce etkinliğe, yüzünde gülümsemesi, sıcaklığı ve mizah duygusuyla katıldı.
"Bu sihri 70 yıl boyunca krallığının dört bir yanına taşıdı.
"Bugün ülkemizin en acı günü çünkü o bizi mutlu yapan eşsiz ve sade bir güçtü.
"Bu yüzden onu çok seviyorduk.
"Bu yüzden en uzun süre hizmet etmiş ve çoğu açıdan en iyi hükümdarımızın yasını tutuyoruz."